Αν προσπαθείτε να χάσετε βάρος, να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος ή απλώς να αποφύγετε την υπερβολική ζάχαρη, ίσως βασίζεστε στα αναψυκτικά διαίτης και άλλα διαιτητικά ροφήματα.
Το καταλαβαίνουμε απόλυτα — εξάλλου, η κατανάλωση πολλών ροφημάτων με προσθήκη ζάχαρης έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιοπάθειας, εγκεφαλικού, αντίστασης στην ινσουλίνη και μικρότερο προσδόκιμο ζωής.
Δείτε Πρέπει να κόψουμε τελείως τα αναψυκτικά;
Ωστόσο, μια νέα μελέτη που παρουσιάστηκε στο συνέδριο NUTRITION 2025, την ετήσια συνάντηση της Αμερικανικής Εταιρείας Διατροφής, υποδεικνύει ότι τα διαιτητικά ροφήματα ίσως δεν είναι η καλύτερη επιλογή. Οι συγγραφείς της μελέτης δημοσίευσαν επίσης τα ευρήματά τους στο Current Developments in Nutrition. Ας δούμε αναλυτικά τι ανακάλυψαν.
Πώς διεξήχθη η μελέτη;
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από τη μελέτη CARDIA (Coronary Artery Risk Development in Young Adults), μια μελέτη διάρκειας 30 ετών που ξεκίνησε το 1985. Συμμετείχαν 4.654 ενήλικες, εκ των οποίων σχεδόν το 55% ήταν γυναίκες, με μέση ηλικία τα 25 έτη όταν ξεκίνησε η μελέτη (η λεγόμενη αρχική γραμμή βάσης).
Η διατροφή των συμμετεχόντων αξιολογήθηκε στην αρχή, καθώς και στα 7 και 20 έτη. Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στη συνολική μέση πρόσληψη τεχνητών γλυκαντικών ουσιών, διαιτητικών ροφημάτων, ασπαρτάμης και σουκραλόζης. Οι συμμετέχοντες κατατάχθηκαν σε πέντε κατηγορίες (quintiles) βάσει της πρόσληψής τους.
Επιπλέον, οι ερευνητές παρακολούθησαν τις διαγνώσεις διαβήτη σε βάθος 30ετίας, καταγράφοντας 691 περιπτώσεις. Ο διαβήτης ορίστηκε ως γλυκόζη νηστείας >126 mg/dL, γλυκόζη ≥200 mg/dL μετά από τεστ ανοχής γλυκόζης, HbA1c >6,5% ή χρήση φαρμάκων για διαβήτη κατά τις επισκέψεις παρακολούθησης.
Τι έδειξε η μελέτη;
Οι στατιστικές αναλύσεις προσαρμόστηκαν σε παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο, η φυλή, η εκπαίδευση, η πρόσληψη ενέργειας, η φυσική δραστηριότητα, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η ποιότητα διατροφής και το οικογενειακό ιστορικό διαβήτη.
Οι βασικές διαπιστώσεις:
Οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν τις περισσότερες ποσότητες διαιτητικών ροφημάτων είχαν 129% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη σε σύγκριση με εκείνους που κατανάλωναν τις μικρότερες ποσότητες.
Όσοι είχαν τη μεγαλύτερη πρόσληψη σακχαρίνης (ένα τεχνητό γλυκαντικό που συναντάται συχνά στα διαιτητικά ροφήματα), είχαν 110% αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη σε σχέση με εκείνους με χαμηλή πρόσληψη.
Δείτε Πώς αυτά τα 5 ποτά βλάπτουν σοβαρά τους νεφρούς
Πώς σχετίζεται αυτό με την καθημερινότητά μας;
Ξέρουμε ότι είναι σημαντικό να περιορίσουμε τη ζάχαρη, και τα γλυκά ροφήματα είναι μια σημαντική πηγή προστιθέμενης ζάχαρης. Ωστόσο, η μελέτη υποδηλώνει ότι η αντικατάσταση των κανονικών αναψυκτικών με διαιτητικά ενδέχεται να μην έχει τα οφέλη που ελπίζουμε. Αντιθέτως, μπορεί ακόμη και να αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη — το ακριβώς αντίθετο από αυτό που πιστεύουμε.
Η επιστημονική κοινότητα εξακολουθεί να διαφωνεί σχετικά με την ασφάλεια των τεχνητών γλυκαντικών. Αν και ο FDA τα κατατάσσει ως “γενικά αναγνωρισμένα ως ασφαλή”, οι μελέτες είναι αντικρουόμενες, ειδικά όσον αφορά την επίδρασή τους στην υγεία του εντέρου.
Η συγκεκριμένη μελέτη δεν περιέλαβε τα γλυκαντικά αλκοόλης, έναν τύπο τεχνητών γλυκαντικών, ωστόσο άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι κι αυτά ενδέχεται να αυξάνουν τον κίνδυνο θρόμβων αίματος — οι οποίοι αυξάνουν τον κίνδυνο για εγκεφαλικό ή καρδιακή προσβολή.
Η μελέτη αυτή εγείρει πολλά ερωτήματα, που είναι θετικό όταν μιλάμε για επιστημονική έρευνα. Χρειαζόμαστε ακόμη περισσότερα δεδομένα για να γνωρίζουμε αν ο αυξημένος κίνδυνος οφείλεται μόνο στα τεχνητά γλυκαντικά, στον συνδυασμό τους με άλλα πρόσθετα ή σε γενικότερες διατροφικές συνήθειες.
Τι μπορούμε να κρατήσουμε;
Τα αναψυκτικά, είτε περιέχουν ζάχαρη είτε τεχνητά γλυκαντικά, δεν αποτελούν πλήρη τρόφιμα. Ωστόσο, μέσα σε ένα ισορροπημένο διατροφικό πρότυπο, όλα μπορούν να έχουν μια θέση. Το να πιούμε αναψυκτικό περιστασιακά είναι πιθανότατα εντάξει για τους περισσότερους ανθρώπους — το θέμα είναι η συχνότητα.
Αν καταφεύγετε σε ένα αναψυκτικό για να αντιμετωπίσετε την απογευματινή κόπωση, σκεφτείτε να το αντικαταστήσετε με ένα σνακ που σας δίνει ενέργεια — όπως ξηρούς καρπούς και τυρί, που συνδυάζουν πρωτεΐνη και καλά λιπαρά. Μπορείτε επίσης να κάνετε έναν γρήγορο περίπατο ή μερικά push-ups στο γραφείο — αλλάζοντας τη φυσιολογία σας, αλλάζει και η ενεργειακή σας κατάσταση.
Αν σας αρέσει η αίσθηση των φυσαλίδων, δοκιμάστε ανθρακούχο νερό χωρίς γλυκαντικά. Θα έχετε όλη τη σπιρτάδα χωρίς τα πρόσθετα των αναψυκτικών.
