Είναι ασφαλές να ξαναβράζουμε στον βραστήρα νερό ή μήπως πρέπει να ξεκινάμε κάθε φορά με φρέσκο; Ο βραστήρας αποτελεί μία από τις πιο συχνά χρησιμοποιούμενες συσκευές στη σύγχρονη κουζίνα.
Από την παρασκευή τσαγιού και καφέ έως και στιγμιαίων φαγητών, οι περισσότεροι από εμάς τον χρησιμοποιούμε καθημερινά.
Δείτε Πώς να κρατήσεις το νερό παγωμένο για ώρες στην παραλία
Τι περιέχει το νερό της βρύσης;
Το νερό βρύσης, ιδιαίτερα σε χώρες με αυστηρές προδιαγραφές όπως η Ελλάδα, ελέγχεται τακτικά από φορείς όπως η ΡΑΑΕΥ και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ). Περιέχει μικρές ποσότητες φυσικών μετάλλων όπως ασβέστιο, μαγνήσιο και φθόριο, καθώς και ίχνη άλλων ουσιών όπως χλώριο και νιτρικά άλατα.
Αν και δεν πρόκειται για καθαρό H₂O, οι συγκεντρώσεις αυτών των ουσιών παραμένουν σε επίπεδα που θεωρούνται ασφαλή για κατανάλωση.
Τι αλλάζει όταν βράζουμε νερό;
Το βασικό πλεονέκτημα του βρασμού είναι η εξουδετέρωση βακτηρίων και μικροβίων. Κατά τη διαδικασία, τα πτητικά στοιχεία και τα διαλυμένα αέρια, όπως το οξυγόνο, αποβάλλονται, ενώ τα βαριά μέταλλα και ανόργανες ενώσεις παραμένουν.
Αυτό έχει οδηγήσει στην εσφαλμένη αντίληψη ότι το ξαναβρασμένο νερό μπορεί να γίνει επικίνδυνο λόγω συγκέντρωσης αυτών των ουσιών.
Ο μύθος του «τοξικού» ξαναβρασμένου νερού
Η θεωρία υποστηρίζει πως κάθε φορά που βράζουμε νερό, ένα μέρος του εξατμίζεται, αφήνοντας πίσω μεγαλύτερη συγκέντρωση μετάλλων και ρυπαντών. Αν το κάνουμε πολλές φορές, υποτίθεται ότι αυτές οι συγκεντρώσεις μπορεί να γίνουν επιβλαβείς.
Στην πράξη όμως, για να συμβεί κάτι τέτοιο, θα έπρεπε να επαναλαμβάνουμε τον βρασμό δεκάδες φορές, επιτρέποντας σε μεγάλο μέρος του νερού να εξατμιστεί κάθε φορά. Το να βράσει κανείς έναν γεμάτο βραστήρα δύο ή τρεις φορές δεν προκαλεί καμία ουσιαστική μεταβολή στις συγκεντρώσεις.
Ενδεικτικά, το φθόριο στο νερό βρύσης είναι ήδη πολύ κάτω από το όριο ασφαλείας του ΠΟΥ (1,5 mg/L). Η επίδραση του επαναλαμβανόμενου βρασμού είναι αμελητέα.
Τι λέει η επιστήμη
Δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να δείχνουν ότι το ξαναβρασμένο νερό αποτελεί κίνδυνο για την υγεία σε χώρες με καθαρό πόσιμο νερό. Το British Nutrition Foundation, το Scientific American και ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης έχουν καταλήξει ότι ο επαναλαμβανόμενος βρασμός δεν προκαλεί προβλήματα, αρκεί η αρχική ποιότητα του νερού να είναι κατάλληλη.
Σε πολλές χώρες, όπως η Κίνα και η Αγγλία, το ξαναβρασμένο νερό είναι καθημερινή πρακτική εδώ και αιώνες, χωρίς να έχουν αναφερθεί σχετικές επιπτώσεις στην υγεία.
Το μόνο πρακτικό θέμα: η γεύση
Αν και το ξαναβράσιμο δεν επηρεάζει την ασφάλεια, ενδέχεται να αλλοιώσει τη γεύση του ροφήματος, κυρίως λόγω της απώλειας διαλυμένου οξυγόνου, που θεωρείται σημαντικός παράγοντας στη γεύση του τσαγιού ή του καφέ.
Επιπλέον, σε περιοχές με σκληρό νερό, ο συνεχής βρασμός μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη συσσώρευση αλάτων (π.χ. ανθρακικού ασβεστίου), επηρεάζοντας τη γεύση αλλά και τη λειτουργία του βραστήρα. Το πρόβλημα, ωστόσο, λύνεται με τακτικό καθαρισμό.
Δείτε Το Νο.1 βραδινό ρόφημα που μειώνει το στρες
Πότε πρέπει να αποφεύγεται το ξαναβράσιμο;
Η πρακτική είναι ασφαλής μόνο όταν το νερό είναι καθαρό και πληροί τα πρότυπα κατανάλωσης. Σε περιοχές με ρυπασμένο νερό – από αρσενικό, νιτρικά ή χημικά απόβλητα – το βράσιμο δεν αρκεί, καθώς δεν αφαιρεί χημικές τοξίνες, παρά μόνο μικροοργανισμούς.
Αν υπάρχει αμφιβολία για την ποιότητα του νερού, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείτε φίλτρο ή εμφιαλωμένο νερό, και να ακολουθείτε τις οδηγίες των τοπικών αρχών.
