Post-vacation blues: Τι είναι και πώς θα το αντιμετωπίσεις

Επιστρέφεις από διακοπές και… «πέφτεις»; Δεν είσαι μόνος. Το post-vacation blues είναι μια προσωρινή μελαγχολία που εμφανίζεται όταν γυρίζουμε στη ρουτίνα. Παρακάτω θα βρεις τι ακριβώς είναι, πώς εκδηλώνεται και –κυρίως– τι να κάνεις για να επανέλθεις ομαλά.

⚕️ Πληροφοριακό περιεχόμενο. Δεν αντικαθιστά ιατρική διάγνωση ή θεραπεία.

Γρήγορα συμπεράσματα

• Το post-vacation blues είναι προσωρινή πτώση διάθεσης μετά τις διακοπές λόγω σύγκρισης «ελευθερίας» vs ρουτίνας.
• Τυπικά κρατά από λίγες ημέρες έως 1-2 εβδομάδες και υποχωρεί με ήπιες αλλαγές ρυθμού.
• Βοηθούν: «buffer day», ύπνος-διατροφή-κίνηση, ήλιος/φως ημέρας, κοινωνική επανασύνδεση, μικροστόχοι 7 ημερών.
• Αν επιμένει >2-3 εβδομάδες ή επηρεάζει σοβαρά τη λειτουργικότητα, μίλησε με επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Τι είναι το post-vacation blues;

Ο όρος περιγράφει τη μελαγχολία/ατονία που εμφανίζεται μετά την επιστροφή από διακοπές: η ρουτίνα μοιάζει «βαριά» συγκριτικά με την πρόσφατη ευχάριστη εμπειρία. Η σύγκριση αυτή (και η απότομη αλλαγή ρυθμού) πυροδοτεί παροδική πτώση διάθεσης, μειωμένο κίνητρο και ευερεθιστότητα. Βλ. και λήμμα στη Wikipedia, καθώς και σχετικές πρακτικές στο Harvard Business Review. Επιπλέον, δημοφιλείς οδηγοί αυτοφροντίδας (Healthline) περιγράφουν αντίστοιχα συμπτώματα και τρόπους αντιμετώπισης.

Συμπτώματα που συχνά αναφέρουν οι άνθρωποι

• Αλλαγές στη διάθεση: θλίψη, «άδειασμα», ευερεθιστότητα.
• Μείωση ενδιαφέροντος/κινήτρου για δουλειά ή χόμπι.
• Κόπωση, δυσκολία συγκέντρωσης, «ομίχλη» σκέψης.
• Αλλαγές σε ύπνο/όρεξη (π.χ. ασταθής ύπνος, μειωμένη πείνα).
• Νοσταλγία/συνεχής σύγκριση με τις διακοπές.

Τα παραπάνω είναι τυπικά αλλά όχι διαγνωστικά. Αν σε ανησυχούν, ζήτησε επιστημονική βοήθεια.

Γιατί συμβαίνει;

• Απότομη αλλαγή ρυθμού (ύπνος, διατροφή, πρόγραμμα).
• Σύγκριση ευχάριστης εμπειρίας με απαιτήσεις καθημερινότητας.
• Έλλειψη φωτός/κίνησης τις πρώτες ημέρες επιστροφής.
• Συσσωρευμένα emails/εκκρεμότητες που αυξάνουν το άγχος.

7ήμερο πλάνο επανόδου (δοκιμασμένο στην πράξη)

Πρακτικές που βοηθούν αποδεδειγμένα

• Ύπνος & ρολόι: γύρνα σταδιακά στην ώρα ύπνου σου· απέφυγε βαριά γεύματα/αλκοόλ τις τελευταίες ώρες.
• Κίνηση & φως ημέρας: 20-30′ περπάτημα νωρίς βελτιώνει διάθεση/κιρκάδιο ρυθμό.
• Οργάνωση χώρου: 10′/ημέρα declutter μειώνει το αίσθημα «χαοτικής επιστροφής».
• Συνδέσου με δικούς σου: ένα γεύμα ή καφές βοηθά την «επανείσοδο» στην κανονικότητα.
• Mindfulness & ευγνωμοσύνη: 5′ αναπνοές + 3 σημεία ευγνωμοσύνης/ημέρα.
• Φτιάξε «ωραία» ρουτίνα: νέο στέκι/μάθημα/χόμπι ώστε η καθημερινότητα να έχει κάτι που προσμένεις.
• Τακτοποίησε φωτογραφίες: επίλεξε favorite στιγμές, εκτύπωσε 2-3, γράψε σημειώσεις.

Πότε να ζητήσω βοήθεια;

• Συμπτώματα που επιμένουν πέρα από 2–3 εβδομάδες ή χειροτερεύουν.
• Σοβαρή δυσκολία λειτουργικότητας (δουλειά, σχέσεις, ύπνος/όρεξη).
• Έντονη απόσυρση, απελπισία ή σκέψεις αυτοβλάβης. Επικοινώνησε άμεσα με ειδικό/γραμμές υποστήριξης.

Συχνές ερωτήσεις

Πόσο κρατά συνήθως;

Για τους περισσότερους, λίγες ημέρες έως 1-2 εβδομάδες. Αν διαρκεί περισσότερο, μίλησε με επαγγελματία.

Είναι «κατάθλιψη»;

Όχι. Είναι προσωρινή αντίδραση προσαρμογής. Αν όμως τα συμπτώματα είναι έντονα/επίμονα, χρειάζεται αξιολόγηση.

Βοηθά να κλείσω αμέσως άλλο ταξίδι;

Ένα μικρό σχέδιο απόδρασης ή ευχάριστη δραστηριότητα για το Σ/Κ βοηθά. Η ρεαλιστική προσμονή ανεβάζει διάθεση.

Τι να κάνω στη δουλειά;

Ξεκίνα με μικρο-στόχους 45′, βάλε προτεραιότητες (κανόνας 1-3-5), και κράτα buffer 1 ημέρας πριν από δύσκολα meetings.

Πώς βοηθά το mindfulness;

Μειώνει το άγχος επανόδου και αυξάνει την επίγνωση. Δοκίμασε 5′ καθοδηγούμενη αναπνοή πρωί/βράδυ.

Πηγές & περαιτέρω ανάγνωση

• Harvard Business Review – Post-vacation blues: πώς να το διαχειριστείς
• Wikipedia – Post-vacation blues (ορισμός/πλαίσιο)
• Healthline – άρθρα ευεξίας/αυτοφροντίδας μετά τις διακοπές

Τι κάνουμε εδώ: Συνδυάζουμε πρακτικές ψυχοεκπαίδευσης με οδηγούς συμπεριφορικών δεξιοτήτων, σε γλώσσα απλή και εφαρμόσιμη την ίδια μέρα.

Πώς το δουλέψαμε: Συνοψίσαμε αξιόπιστες πηγές (HBR, Healthline, Wikipedia) και τις μετατρέψαμε σε checklists/πλάνο 7 ημερών.

Επικοινωνία: Για διορθώσεις/feedback στείλε μας μήνυμα στη φόρμα επικοινωνίας του e-howto.