Κάπου ανάμεσα στο TikTok και στο καλάθι αγορών, ζούμε μια ψηφιακή επανάσταση στο ηλεκτρονικό εμπόριο, καθώς οι Κινέζοι γίγαντες Shein και Temu έχουν καταφέρει να μετατρέψουν την καταναλωτική μας περιέργεια σε… αλγοριθμική εξάρτηση — και το κάνουν με στυλ, κουπόνια και δωρεάν μεταφορικά.
Η Temu, που εμφανίστηκε το 2022 σαν “ο μικρός ξάδελφος της Shein με υπερκινητικότητα”, μέσα σε λίγους μήνες έκανε πωλήσεις ύψους 635 εκατ. δολαρίων. Η Shein, από την άλλη, είναι πλέον η αυτοκρατόρισσα του Fast Fashion, κρατώντας το 20% της παγκόσμιας αγοράς και διπλασιάζοντας τις πωλήσεις της από 10,4 σε 26,2 δισ. δολάρια σε ένα μόλις έτος.
Βέβαια, αυτή η επιτυχία συνοδεύεται από λιγότερο glamorous πλευρές — όπως η αύξηση του κόστους μεταφορών, οι ανησυχίες για εργασιακές συνθήκες και, φυσικά, οι τόνοι CO₂ που εκτοξεύονται για να φτάσει το φούτερ των 3,99€ στην πόρτα μας. Αλλά, ειλικρινά τώρα — ποιος σκέφτεται το διοξείδιο του άνθρακα όταν βλέπει “-70% μόνο για σήμερα”;
Ο αλγόριθμος ξέρει τι θέλεις (ίσως και πριν το θελήσεις)
Η Shein και η Temu δεν χρειάζονται μάντεις ή focus groups· έχουν δεδομένα. Πολλά δεδομένα.
Από τη στιγμή που πατήσεις “εγγραφή”, ξεκινάει ένα μικρό ψυχολογικό πείραμα: ο αλγόριθμος σε παρακολουθεί (ευγενικά, πάντα ), μαθαίνει τι σου αρέσει, τι βάζεις στο καλάθι και τι απλώς χαζεύεις.
Κάθε swipe, κάθε like, κάθε “αχ αυτό το φόρεμα!” μεταφράζεται σε πιο ακριβείς προτάσεις.
Και ξαφνικά η εφαρμογή αρχίζει να σου δείχνει πράγματα που όντως θέλεις — ή τουλάχιστον νομίζεις ότι θέλεις.
Στο μεταξύ, οι εφαρμογές αυτές δεν είναι απλά “καταστήματα”: είναι παιχνίδια, με πόντους, κουπόνια, μίνι games και μπόνους για καθημερινή είσοδο. Επιστρέφεις για να “μαζέψεις πόντους” και φεύγεις με τρία παντελόνια που δεν χρειάζεσαι. Κλασική ιστορία.
Δες εδώ πού θα ανοίξουν τα πρώτα καταστήματα Shein στην Ευρώπη
Το shopping γίνεται scroll (και scroll… και scroll…)
Θυμάσαι που κάποτε το online shopping είχε “επόμενη σελίδα”; Ξέχασέ το. Η Shein και η Temu υιοθέτησαν το άπειρο scroll — το ίδιο που σε κρατάει στο TikTok να βλέπεις βίντεο γατών στις 3 τα ξημερώματα.
Κάθε φορά που λες “εντάξει, αυτό ήταν το τελευταίο”, η εφαρμογή φορτώνει άλλα 40 προϊόντα που “ίσως σου αρέσουν”.
Κι αν τύχει να σταματήσεις, πετάγεται ειδοποίηση: “Κέρδισε -50% αν αγοράσεις ΤΩΡΑ!”
Αν αυτό δεν είναι σύγχρονη τέχνη, τι είναι;
Η Temu μάλιστα σε βάζει να παίξεις παιχνίδια τύπου Candy Crush, αλλά με ρούχα. Κερδίζεις κουπόνια, bonus και dopamine hits — ένας αλγόριθμος που σε κάνει να νιώθεις productive ενώ… ξοδεύεις.
Όταν ο αλγόριθμος συναντά τους influencers
Κι επειδή οι εταιρείες ξέρουν ότι τα social media είναι το νέο shopping mall, έχουν επενδύσει εκατομμύρια στους influencers.
Η Temu ρίχνει περίπου 500 εκατ. λίρες το τρίμηνο σε ψηφιακές διαφημίσεις, ενώ η Shein έκανε το #SheinHaul φαινόμενο με πάνω από 2,5 δισ. views στο TikTok.
Πάνω από 13.000 influencers έχουν κάνει haul — ή αλλιώς “παρουσίαση των 48 ρούχων που πήραν με 60 ευρώ”.
Το αποτέλεσμα; Ο αλγόριθμος των social media έχει μετατραπεί σε digital πασαρέλα fast fashion. Και εμείς είμαστε οι θεατές… και οι πελάτες.
Το μάθημα (ή μάλλον, το spoiler)
Οι Shein και Temu έχουν καταφέρει κάτι μαγικό: να κάνουν το shopping τόσο εθιστικό όσο το scrolling στο TikTok. Η επιτυχία τους δεν είναι τυχαία· είναι προϊόν αλγοριθμικής ευφυΐας, δεδομένων και λίγης ψυχολογικής μαγείας.
Αν κάτι μπορούν να μάθουν οι υπόλοιπες επιχειρήσεις, είναι πως το “μυστικό” δεν είναι απαραίτητα τα φτηνά προϊόντα — αλλά το πώς σε κάνουν να νιώθεις ότι κερδίζεις όταν ξοδεύεις. Ή, όπως θα έλεγε και η Temu: “Shop like a billionaire!”
Δες εδώ πώς να κάνεις επιστροφή προϊόντος στα πιο γνωστά e-shops
