Η εξαγορά πλασματικών ετών αναφέρεται στη δυνατότητα ενός ασφαλισμένου να “αγοράσει” ορισμένα χρόνια ασφάλισης που δεν έχουν καταγραφεί από την πραγματική εργασία, για να αυξήσει το συνολικό αριθμό ετών ασφάλισης του. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην ταχύτερη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή στην αύξηση του ποσού της σύνταξης. Στην Ελλάδα, η εξαγορά πλασματικών ετών ρυθμίζεται από συγκεκριμένη νομοθεσία και εξαρτάται από διάφορους παράγοντες.
Ποια είναι τα πλασματικά έτη που μπορούν να εξαγοραστούν;
Χρόνος Στρατιωτικής Θητείας: Οι άνδρες μπορούν να εξαγοράσουν τον χρόνο της υποχρεωτικής στρατιωτικής τους θητείας.
Σπουδές: Μπορούν να εξαγοραστούν τα έτη σπουδών, εφόσον έχουν αποκτήσει πτυχίο.
Χρόνος Τέκνων: Μπορεί να εξαγοραστεί χρόνος για την ανατροφή τέκνων (για τη μητέρα ή τον πατέρα, υπό ορισμένες προϋποθέσεις).
Ανεργία και Ασθένεια: Μπορούν να εξαγοραστούν περίοδοι ανεργίας ή ασθένειας υπό συγκεκριμένες συνθήκες.
Στρατιωτική θητεία του συζύγου για σύζυγο δημοσίου υπαλλήλου: Σε περίπτωση δημοσίων υπαλλήλων, μπορεί να εξαγοραστεί ο χρόνος στρατιωτικής θητείας του συζύγου.
Διαδικασία και κόστος εξαγοράς
Αίτηση: Ο ενδιαφερόμενος πρέπει να υποβάλει αίτηση στον ασφαλιστικό του φορέα.
Υπολογισμός Κόστους: Το κόστος της εξαγοράς υπολογίζεται με βάση το εισόδημα του ασφαλισμένου και τον αριθμό των ετών που επιθυμεί να εξαγοράσει. Συνήθως, αυτό γίνεται με ποσοστό επί του μηνιαίου μισθού ή επί της κατώτατης ασφαλιστικής κλάσης.
Τρόπος Πληρωμής: Το κόστος εξαγοράς μπορεί να καταβληθεί είτε εφάπαξ είτε σε μηνιαίες δόσεις.
Δες τη διαδικασία για την αναγνώριση των πλασματικών ετών αναλυτικά
Κατηγορίες Εργαζομένων
Το κόστος εξαγοράς πλασματικών ετών για τους μισθωτούς καθορίζεται στο 20% του μισθού του μήνα υποβολής της αίτησης ή του τελευταίου 12μήνου, εφόσον δεν υπάρχει σταθερή απασχόληση.
Σε περιπτώσεις ανεργίας ή μερικής απασχόλησης, η εξαγορά υπολογίζεται με εισφορά 20% επί του κατώτατου μισθού.
Για τους δημοσίους υπαλλήλους, οι οποίοι υποβάλλουν αίτηση από την 1η Ιανουαρίου 2020 και μετά, η εξαγορά πλασματικών ετών γίνεται με εισφορά 20% επί του μισθού τους. Για αιτήσεις που υποβλήθηκαν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2016, το κόστος ήταν 6,67%, ενώ αυξήθηκε σταδιακά για τα επόμενα έτη, φτάνοντας στο 20% το 2020. Οι δημόσιοι υπάλληλοι που είχαν ήδη υποβάλει αίτηση τα προηγούμενα χρόνια, διατηρούν το δικαίωμα εξαγοράς με το χαμηλότερο κόστος που ίσχυε κατά τη χρονιά της αίτησης.
Ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες που επιθυμούν να εξαγοράσουν πλασματικά έτη ασφάλισης πρέπει να καταβάλουν ποσό ίσο με τη μηνιαία εισφορά για τον κλάδο σύνταξης που αντιστοιχεί στην ασφαλιστική κατηγορία που έχουν επιλέξει.
Η εξαγορά πλασματικών ετών, όπως τα χρόνια για τέκνα, σπουδές, κενά ασφάλισης ή στρατιωτική θητεία, εξακολουθεί να αποτελεί «διαβατήριο» για πρόωρη συνταξιοδότηση, επιτρέποντας σε ασφαλισμένους να βγουν στη σύνταξη έως και εννέα χρόνια νωρίτερα.
Ειδικά οι ασφαλισμένοι που εισήλθαν στην αγορά εργασίας μετά το 1993, επωφελούνται από τα πλασματικά έτη για να συμπληρώσουν τα 40 χρόνια ασφάλισης και να συνταξιοδοτηθούν στα 62 αντί για τα 67, απολαμβάνοντας επίσης αυξημένη σύνταξη.
Οι «παλαιοί» ασφαλισμένοι, δηλαδή αυτοί που ξεκίνησαν την εργασία τους πριν από το 1993, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν πριν από τα 67 ή τα 62 έτη με τη χρήση πλασματικών ετών, εφόσον συμπληρώσουν τα έτη ασφάλισης έως το 2012. Αυτό τους επιτρέπει, υπό προϋποθέσεις, να βγουν στη σύνταξη πριν τα γενικά όρια ηλικίας.
Πόσα έτη μπορούν να εξαγοραστούν
Οι μισθωτοί ασφαλισμένοι στο πρώην ΙΚΑ και σε ειδικά ταμεία (ΔΕΚΟ – Τράπεζες) μπορούν να αναγνωρίσουν έως τέσσερα έτη πλασματικών χρόνων για τη συμπλήρωση των απαιτούμενων ετών το 2011, πέντε έτη το 2012 και επτά έτη από το 2013 και μετά. Αντίστοιχα, οι ασφαλισμένοι στο Δημόσιο που επιθυμούν να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα πριν από τα γενικά όρια ηλικίας, μπορούν να αναγνωρίσουν πλασματικά έτη, με το συνολικό αριθμό να φτάνει τα 5-9 έτη για το 2011, 6-10 έτη για το 2012, και 8-12 έτη από το 2013 και μετά.
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες που ασφαλίζονται στον ΟΑΕΕ ή ως αυτοαπασχολούμενοι στο ΕΤΑΑ έχουν επίσης τη δυνατότητα να εξαγοράσουν πλασματικά έτη για να συμπληρώσουν την 35ετία έως το 2012 και να συνταξιοδοτηθούν στα 62 έτη, χωρίς την ανάγκη να έχουν συμπληρώσει 40 χρόνια ασφάλισης. Σε περίπτωση που δεν συμπληρώνουν την 35ετία έως το 2012 ή την 40ετία, η συνταξιοδότησή τους πραγματοποιείται στα 67 έτη.
Δες τις αλλαγές που σχεδιάζονται στην εξαγορά των πλασματικών ετών
Πλεονεκτήματα
Ταχύτερη Θεμελίωση Δικαιώματος: Η εξαγορά πλασματικών ετών μπορεί να βοηθήσει στην ταχύτερη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, ιδιαίτερα εάν κάποιος είναι κοντά στα απαιτούμενα έτη ασφάλισης.
Αύξηση Σύνταξης: Η εξαγορά μπορεί να αυξήσει το τελικό ποσό της σύνταξης, εφόσον αυξάνει τα συνολικά χρόνια ασφάλισης.
Κόστος: Πρέπει να υπολογιστεί προσεκτικά το κόστος σε σχέση με τα οφέλη.
Η νομοθεσία και οι λεπτομέρειες για την εξαγορά πλασματικών ετών μπορεί να αλλάξουν, γι’ αυτό είναι σημαντικό να συμβουλευτείς έναν εξειδικευμένο επαγγελματία ή τον ασφαλιστικό σου φορέα για την πιο πρόσφατη πληροφόρηση και για να δεις εάν είναι επωφελές για τη δική σου περίπτωση.