Το χασμουρητό είναι μια αυθόρμητη, ακούσια πράξη που περιλαμβάνει βαθιά εισπνοή με διάνοιξη του στόματος, ακολουθούμενη από μια πιο αργή εκπνοή. Συχνά συνοδεύεται από τεντώματα του σώματος και, σε ορισμένες περιπτώσεις, από δάκρυα στα μάτια.
Το χασμουρητό εμφανίζεται σε διάφορες καταστάσεις και μπορεί να προκληθεί από σωματικούς, ψυχολογικούς ή κοινωνικούς παράγοντες.
Γιατί χασμουριόμαστε;
Το ακριβές αίτιο του χασμουρητού δεν είναι απολύτως κατανοητό, αλλά υπάρχουν διάφορες θεωρίες:
Ρύθμιση της θερμοκρασίας του εγκεφάλου
Ένα χασμουρητό μπορεί να βοηθά στη μείωση της θερμοκρασίας του εγκεφάλου, δροσίζοντας το αίμα και αυξάνοντας τη ροή του οξυγόνου.
Ένδειξη κούρασης & υπνηλίας
Όταν είμαστε κουρασμένοι ή βαριόμαστε, η μειωμένη εγκεφαλική δραστηριότητα μπορεί να προκαλέσει χασμουρητό ως ένα είδος αφύπνισης.
Έλλειψη οξυγόνου
Μία παλαιότερη θεωρία υποστηρίζει ότι το χασμουρητό αυξάνει την πρόσληψη οξυγόνου και βοηθά στην απομάκρυνση διοξειδίου του άνθρακα.
Κοινωνικό & “μεταδοτικό” φαινόμενο
Το χασμουρητό είναι μεταδοτικό! Αν δούμε κάποιον να χασμουριέται, έχουμε την τάση να κάνουμε το ίδιο. Αυτό πιθανώς σχετίζεται με κοινωνικούς και εξελικτικούς παράγοντες, δείχνοντας σύνδεση και ενσυναίσθηση μεταξύ των ανθρώπων.
Χασμουρητό σε ζώα
Πολλά ζώα (σκύλοι, γάτες, ακόμη και πουλιά) χασμουριούνται, είτε λόγω υπνηλίας είτε ως μηχανισμός ηρεμίας.
Ενδιαφέρον γεγονός: Δεν είναι όλοι ευαίσθητοι στο “μεταδοτικό” χασμουρητό. Άτομα με αυτισμό ή ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά είναι λιγότερο πιθανό να αντιδράσουν σε αυτό.
Δες εδώ πώς να αντιμετωπίσεις τη νύστα όταν οδηγείς
Πότε χασμουριόμαστε;
Όταν είμαστε κουρασμένοι ή νυστάζουμε
Το χασμουρητό είναι σήμα του σώματος ότι χρειάζεται ξεκούραση. Συνήθως εμφανίζεται πριν τον ύπνο, κατά το ξύπνημα ή μετά από παρατεταμένη αδράνεια.
Όταν βαριόμαστε ή δεν έχουμε πνευματική διέγερση
Αν βρίσκεσαι σε μια μονότονη ή βαρετή κατάσταση (π.χ. κατά τη διάρκεια μιας βαρετής διάλεξης ή συνάντησης), το σώμα σου μπορεί να χασμουρηθεί για να αυξήσει την εγρήγορση.
Όταν υπάρχει έλλειψη οξυγόνου
Σε κλειστούς, μη αεριζόμενους χώρους, το χασμουρητό μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση της πρόσληψης οξυγόνου.
Όταν ο εγκέφαλός μας υπερθερμαίνεται
Το χασμουρητό μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανισμός ψύξης του εγκεφάλου. Αν κάνει ζέστη ή αν ο εγκέφαλος έχει αυξημένη δραστηριότητα, το χασμουρητό βοηθά στην αποβολή θερμότητας.
Όταν βλέπουμε ή ακούμε κάποιον άλλον να χασμουριέται
Το χασμουρητό είναι μεταδοτικό! Αν κάποιος κοντά σου χασμουρηθεί υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να κάνεις το ίδιο.
Σε καταστάσεις άγχους ή στρες
Ορισμένοι άνθρωποι χασμουριούνται όταν νιώθουν νευρικότητα ή στρες, π.χ. πριν από μια σημαντική συνέντευξη ή παρουσίαση.
Μετά από σωματική άσκηση ή έντονη δραστηριότητα
Το χασμουρητό μπορεί να εμφανιστεί μετά την άσκηση, πιθανώς ως τρόπος να ρυθμίσει την αναπνοή και τη θερμοκρασία του σώματος.
Δες εδώ για ποιούς λόγους νυστάζεις όλη την ημέρα και πώς να το αντιμετωπίσεις
Γιατί το χασμουρητό είναι “κολλητικό”;
Το χασμουρητό είναι “κολλητικό” ή μεταδοτικό, και αυτή η συμπεριφορά είναι πολύ ενδιαφέρουσα και έχει προκαλέσει πολλές μελέτες. Αν και δεν υπάρχει μία απόλυτη εξήγηση, υπάρχουν διάφορες θεωρίες για το γιατί συμβαίνει αυτό:
Εξελικτική θεωρία – Κοινωνική σύνδεση
Η πιο δημοφιλής θεωρία είναι ότι το χασμουρητό μεταδίδεται λόγω κοινωνικής σύνδεσης.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το χασμουρητό βοηθά στην ενίσχυση των κοινωνικών δεσμών. Όταν βλέπουμε ή ακούμε κάποιον να χασμουριέται, το να κάνουμε το ίδιο μπορεί να είναι μια μορφή ενσυναίσθησης ή κοινωνικής συγχρονικότητας.
Προϊστορικά, το χασμουρητό μπορεί να είχε λειτουργικό σκοπό, όπως το να προειδοποιεί μια ομάδα για την ανάγκη ξεκούρασης ή την αναγκαία συλλογική εγρήγορση.
Σύνδεση με την ενσυναίσθηση
Ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι που είναι πιο ενσυναίσθητοι με τους άλλους (δηλαδή κατανοούν καλύτερα τα συναισθήματα των άλλων) είναι πιο πιθανό να χασμουρηθούν όταν βλέπουν κάποιον άλλον να το κάνει.
Το χασμουρητό δείχνει ενσυναίσθηση, και αυτή η συμπεριφορά εμφανίζεται συχνότερα μεταξύ οικείων ατόμων (όπως φίλων και μελών της οικογένειας). Αυτό είναι περισσότερο έντονο όταν βλέπουμε τον άλλον να χασμουριέται, καθώς το νευρικό μας σύστημα αντανακλά αυτή τη συμπεριφορά.
Αντανάκλαση του εγκεφάλου
Το χασμουρητό μπορεί να είναι μέρος του ειδικού νευρικού μηχανισμού του εγκεφάλου που επιτρέπει στους ανθρώπους να αντανακλούν και να προσαρμόζονται στις κινήσεις και συναισθήματα των άλλων.
Όταν βλέπουμε κάποιον να χασμουριέται, το δίκτυο των καθρεφτιστικών νευρώνων (mirror neurons) του εγκεφάλου μας μπορεί να προκαλέσει την ίδια κίνηση.
Αντιμετώπιση του άγους και ψυχική σύνδεση
Το χασμουρητό μπορεί επίσης να είναι τρόπος για να ρυθμίσουμε τα συναισθήματα ή το άγχος που προκαλούνται από την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους. Επειδή το χασμουρητό είναι τόσο συχνό και κοινωνικά αποδεκτό, μπορεί να χρησιμεύει ως ένας μηχανισμός για να ηρεμήσουμε ή να επανασυνδεθούμε με το περιβάλλον μας.
Σωματική συγχρονικότητα
Μια άλλη υπόθεση είναι ότι το χασμουρητό μπορεί να είναι αποτέλεσμα συγχρονισμού συμπεριφορών μεταξύ ατόμων σε μια ομάδα.
Όταν κάποιος χασμουριέται, μπορεί να προκαλέσει άλλους να το κάνουν και αυτοί, διότι υπάρχει μια αντίδραση για συγχρονισμό της ενέργειας.
Το χασμουρητό είναι κολλητικό γιατί συνδέεται με κοινωνικές και εξελικτικές ανάγκες, και σχετίζεται με την ενσυναίσθηση και την κοινωνική σύνδεση. Είναι η απόδειξη ότι οι άνθρωποι είναι ψυχολογικά και συναισθηματικά συνδεδεμένοι ο ένας με τον άλλο!
Το χασμουρητό δεν είναι απλώς ένδειξη νύστας – μπορεί να είναι σημάδι εγρήγορσης, ρύθμισης της θερμοκρασίας ή ακόμα και κοινωνικής σύνδεσης.
View this post on Instagram
Δες εδώ τις 7+1 συνήθειες για να κοιμηθείς το βράδυ σαν πουλάκι
