Ο τρισμός ή αλλιώς lockjaw είναι μια επώδυνη κατάσταση που περιορίζει τη δυνατότητα του ατόμου να ανοίξει το στόμα του κανονικά.
Οφείλεται σε σπασμό των μασητήριων μυών, δηλαδή των μυών που χρησιμοποιούμε για να μασάμε, οι οποίοι δεν μπορούν να χαλαρώσουν.
Στο παρελθόν ο όρος «lockjaw» χρησιμοποιούνταν συχνά ως συνώνυμο του τετάνου, μιας σοβαρής βακτηριακής λοίμωξης που προκαλεί μεταξύ άλλων και σπασμό στη γνάθο. Σήμερα, ωστόσο, ο τρισμός αναγνωρίζεται ως σύμπτωμα και όχι ως αυτόνομη ασθένεια.
Συμπτώματα
Το βασικό σύμπτωμα είναι η αδυναμία να ανοίξει πλήρως το στόμα. Φυσιολογικά, το στόμα ανοίγει περίπου 40-60 χιλιοστά (1,5-2,3 ίντσες). Στον τρισμό, το άνοιγμα περιορίζεται σε λιγότερο από 35 χιλιοστά.
Άλλα σημάδια είναι ο πόνος και η σφιξίλα στη γνάθο, η δυσκολία στη μάσηση ή στην ομιλία, καθώς και το πρόβλημα στη στοματική υγιεινή. Συχνά εμφανίζονται επίσης πονοκέφαλοι, πόνος που αντανακλά στον αυχένα, πρήξιμο, ωταλγία, πυρετός ή ακόμα και μυϊκοί σπασμοί σε άλλα σημεία του σώματος. Ο τρισμός μπορεί να είναι οξύς (προσωρινός) ή χρόνιος (μακροχρόνιος).
Αιτίες
Ο τρισμός προκαλείται από σπασμό των μυών που κινούν τη γνάθο. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε τραυματισμούς, τέτανο, δυσλειτουργίες της κροταφογναθικής άρθρωσης (TMD), αρθρίτιδα, στοματικές λοιμώξεις, παρενέργειες φαρμάκων, καθώς και σε καρκίνο κεφαλής-τραχήλου ή θεραπείες όπως η ακτινοθεραπεία.
Παράγοντες κινδύνου
Ο τρισμός μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε, όμως πιο ευάλωτοι είναι οι ηλικιωμένοι, οι γυναίκες, τα άτομα με διαβήτη ή αυτοάνοσες παθήσεις, όσοι έχουν ιστορικό ακτινοθεραπείας στη γνάθο, οι χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών, αλλά και όσοι πάσχουν από αρθρίτιδα ή έχουν κακή σύγκλειση δοντιών.
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται κυρίως με κλινική εξέταση και λήψη ιατρικού ιστορικού. Σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζονται και αιματολογικές εξετάσεις, αξονική ή μαγνητική τομογραφία, ώστε να εντοπιστούν πιθανές λοιμώξεις, κακώσεις ή αλλοιώσεις στις αρθρώσεις της γνάθου.
Αντιμετώπιση
Η θεραπεία στοχεύει στη χαλάρωση των μυών και στην ανακούφιση από τον πόνο, αλλά και στην αντιμετώπιση της βασικής αιτίας. Περιλαμβάνει φάρμακα (αντιφλεγμονώδη, μυοχαλαρωτικά, αντιβιοτικά, ενέσεις Botox), θερμοθεραπεία με ζεστές κομπρέσες, φυσικοθεραπεία και ειδικές συσκευές διάνοιξης γνάθου. Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση.
Δες εδώ τι μπορείς να πάθεις αν τρίζεις τα δόντια σου στον ύπνο
Πρόληψη
Η πρόληψη δεν είναι απόλυτα εφικτή, αλλά μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος με αναμνηστικό εμβολιασμό τετάνου κάθε 10 χρόνια, ασκήσεις για ενδυνάμωση των μυών της γνάθου, αποφυγή σκληρών τροφών και προσαρμογή φαρμακευτικής αγωγής όπου χρειάζεται.
Επιπλοκές
Αν δεν αντιμετωπιστεί, ο τρισμός μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στη σίτιση, αυξημένο κίνδυνο εισρόφησης τροφής, ουλοποίηση μυών στην κροταφογναθική άρθρωση, ακόμα και σοβαρές επιπλοκές όπως λαρυγγόσπασμο, πνευμονία ή αναπνευστική ανεπάρκεια (ιδίως σε περιπτώσεις τετάνου).
Ο τρισμός είναι μια ενοχλητική και συχνά επώδυνη κατάσταση που επηρεάζει την ποιότητα ζωής, καθώς δυσκολεύει τη μάσηση, την ομιλία και τη στοματική υγιεινή. Παρότι μπορεί να προκύψει από πολλές αιτίες, η σωστή διάγνωση και έγκαιρη θεραπεία είναι καθοριστικές για την αποφυγή επιπλοκών και τη βελτίωση της καθημερινότητας του ασθενούς.
Δες εδώ γιατί δεν πρέπει να ξεπλένεις τα δόντια σου μετά το βούρτσισμα
