Ρούχα, μπουκάλια νερού, συσκευασίες φαγητού, ξύλα κοπής — είναι δύσκολο να παρακολουθήσουμε τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό αντικειμένων που μας εκθέτουν σε μικροσκοπικά σωματίδια πλαστικού ενώ πλέον στην λίστα προστίθεται και το τσάι ή πιο συγκεκριμένα το φακελάκι του τσαγιού που όπως αποδεικνύουν πλέον οι έρευνες είναι πλούσιο σε μικροπλαστικά.
Σε μελέτη του 2024, επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το βράσιμο τσαγιού με φακελάκι από πολυπροπυλένιο απελευθερώνει περίπου 1,2 δισεκατομμύρια μικροσκοπικά κομμάτια πλαστικού ανά χιλιοστόλιτρο τσαγιού.
«Αυτός είναι ένας αρκετά μεγάλος αριθμός», είπε ο Mark R. Wiesner, καθηγητής πολιτικών και περιβαλλοντικών μηχανικών στο Πανεπιστήμιο Duke στους New York Times.
Ωστόσο, οι ειδικοί τονίζουν ότι, παρότι είναι καλό να είμαστε προσεκτικοί με την έκθεση σε μικροπλαστικά, δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά στοιχεία για να εγκαταλείψουμε το τσάι μας. Δεν ξέρουμε ακόμα πώς — ή αν — μπορεί να επηρεάζουν πραγματικά την υγεία.
Δες εδώ το θαυματουργό τσάι που σε χαλαρώνει και κρατά τους ιούς μακριά
Περιέχουν όλα τα φακελάκια μικροπλαστικά;
Τα φακελάκια τσαγιού κατασκευάζονται από διάφορα υλικά. Πολλά αποτελούνται από χαρτί (με ίνες φυτών, όπως κυτταρίνη, ξύλο ή κάνναβη) και εύκαμπτα πλαστικά (όπως νάιλον και πολυπροπυλένιο). Κάποια άλλα γίνονται από βιοδιασπώμενα πλαστικά, όπως το πολυγαλακτικό οξύ.
Τα χάρτινα φακελάκια θεωρητικά απελευθερώνουν λιγότερα (ή και καθόλου) μικροπλαστικά σε σχέση με τα πλαστικά, εξηγεί η Hailey E. Hampson, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Νότιας Καλιφόρνιας. Όμως δεν είναι πάντα εύκολο να γνωρίζουμε από τι ακριβώς έχει φτιαχτεί το φακελάκι μας.
Από τις 12 εταιρείες τσαγιού που ρωτήθηκαν για το άρθρο, οι έξι (Bigelow, Lipton, Twinings, Yogi, Traditional Medicinals και Stash) απάντησαν ότι τα φακελάκια τους δεν περιέχουν μικροπλαστικά, καθώς είναι φτιαγμένα από χαρτί ή φυτικά υλικά.
Ωστόσο, ακόμη και τα χάρτινα φακελάκια δεν είναι πάντα 100% «καθαρά». Μπορεί να σφραγίζονται με πολυπροπυλένιο ή να έχουν πλαστική επίστρωση στο κορδόνι.
Σε μελέτη του 2021, ερευνητές στην Ευρώπη βρήκαν πλαστικό σε πέντε από τις έξι μάρκες τσαγιού που αγόρασαν στην Ιρλανδία, ακόμη και σε τέσσερις που φαινομενικά ήταν από χαρτί.
«Υπάρχουν πολλοί κρυφοί τρόποι με τους οποίους το πλαστικό μπορεί να καταλήξει στα φακελάκια», σημειώνει η Dr. Hampson.
Βλάπτουν τα μικροπλαστικά την υγεία;
Τα μικροπλαστικά μπορούν να εισέλθουν στο αίμα και τους ιστούς μας από το φαγητό και τον αέρα. «Δεν περνούν απλώς από το πεπτικό σύστημα και αποβάλλονται», τονίζει η Dr. Hampson. Όμως, το αν αυτές οι εκθέσεις είναι πραγματικά βλαβερές, παραμένει ασαφές.
Υπάρχουν ενδείξεις για πιθανές σχέσεις με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, καρδιαγγειακές παθήσεις και καρκίνο. Όμως τα μέχρι τώρα δεδομένα είναι περιορισμένα και δεν αποδεικνύουν αιτιώδη σύνδεση.
Στο δικό της εργαστήριο, η Suzhao Li από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, βρήκε ότι το ανοσοποιητικό μας επιτίθεται στα μικροπλαστικά σαν ξένα σώματα, προκαλώντας φλεγμονή. Αυτό ίσως εξηγεί τις πιθανές σχέσεις με καρδιοπάθειες ή φλεγμονές. Όμως η έρευνα είναι ακόμη στα πρώτα της στάδια.
«Τα μικροπλαστικά είναι κάτι πολύ νέο για την επιστήμη», λέει. «Ξέρουμε ελάχιστα προς το παρόν».
Πώς να μειώσετε την κατανάλωση μικροπλαστικών στο τσάι σας
Αν σας απασχολεί το θέμα, οι ειδικοί προτείνουν:
Επιλέξτε σωστά το τσάι σας. Το χύμα τσάι (loose-leaf) είναι η καλύτερη επιλογή. Τα χάρτινα φακελάκια, αν και όχι πάντα 100% ασφαλή, θεωρούνται καλύτερα από τα πλαστικά.
Προβείτε σε ένα «προ-ξέπλυμα». Κάποια έρευνα δείχνει ότι αν μουλιάσετε για λίγο το φακελάκι σε νερό θερμοκρασίας δωματίου και το πετάξετε πριν το κανονικό βράσιμο, μειώνονται τα μικροπλαστικά. Το ξέπλυμα κάτω από τρεχούμενο νερό μπορεί επίσης να βοηθήσει.
Αποφύγετε το ξαναζέσταμα. Μην ξαναβάζετε το φακελάκι στον φούρνο μικροκυμάτων ή σε καυτό νερό για δεύτερη φορά, γιατί μπορεί να απελευθερώσει περισσότερα μικροπλαστικά.
Σκεφτείτε άλλες πηγές πλαστικού. Αντί να αγχώνεστε μόνο για το τσάι, μειώστε τη χρήση πλαστικών δοχείων ή σανίδων κοπής στην κουζίνα.
Παρόλο που η ιδέα των μικροπλαστικών στα φακελάκια τσαγιού μπορεί να προκαλεί ανησυχία, οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι οι πιθανές επιπτώσεις στην υγεία δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς. Αν θέλεις να μειώσεις την έκθεση, προτίμησε τσάι χύμα, φακελάκια από χαρτί ή κάνε ένα σύντομο ξέπλυμα πριν το βράσιμο. Στο τέλος, το σημαντικότερο είναι να απολαμβάνεις το ρόφημά σου χωρίς υπερβολικό άγχος.
Δες εδώ πώς να διώξει τα μικροπλαστικά από το νερό
