Μια σημαντική και εκτεταμένη μεταρρύθμιση στο κληρονομικό δίκαιο και συγκεκριμένα στους κανονισμούς που διέπουν τις διαθήκες και τις κληρονομιές, παρουσιάζει σήμερα το υπουργείο Δικαιοσύνης, με στόχο τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου και την ενίσχυση της ασφάλειας δικαίου για πολίτες και επαγγελματίες του νομικού κλάδου.
Το νομοσχέδιο φέρνει μαζί του μια σειρά παρεμβάσεων που θωρακίζουν τη διαδικασία σύνταξης και ελέγχου των διαθηκών, μειώνουν τον κίνδυνο πλαστογραφιών και αποσαφηνίζουν κρίσιμα σημεία που μέχρι σήμερα οδηγούσαν συχνά σε δικαστικές εμπλοκές.
Δες εδώ πώς πρέπει να κινηθείς αν σου κάνουν μήνυση
Αυστηρότερο πλαίσιο για τη σύνταξη διαθηκών
Στην καρδιά της μεταρρύθμισης βρίσκονται οι ρυθμίσεις που αφορούν τις διαθήκες, όπου εισάγονται νέες δικλίδες προστασίας για την εξασφάλιση της γνησιότητας της τελευταίας βούλησης του διαθέτη. Το νέο πλαίσιο περιγράφει με σαφήνεια:
τις προϋποθέσεις εγκυρότητας των ιδιόγραφων διαθηκών,
τα επιτρεπόμενα μέσα γραφής για διαθέτες με αναπηρία,
τους περιορισμούς στην επιλογή μαρτύρων στις δημόσιες διαθήκες,
καθώς και τις διαδικασίες σύνταξης προφορικών διαθηκών σε επείγουσες και επικίνδυνες συνθήκες, όπως κίνδυνος ζωής, αποκλεισμός ή επιδημίες.
Οι ρυθμίσεις αυτές αποσκοπούν στον περιορισμό των φαινομένων αλλοίωσης ή πλαστογράφησης διαθηκών, τα οποία συχνά οδηγούν σε χρονοβόρες και δαπανηρές δικαστικές διενέξεις μεταξύ των κληρονόμων.
Νέοι κανόνες για τις έκτακτες διαθήκες
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις έκτακτες διαθήκες, δηλαδή εκείνες που συντάσσονται υπό ειδικές και επείγουσες συνθήκες. Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου:
η ισχύς τους λήγει τρεις μήνες μετά τη σύνταξή τους, εφόσον ο διαθέτης εξακολουθεί να βρίσκεται εν ζωή,
προβλέπεται συγκεκριμένη διαδικασία παράδοσης των σχετικών εγγράφων σε συμβολαιογράφο ή προξενική αρχή,
ωστόσο, η μη τήρηση των τυπικών αυτών διατυπώσεων δεν επιφέρει αυτομάτως ακυρότητα, εφόσον δεν αμφισβητείται η γνησιότητα της βούλησης του διαθέτη.
Δες εδώ πώς θα βγάλεις άδεια γάμου, βάπτισης ή διαζύγιο με ένα κλικ
Ανάκληση και δημοσίευση διαθηκών
Το νομοσχέδιο περιγράφει με λεπτομέρειες και τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να ανακληθεί μια διαθήκη, θεσπίζοντας πιο ξεκάθαρες διαδικασίες που περιορίζουν τις παρερμηνείες. Παράλληλα, καθιερώνεται:
η υποχρέωση υποβολής κάθε ιδιόγραφης διαθήκης για δημοσίευση μετά τον θάνατο του διαθέτη,
και η δυνατότητα κήρυξής της ως κύριας, σε περιπτώσεις όπου απαιτείται, συνοδευόμενη από γραφολογική πραγματογνωμοσύνη για την επιβεβαίωση της γνησιότητας.
Ειδικές ρυθμίσεις για διαθήκες σε νοσοκομεία και μονάδες φροντίδας
Τέλος, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ειδικές προβλέψεις για διαθήκες που συντάσσονται σε νοσοκομειακά ιδρύματα ή μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων. Σε αυτές τις περιπτώσεις:
κρίνονται άκυρες οι δωρεές προς μέλη του προσωπικού ή τη διοίκηση της μονάδας,
εκτός αν τα πρόσωπα αυτά ανήκουν στην εξ αδιαθέτου διαδοχή του διαθέτη, δηλαδή προορίζονταν ούτως ή άλλως να κληρονομήσουν.
