Μετά την υλοποίηση του μέτρου της ψηφιακής κάρτας εργασίας σε τράπεζες, σούπερ-μάρκετ, ασφαλιστικές εταιρίες, εταιρίες security και ΔΕΚΟ, η ψηφιακή κάρτα εργασίας τίθεται από σήμερα, 1η Ιουλίου 2024, σε πλήρη εφαρμογή στο λιανεμπόριο και στη βιομηχανία, ενώ με βάση τον προγραμματισμό, από το φθινόπωρο του 2024, η ψηφιακή κάρτα εργασίας αναμένεται να επεκταθεί περαιτέρω και στους κλάδους του τουρισμού-επισιτισμού.
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Νίκη Κεραμέως, δήλωσε ότι η πλήρης εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας στους κλάδους της βιομηχανίας και του λιανεμπορίου συνιστά ένα σημαντικό βήμα για την εργασιακή καθημερινότητα στη χώρα και την ορθή εφαρμογή του εργατικού δικαίου.
Όπως αναφέρει, «μέσα σε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον, που γνωρίζει σημαντική ανάπτυξη, είναι σημαντικό να θωρακίσουμε τα δικαιώματα των εργαζομένων, βελτιώνοντας την εργασιακή τους καθημερινότητα και εξασφαλίζοντας την ακέραια καταβολή των δεδουλευμένων τους, διασφαλίζοντας παράλληλα υγιείς όρους ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων. Με την Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας καταπολεμώνται φαινόμενα αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας και εισφοροδιαφυγής, που πλήττουν πρωτίστως τους εργαζόμενους και τις συνεπείς επιχειρήσεις και υπονομεύουν τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας. Το μέτρο εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία σε εργαζόμενους τραπεζών, μεγάλων σούπερ-μάρκετ, ασφαλιστικών εταιριών, εταιριών security και ΔΕΚΟ και πρόκειται να επεκταθεί σταδιακά στο σύνολο των επιχειρήσεων της χώρας».
Τι ισχύει για την ψηφιακή κάρτα εργασίας
Οι εν λόγω επιχειρήσεις υποχρεούνται να διαθέτουν και να ενεργοποιούν σύστημα ψηφιακής κάρτας εργασίας για το σύνολο των εργαζομένων τους, με σχέση εξαρτημένης εργασίας, οι οποίοι απασχολούνται με φυσική παρουσία στον χώρο παροχής εργασίας της επιχείρησης, περιλαμβανομένων των εργαζομένων που απασχολούνται στις ανωτέρω επιχειρήσεις, μέσω δανεισμού.
Με την ψηφιακή κάρτα εργασίας εξασφαλίζεται η παρακολούθηση του πραγματικού χρόνου εργασίας, καταπολεμώντας τις καταχρηστικές πολιτικές των αδήλωτων υπερωριών και των παράνομων μεταβολών και υπερβάσεων του εργασιακού χρόνου.
Έτσι, αν κατά τον έλεγχο διαπιστωθεί ότι ο εργαζόμενος έχει ξεκινήσει την απασχόλησή του στις κτιριακές εγκαταστάσεις του εργοδότη του, χωρίς να υφίσταται σήμανση της ψηφιακής κάρτας εργασίας, επιβάλλονται διοικητικά πρόστιμα και κυρώσεις από τους επιθεωρητές εργασίας.
Το ίδιο θα συμβεί, εάν διαπιστωθεί ότι ο εργαζόμενος έχει «νόθα» σήμανση της κάρτας του, με την οποία δηλώνει δήθεν την αποχώρησή του από την επιχείρηση, ενώ, στην πραγματικότητα, εξακολουθεί να εργάζεται, πραγματοποιώντας αδήλωτη υπερωριακή απασχόληση.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, η καθολική εφαρμογή της έχει πολλαπλά οφέλη για την αγορά εργασίας, καθώς διασφαλίζονται τα δικαιώματα των εργαζομένων, ενισχύεται ο υγιής ανταγωνισμός και εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.
Παράλληλα, η χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας, εκτός από διαφάνεια στον χρόνο εργασίας, που οδηγεί στις σωστές και νόμιμες αμοιβές, απλουστεύει ταυτόχρονα τις αναγγελτικές διαδικασίες στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ II».
Έτσι, για όποιον εργοδότη ισχύει η υποχρεωτική εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας, θα έχει, από 1/7/2024, τη δυνατότητα να επιλέγει το απολογιστικό σύστημα αναγγελίας των μεταβολών ωραρίου, υπερωριών και της οργάνωσης του χρόνου εργασίας.
Συγκεκριμένα, με το άρθρο 22 του ν. 5053/2023, εισήχθη η δυνατότητα για τις επιχειρήσεις που έχουν ενταχθεί στον Μηχανισμό της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, εφόσον το επιθυμούν, να μην καταχωρίζουν εκ των προτέρων τις αλλαγές ή την τροποποίηση του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας ή την υπερωριακή απασχόληση, πριν από την έναρξη πραγματοποίησής τους, αφαιρώντας έτσι σημαντικό γραφειοκρατικό βάρος.
Εφόσον, λοιπόν, οι επιχειρήσεις κάνουν χρήση αυτής της επιλογής, υποχρεούνται:
α) Να δηλώνουν έως και την τελευταία ημέρα του τρέχοντος ημερολογιακού μήνα στην «ψηφιακή δήλωση επιλογής προαναγγελτικού ή απολογιστικού συστήματος καταχώρισης αλλαγών ωραρίου, οργάνωσης χρόνου εργασίας και υπερωριών» ότι, για τον επόμενο μήνα, επιλέγουν να καταχωρίσουν τις αλλαγές του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας και των υπερωριών, απολογιστικά εντός του ίδιου μήνα.
β) Να καταχωρίζουν τις σχετικές αλλαγές έως τη λήξη του επόμενου ημερολογιακού μήνα από τον μήνα πραγματοποίησής τους.
Οι επιχειρήσεις που υποχρεωτικά έχουν ενταχθεί στην εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας και μόνο μπορούν να επιλέγουν κάθε μήνα διαφορετικό σύστημα (είτε προαναγγελτικό είτε απολογιστικό). Ωστόσο, δεν επιτρέπεται η συνδυαστική εφαρμογή των δύο συστημάτων εντός του ίδιου μήνα.
Στην περίπτωση απολογιστικής δήλωσης απαιτείται ένας αρχικός προαναγγελτικός προγραμματισμός της οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων από τις επιχειρήσεις (π.χ σε επίπεδο εβδομάδας ή μήνα).
Ευνόητο είναι ότι οι επιχειρήσεις/εργοδότες που έχουν επιλέξει το απολογιστικό σύστημα, έχουν τη δυνατότητα, εφόσον το επιθυμούν, να επανέλθουν στο προαναγγελτικό σύστημα, αλλά και πάλι θα πρέπει να μπουν στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» και να το δηλώσουν, πριν από την έναρξη του ημερολογιακού μήνα κατά τον οποίο θέλουν να επανέλθουν στην προαναγγελτική διαδικασία.
Σε κάθε περίπτωση, η απολογιστική αυτή δυνατότητα δεν δίνεται για όλες τις άλλες επιχειρήσεις που δεν έχουν ακόμη ενταχθεί στην υποχρεωτική εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας και, συνεπώς, θα συνεχίσουν να δηλώνουν υποχρεωτικά προαναγγελτικά τις μεταβολές του εργασιακού χρόνου ως προς τα ωράρια και την οργάνωση, καθώς και τις υπερωρίες.
Οι χρήστες του απολογιστικού συστήματος πρέπει να προσέξουν, καθώς, σε περίπτωση αναντιστοιχίας της πραγματικής απασχόλησης με τη σχετική σήμανση της Κάρτας, επιβάλλεται στον εργοδότη το νομίμως προβλεπόμενο πρόστιμο ανά εργαζόμενο, στην Ψηφιακή Κάρτα του οποίου δεν είναι δυνατή η ανωτέρω αντιστοίχιση.
