Το Σάββατο 25 Ιανουαρίου αναμένεται να εκκινήσουν οι διαδικασίες για την εκλογή του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, μετά την ανακοίνωση του πρωθυπουργού, ο οποίος πρότεινε τον Κώστα Τασούλα για το κορυφαίο πολιτειακό αξίωμα.
Οσον αφορά την κοινοβουλευτική διαδικασία που θα ακολουθηθεί, η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη Bουλή γίνεται με ονομαστική ψηφοφορία και σε ειδική συνεδρίαση που συγκαλείται από τον Πρόεδρο της Bουλής, έναν τουλάχιστον μήνα πριν λήξει η θητεία του εν ενεργεία Προέδρου της Δημοκρατίας, κατά τα οριζόμενα στον Kανονισμό της Bουλής.
Σημειώνεται πως τυπικά η θητεία της κ. Σακελλαροπούλου λήγει στις 13 Μαρτίου 2025.
Μετά την τελευταία συνταγματική αναθεώρηση η εκλογή ΠτΔ αποσυνδέεται από την πρόωρη διάλυση της Βουλής σε περίπτωση που ο υποψήφιος δεν συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το α. 32 του Συντάγματος:
Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται εκείνος που συγκέντρωσε την πλειοψηφία των δύο τρίτων του συνολικού αριθμού των βουλευτών.
Aν δεν συγκεντρωθεί η πλειοψηφία αυτή, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ύστερα από πέντε ημέρες.
Aν δεν επιτευχθεί ούτε στη δεύτερη ψηφοφορία η οριζόμενη πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ακόμη μία φορά ύστερα από πέντε ημέρες, οπότε εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε την πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των βουλευτών.
Αν δεν επιτευχθεί ούτε και στην τρίτη ψηφοφορία η αυξημένη αυτή πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ύστερα από πέντε ημέρες και εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών.
Αν δεν επιτευχθεί ούτε αυτή η πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ύστερα από πέντε ημέρες και εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε τη σχετική πλειοψηφία.
Διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας
Η εκλογή του/της Προέδρου της Δημοκρατίας γίνεται από την Βουλή των Ελλήνων και τα υποψήφια πρόσωπα προτείνονται μόνο από τις κοινοβουλευτικές ομάδες.
Συνήθως έναν μήνα πριν λήξει η θητεία του/της εν ενεργεία Προέδρου της Δημοκρατίας συγκαλείται από τον/την Πρόεδρο της Βουλής συνεδρίασή της με σκοπό την εκλογή του διαδόχου του/της.
Η ψηφοφορία γίνεται ονομαστικά, ψηφίζουν όλοι οι βουλευτές και δεν προηγείται συζήτηση. Αν και τα υποψήφια πρόσωπα τα προτείνουν οι κοινοβουλευτικές ομάδες, ψήφοι υπέρ προσώπων που δεν έχουν προταθεί δεν θεωρούνται άκυρες, εκτός από την 6η ψηφοφορία που θεωρούνται έγκυρες μόνο οι ψήφοι μεταξύ των δύο επικρατεστέρων.
Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται αυτός ή αυτή που στην πρώτη ψηφοφορία θα συγκεντρώσει τα 2/3 του συνόλου των βουλευτών (200 έδρες). Σε περίπτωση που δεν υπάρξει αποτέλεσμα, επαναλαμβάνεται η ψηφοφορία μετά από πέντε μέρες και πάλι απαιτείται πλειοψηφία 200 βουλευτών.
Αν και πάλι δεν καταφέρει κάποιο υποψήφιο πρόσωπο να λάβει την απαιτούμενη πλειοψηφία ακολουθεί τρίτη ψηφοφορία, πάλι μετά από πέντε μέρες, αλλά αυτή τη φορά απαιτείται πλειοψηφία των 3/5 του συνόλου των βουλευτών (180 έδρες).
Μέχρι την αναθεώρηση του Συντάγματος το 2019 αν ο/η Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν εκλεγόταν με την τρίτη ψηφοφορία, η Βουλή διαλυόταν και προκηρύσσονταν εκλογές και η νέα Βουλή που προέκυπτε από τις εκλογές διεξήγε τέταρτη ψηφοφορία στην οποία απαιτούνταν πλειοψηφία των 3/5 του συνόλου, ήτοι 180 έδρες.
Αν κανείς υποψήφιος/καμία υποψήφια δεν λάμβανε αυτή τη πλειοψηφία ούτε σε αυτή τη ψηφοφορία ακολουθούσε πέμπτη ψηφοφορία στην οποία η εκλογή γινόταν με την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών, ήτοι 151 έδρες. Τέλος αν ούτε σε αυτή τη περίπτωση επιτυγχάνονταν η απαιτούμενη πλειοψηφία ακολουθούσε νέα ψηφοφορία και η εκλογή γινόταν με τη σχετική πλειοψηφία.
Με την αναθεώρηση του Συντάγματος του 2019, για την εκλογή του/της Προέδρου της Δημοκρατίας προβλέπονται και πάλι έξι ψηφοφορίες αλλά δε διενεργούνται πλέον εκλογές αν δεν επιτευχθεί η απαιτούμενη πλειοψηφία στη τρίτη ψηφοφορία.
Η θητεία του/της Προέδρου της Δημοκρατίας μπορεί να παραταθεί σε περίπτωση πολέμου ή μη εκλογής εγκαίρως νέου/νέας Προέδρου.
Η αναπλήρωση δεν συνιστά λόγο εκλογής νέου/νέας Προέδρου και ενεργείται από τον/την Πρόεδρο της Βουλής, σε περίπτωση δε που αυτή έχει διαλυθεί, από τον/την Πρόεδρο της τελευταίας Βουλής και, αν αυτός/αυτή αρνείται ή δεν υπάρχει, από την Κυβέρνηση συλλογικά. Όσο διαρκεί η αναπλήρωση, ο αναπληρωτής/η αναπληρώτρια Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν μπορεί να κάνει χρήση όλων των προεδρικών αρμοδιοτήτων.
Με πληροφορίες από https://el.wikipedia.org