Ζούμε σε έναν κόσμο γεμάτο τεχνητό φως – από τις οθόνες των κινητών και των υπολογιστών μέχρι τον φωτισμό του σπιτιού και των δρόμων και παρόλο που ο φωτισμός διευκολύνει την καθημερινότητά μας, κρύβει έναν ύπουλο κίνδυνο: το τρεμόπαιγμα (flicker).
Πρόκειται για μια ταχύτατη και συχνά αόρατη διακύμανση της φωτεινότητας, που μπορεί να φαίνεται αθώα, αλλά επηρεάζει τον εγκέφαλο και το νευρικό μας σύστημα με τρόπους που δεν φανταζόμαστε.
Παρακάτω θα διερευνήσουμε πώς αυτό το σχεδόν αόρατο φαινόμενο επηρεάζει την υγεία μας και ποιες απλές, φυσικές πρακτικές μπορούμε να εφαρμόσουμε για να προστατευτούμε αποτελεσματικά.
Δες εδώ πώς να καθαρίζεις σωστά και με ασφάλεια την τηλεόραση
Τι είναι το τρεμόπαιγμα (flicker);
Το τρεμόπαιγμα είναι η ταχύτατη διακύμανση της φωτεινότητας σε μια φωτεινή πηγή. Αν και σε κάποιες περιπτώσεις είναι ορατό (π.χ. σε χαλασμένες λάμπες), συνήθως είναι υποσυνείδητο. Ορισμένες τηλεοράσεις και LED οθόνες τρεμοπαίζουν 10.000 φορές το δευτερόλεπτο ή περισσότερο, κάτι που δεν αντιλαμβανόμαστε με τα μάτια μας, αλλά ο εγκέφαλος και το νευρικό μας σύστημα το αισθάνεται πλήρως.
Πώς επηρεάζει την υγεία μας
Η συνεχής έκθεση σε υψηλό flicker έχει αποδειχθεί ότι επιβαρύνει σημαντικά τον οργανισμό:
Κόπωση ματιών: Η διαρκής προσπάθεια των οφθαλμών να προσαρμοστούν στο μεταβαλλόμενο φως προκαλεί ένταση και ξηροφθαλμία.
Πονοκέφαλοι & ημικρανίες: Επαναλαμβανόμενο flicker μπορεί να πυροδοτήσει πονοκεφάλους, ιδίως σε ευαίσθητα άτομα.
Διαταραχές ύπνου: Η έκθεση στο τεχνητό φως, ιδιαίτερα το βράδυ, καταστέλλει την παραγωγή μελατονίνης, της ορμόνης του ύπνου.
Νευρολογικά προβλήματα: Η συνεχής διέγερση του νευρικού συστήματος σχετίζεται με άγχος, δυσκολία συγκέντρωσης και νευρική εξάντληση.
Κούραση των επινεφριδίων: Μακροχρόνια ενεργοποίηση του συστήματος “μάχης ή φυγής” (fight or flight) οδηγεί σε μειωμένη ενέργεια και δυσλειτουργία των επινεφριδίων.
Πώς να προστατευτείς φυσικά
Ευτυχώς, υπάρχουν φυσικοί και εύκολοι τρόποι να περιορίσουμε την επίδραση του τεχνητού φωτός:
Έκθεση στο φυσικό φως
Η καθημερινή έκθεση στο ηλιακό φως, ιδίως το πρωί και το ηλιοβασίλεμα, βοηθά στην επαναφορά του κιρκαδικού ρυθμού και ρυθμίζει την παραγωγή μελατονίνης. Μόλις 20-30 λεπτά την ημέρα μπορούν να βελτιώσουν την ενέργεια, τη διάθεση και τον ύπνο.
Επιλογή φωτισμού με χαμηλό flicker
Προτίμησε λάμπες χωρίς τρεμόπαιγμα (flicker-free) και χρησιμοποίησε μετρητές flicker αν είναι διαθέσιμοι. Επίσης, απέφυγε LED λάμπες χαμηλής ποιότητας και λάμπες φθορισμού.
Μείωση της χρήσης οθονών
Περιόρισε τη χρήση οθονών πριν τον ύπνο. Αν είναι απαραίτητο, χρησιμοποίησε φίλτρα μπλε φωτός ή λειτουργία νυχτερινού φωτισμού (“night mode”) σε κινητά, τάμπλετ και υπολογιστές.
Γυαλιά με φίλτρο μπλε φωτός
Αν εργάζεσαι μπροστά σε οθόνες, επένδυσε σε γυαλιά που φιλτράρουν το μπλε φως, μειώνοντας το στρες στα μάτια και το νευρικό σύστημα.
Το τρεμόπαιγμα του τεχνητού φωτός είναι ένας «αόρατος εχθρός» για την υγεία μας, με επιπτώσεις που συχνά αγνοούμε. Δεν είναι απαραίτητο να ζούμε στο σκοτάδι για να προστατευτούμε· με απλές φυσικές πρακτικές και συνειδητές επιλογές φωτισμού, μπορούμε να μειώσουμε σημαντικά την έκθεσή μας και να αποκαταστήσουμε την ισορροπία του οργανισμού μας.
Δες εδώ γιατί ο θόρυβος της τηλεόρασης μας νανουρίζει
