Ο στατικός ηλεκτρισμός είναι ένα φαινόμενο που όλοι έχουμε ζήσει: ακουμπάς την πόρτα του αυτοκινήτου ή κάποιο μεταλλικό αντικείμενο και νιώθεις ένα τσούξιμο ή ένα μικρό «ηλεκτροσόκ».
Μπορεί να μην είναι επικίνδυνος, αλλά είναι σίγουρα ενοχλητικός — ειδικά σε ξηρό αέρα ή σε περιβάλλοντα με πολλά συνθετικά υλικά.
Τι είναι όμως ο στατικός ηλεκτρισμός και πώς μπορούμε να τον αποφύγουμε στην καθημερινότητά μας;
Δείτε ακόμα: Οδηγός ασφαλείας: Οι πιο επικίνδυνες ηλεκτρικές συσκευές για ηλεκτροπληξία
Τι προκαλεί τον στατικό ηλεκτρισμό;
Ο στατικός ηλεκτρισμός προκύπτει όταν συσσωρεύονται ηλεκτρικά φορτία στην επιφάνεια αντικειμένων ή στο σώμα μας, κυρίως λόγω τριβής.
Σύμφωνα με τον American Chemical Society η συσσώρευση φορτίων οφείλεται κυρίως στη χαμηλή υγρασία και στα συνθετικά υλικά, ενώ η απλή αύξηση της σχετικής υγρασίας μπορεί να μειώσει έως και 80 % την ένταση εκφόρτισης.
Παραδείγματα:
-Τρίψιμο παπουτσιών σε χαλί
-Συνθετικά ρούχα (π.χ. πολυεστέρας)
-Καρέκλες με πλαστικό κάθισμα
-Στεγνός, κρύος αέρας στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο
-Όταν ακουμπάμε ένα αγώγιμο υλικό (π.χ. πόμολο, πόρτα, άνθρωπο), τα φορτία μεταφέρονται απότομα — κι αυτό δημιουργεί τη γνωστή «σπίθα».
Δείτε ακόμα: Εξοικονόμηση ενέργειας στο σπίτι: Τα best tips για χαμηλότερους λογαριασμούς ρεύματος
Πώς να προστατευτείς από τον στατικό ηλεκτρισμό – Απλές καθημερινές λύσεις
1. Φόρα βαμβακερά και όχι συνθετικά ρούχα
Τα φυσικά υφάσματα (βαμβάκι, λινό) δεν δημιουργούν τόσο έντονα ηλεκτρικά φορτία όσο τα συνθετικά (νάιλον, πολυεστέρας). Προτίμησέ τα ειδικά τον χειμώνα.
2. Χρησιμοποίησε μαλακτικό ρούχων
Το μαλακτικό μειώνει την τριβή ανάμεσα στα υφάσματα και άρα και τη συσσώρευση φορτίων.
3. Περπάτησε ξυπόλυτος/η ή με δερμάτινες σόλες
Οι λαστιχένιες σόλες «παγιδεύουν» το φορτίο στο σώμα σου. Αντίθετα, οι δερμάτινες ή τα γυμνά πόδια διευκολύνουν την αποφόρτιση προς το έδαφος.
4. Άγγιξε μεταλλική επιφάνεια πριν τους άλλους
Για να αποφορτιστείς με ασφάλεια, ακουμπά ένα μεταλλικό αντικείμενο (όπως μια βρύση ή κάγκελο) πριν ακουμπήσεις κάποιον άλλον ή πριν μπεις στο αυτοκίνητο.
5. Χρησιμοποίησε υγραντήρα στον χώρο
Ο ξηρός αέρας εντείνει το φαινόμενο. Ένα υγρότερο περιβάλλον μειώνει τη συσσώρευση φορτίων.
6. Τοποθέτησε αντιστατικό σπρέι στα καθίσματα
Υπάρχουν ειδικά σπρέι για καρέκλες και καναπέδες που μειώνουν τη στατική φόρτιση. Είναι χρήσιμα ιδιαίτερα για γραφεία και συνθετικά υλικά.
7. Αντικατάστησε παλιά χαλιά ή βάλε ειδικά πατάκια
Τα παχιά συνθετικά χαλιά δημιουργούν αρκετό φορτίο με κάθε βήμα. Προτίμησε πατάκια με αντιστατική προστασία ή φυσικές ίνες.
Δείτε ακόμα: Αισθάνεσαι κουρασμένος χωρίς λόγο; Δες μήπως σου λείπουν ηλεκτρολύτες
Τι να κάνεις στο αυτοκίνητο με τον στατικό ηλεκτρισμό
Ένα από τα πιο συνηθισμένα μέρη όπου «τρως ρεύμα» είναι το αυτοκίνητο.
Για να το αποφύγεις:
Πριν βγεις, κράτα ένα μεταλλικό σημείο (π.χ. πόρτα) αγγίζοντάς το συνέχεια καθώς σηκώνεσαι.
Τοποθέτησε αντιστατικό λουρί (rubber strap) στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου, ώστε να αποφορτίζεται στο έδαφος.
Μην φοράς ρούχα από fleece ή πολυεστέρα στο κάθισμα.
Δείτε ακόμα: Αυτοκίνητο και καλοκαιρινές διακοπές: Τα 4+1 πράγματα που πρέπει να ελέγξετε
Ο στατικός ηλεκτρισμός μπορεί να σου χαλάσει τη διάθεση στη δουλειά, στο σπίτι ή ακόμα και σε μια απλή βόλτα με το αυτοκίνητο.
Όμως με λίγες έξυπνες αλλαγές στον τρόπο ζωής σου — από τα ρούχα μέχρι την υγρασία του χώρου — μπορείς να τον αποτρέψεις εύκολα και φυσικά.
Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
Είναι επικίνδυνος ο στατικός ηλεκτρισμός;
Όχι. Ο στατικός ηλεκτρισμός δεν είναι επικίνδυνος, αλλά μπορεί να προκαλέσει στιγμιαία δυσφορία. Ωστόσο, σε ευαίσθητο εξοπλισμό ή ηλεκτρονικές συσκευές μπορεί να προκαλέσει βλάβες.
Μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε ηλεκτρονικές συσκευές;
Ναι, σε ορισμένες περιπτώσεις, ειδικά αν μεταφέρεται μέσω καλωδίων ή εξαρτημάτων. Γι’ αυτό υπάρχουν αντιστατικά βραχιόλια για τεχνικούς.
Γιατί συμβαίνει πιο συχνά τον χειμώνα;
Ο κρύος και ξηρός αέρας μειώνει την αγωγιμότητα του αέρα και αυξάνει τη συσσώρευση στατικού φορτίου, ειδικά όταν φοράμε πολλά συνθετικά ρούχα.
