Τα πλαστικά χρησιμοποιούνται ευρέως, αλλά η αυξανόμενη δημοτικότητά τους συνοδεύεται από αυξανόμενες ποσότητες πλαστικών και θαλάσσιων απορριμμάτων, τα οποία επηρεάζουν ανησυχητικά το περιβάλλον και την υγεία των ανθρώπων.
Το 2021, κάθε πολίτης της ΕΕ παρήγαγε 36,1 κιλά πλαστικών απορριμμάτων συσκευασίας κατά μέσο όρο. Από αυτά ανακυκλώθηκαν περίπου 14,7 κιλά ανά άτομο.
Μεταξύ 2010 και 2021, ο όγκος των απορριμμάτων πλαστικών συσκευασιών που παρήχθη ανά κάτοικο αυξήθηκε κατά περίπου 29% (+8,1 κιλά ανά άτομο).
Τα πλαστικά απόβλητα που δεν ανακυκλώνονται είτε πηγαίνουν σε χώρους υγειονομικής ταφής, είτε αποτεφρώνονται είτε καταλήγουν να μην συλλέγονται στη φύση, συμπεριλαμβανομένων των παραλιών ή των δασών, των ποταμών και των θαλασσών.
Το 2023, η ΕΕ ξεκίνησε διάφορες πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των απορριμμάτων συσκευασίας και της ρύπανσης από μικροπλαστικά. Αυτές οι προσπάθειες συμπλήρωσαν προηγούμενες ενέργειες, όπως η απαγόρευση των πλαστικών μιας χρήσης το 2019.
Σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης της πλαστικής ρύπανσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μια στρατηγική για τα πλαστικά, τον Ιανουάριο του 2018, με στόχο να διασφαλίσει ότι έως το 2030 κάθε κομμάτι πλαστικής συσκευασίας μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί ή να ανακυκλωθεί, καθώς και να μειωθεί η κατανάλωση μικροπλαστικών και πλαστικών μιας χρήσης.
Μάθετε περισσότερα σχετικά με τα ποσοστά ανακύκλωσης πλαστικών στην ΕΕ
Πώς να μειώσετε τα πλαστικά
Για την αντιμετώπιση των διαρκώς αυξανόμενων απορριμμάτων συσκευασίας, τον Απρίλιο του 2024, το Κοινοβούλιο ενέκρινε νέους κανόνες για τη μείωση, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των συσκευασιών. Το Συμβούλιο θα πρέπει τώρα να εγκρίνει επίσημα τη συμφωνία, προτού αυτή τεθεί σε ισχύ.
Οι νέοι κανόνες περιλαμβάνουν:
Νέους στόχους μείωσης: όλες οι χώρες της ΕΕ πρέπει να επιτύχουν μείωση 5% των απορριμμάτων συσκευασίας έως το 2030 σε σύγκριση με το 2018, και στη συνέχεια μείωση 10% έως το 2035 και 15% έως το 2040.
Απαγόρευση ορισμένων πλαστικών μιας χρήσης: από την 1η Ιανουαρίου 2030, θα απαγορευθούν συγκεκριμένοι τύποι πλαστικών συσκευασιών μιας χρήσης, συμπεριλαμβανομένων των πλαστικών συσκευασιών που χρησιμοποιούνται για μη επεξεργασμένα φρέσκα φρούτα και λαχανικά ή για τρόφιμα και ποτά που καταναλώνονται σε καφέ και εστιατόρια.
Ανακυκλώσιμες συσκευασίες: σχεδόν όλες οι συσκευασίες θα πρέπει να είναι ανακυκλώσιμες σύμφωνα με τους νέους κανόνες. Οποιαδήποτε πλαστική συσκευασία θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα ελάχιστο ποσοστό ανακυκλωμένου περιεχομένου από πλαστικά απόβλητα. Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να λάβουν μέτρα για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων ανακύκλωσης για τα απορρίμματα συσκευασίας.
Συστήματα συλλογής για ανακύκλωση: μέχρι το 2029, το 90% των πλαστικών και μεταλλικών δοχείων αναψυκτικών μίας χρήσης πρέπει να συλλέγονται χωριστά, διασφαλίζοντας αποτελεσματικές διαδικασίες ανακύκλωσης.
Δείτε ακόμα: Ανακύκλωση: Πώς θα την κάνουμε σωστά
Μικροπλαστικά
Τα μικροπλαστικά είναι πολύ μικρά σωματίδια (<5mm – <5 χιλιοστά) πλαστικού υλικού. Βρίσκονται σε αυξανόμενες ποσότητες στον ωκεανό, αλλά και σε τρόφιμα και ποτά.
Τον Απρίλιο του 2024, οι ευρωβουλευτές υποστήριξαν τη θέση τους σχετικά με μια νομοθετική πρόταση που προβλέπει υποχρεώσεις στις εταιρείες που χειρίζονται πλαστικά για να αποφύγουν τις απώλειες και να περιορίσουν τις διαρροές, εάν συμβούν. Ο φάκελος θα ακολουθηθεί από το νέο Κοινοβούλιο μετά τις ευρωεκλογές τον Ιούνιο του 2024.
Πλαστικά μιας χρήσης
Το 2019 το κοινοβούλιο ενέκρινε νέο νόμο που απαγορεύει τα πλαστικά μιας χρήσης όπως τα μαχαιροπίρουνα και τα πιάτα, και απαιτεί από τις εταιρείες συσκευασίας αγαθών να συνεισφέρουν στο κόστος καθαρισμού των απορριπτόμενων πλαστικών.
Δείτε ακόμα: Reuse: Πώς να κάνετε επαναχρησιμοποίηση