Ένα σημαντικό βήμα στην ανάπτυξη των μικρών παιδιών είναι η απαλλαγή από την πάνα. Πότε όμως είναι αληθινά έτοιμα για τη ζωή χωρίς πάνα;
Για να τα καταφέρνει χωρίς ατυχήματα, πρέπει το παιδί σου το ίδιο να έχει αναπτυχθεί αρκετά και να είναι έτοιμο το ίδιο να ζήσει χωρίς πάνα, κατ’ αρχάς την μέρα και αργότερα και τη νύχτα.
Πολλά παιδιά είναι αρκετά ώριμα για να αφήσουν τις πάνες μεταξύ των ηλικιών 18 μήνες – 3 ετών. Ο μέσος όρος από άποψη ωριμότητας είναι περίπου οι 28 μήνες, με τα κορίτσια γενικά να προηγούνται χρονικά.
Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω το παιδί μου να κόψει την πάνα;
Υπάρχουν πολλά προπαρασκευαστικά πράγματα που εμείς οι μεγάλοι θεωρούμε δεδομένα, αλλά στα μικρά παιδιά πρέπει να εισαχθούν σταδιακά.
1. Ένα παιδί που φορά διαρκώς πάνες θα αργήσει πολύ να ανακαλύψει ότι μια βρεγμένη πάνα είναι άβολη. Οι μοντέρνες πάνες είναι εκπληκτικής τεχνολογίας και κρατούν την υγρασία μακριά από το δέρμα. Αφήστε το να περιφέρεται χωρίς πάνα μια στο τόσο ή βάζετε τακτικά λίγο χαρτί κουζίνας στην πάνα, ώστε να αρχίσει να αντιλαμβάνεται την υγρασία.
2. Αν δεν ενοχλεί εσάς τους γονείς, χρησιμοποιήστε το δικό σας παράδειγμα για να δείξετε στο παιδί σας πού πάμε τουαλέτα (και πού δεν πάμε). Τα μικρά παιδιά ενδιαφέρονται ΠΑΡΑ πολύ για το τι κάνουμε και θέλουν να μας μιμηθούν. Είναι πάρα πολύ βοηθητικό για το μικρό παιδί να μαθαίνει μέσω της μίμησης – είτε μιμείται εμάς, είτε μιμείται τα μεγαλύτερα αδέρφια/ξαδέρφια ή τους φίλους του που θαυμάζει.
Πότε είναι έτοιμο το παιδί μου να κόψει την πάνα;
Υπάρχουν μερικά πράγματα που θα πρέπει να μπορεί να κάνει το παιδί σας, για να είναι η εκμάθηση της τουαλέτας εύκολη:
Να μιμείται γενικά αυτά που κάνουν οι μεγάλοι
Να μπορεί να εκφράσει προφορικά τι θέλει και τι δεν θέλει
Να είναι σε θέση να καθίσει στην τουαλέτα/γιογιό και να σηκωθεί ξανά μόνο του
Να έχει μεγάλες περιόδους στεγνής πάνας (τουλάχιστον 3 ώρες)
Να μην του αρέσουν οι γεμάτες πάνες
Να μπορεί να ακολουθήσει απλές οδηγίες (π.χ. «κατέβασε το βρακάκι σου»)
(Ιδανικό αλλά όχι απαραίτητο): να σας λέει όταν έρχονται τα τσίσα ή τα κακά, ακόμα και αν λέει «κακά» όταν έρχονται τα τσίσα
Για να ξεκινήσετε σιγά σιγά την εξοικείωση με το γιογιό, μπορείτε πρώτα να βάζετε το παιδί σας πλήρως ντυμένο να καθίσει στο γιογιό και να διαβάζετε ένα βιβλίο ή να τραγουδήσετε ένα τραγούδι μαζί. Έτσι συνηθίζει να κάθεται στο γιογιό για λίγα λεπτά, χωρίς να χρειάζεται να το συνδέσετε με την τουαλέτα.
Ως επόμενο βήμα, μπορείτε να βγάζετε την πάνα και να βάζετε το παιδί σας να καθίσει στο γιογιό μετά τον ύπνο και μετά τα γεύματα.
Μπρος-πίσω
Αυτό δεν είναι τραγικό, αλλά… έτσι πολλοί γονείς κάνουν χαλάστρα στον εαυτό τους: αν και έχει ξεκινήσει η εκμάθηση, βάζουν οι γονείς ξανά και ξανά πάνες στο παιδί για να πάνε στις κούνιες, για να πάνε βόλτα, γιατί «σήμερα δεν είχα διάθεση να σφουγγαρίζω τσίσα», γιατί είναι κρυωμένο κλπ.
Το παιδί ΔΕΝ μπορεί έτσι να καταλάβει γιατί κάποιες φορές πρέπει να αντιλαμβάνεται το σώμα του και να πηγαίνει στην τουαλέτα και γιατί άλλες φορές μπορεί και πρέπει να τα κάνει όλα στην πάνα απλά επειδή είναι π.χ. εκτός σπιτιού.
Η πρόοδός του θα είναι σαφώς πιο αργή, και είναι επίσης πιθανόν να σας πει πως προτιμά την πάνα του και τη θέλει πάντα. Άντε, μετά, να το μεταπείσετε…
Σκεφτείτε καλά αν είστε ΕΣΕΙΣ έτοιμοι να ξεκινήσετε.
Το παιδί σας θα χρειαστεί χρόνο και βοήθεια εκ μέρους σας, και προπαντός πολλή υπομονή. Αν αυτόν τον καιρό είστε εξαντλημένοι από τη δουλειά ή πολύ απασχολημένοι με κάποιο άλλο πρόβλημα, δεν θα γίνει σωστά η εκμάθηση και έτσι θα καθυστερήσουν όλα.
Άπαξ και ξεκινήσετε, βγάλτε την πάνα και μην την ξαναβάλετε εκτός αν υπάρχει επιτακτικός λόγος για αυτό (αν π.χ. αποφασίσατε πως δεν είναι τελικά έτοιμο το παιδί, πρέπει να τρέξετε στο νοσοκομείο για σοβαρό θέμα κλπ.)
Υπερβολικά πολλές ή ακατάλληλες ανταμοιβές
Κατά κανόνα, ο έπαινος αρκεί ως ανταμοιβή. Κατά παρέκκλιση, μπορείτε να δίνετε αυτοκόλλητα σαν μια μικρή ανταμοιβή. Αυτό και εμείς το κάναμε: δίναμε μικρά αυτοκόλλητα σαν επιβράβευση όταν απλά καθόταν το παιδί στο γιογιό για λίγο, μεσαία αυτοκόλλητα για τα τσίσα, και μεγάλα για τα κακά.
Όταν οι γονείς το παίρνουν προσωπικά…
Όταν το παιδί σας μαθαίνει να παραμένει στεγνό, κατακτά το ίδιο μια σημαντική δεξιότητα. Αν λοιπόν εσείς αποφύγετε τα πιο βασικά λάθη που συζητήσαμε, και υποστηρίξετε το παιδί σας με ωραίο και σταθερό τρόπο, έχετε κάνει ότι μπορείτε.
ΔΕΝ μπορείτε να κάνετε ΕΣΕΙΣ τσίσα ή κακά για το παιδί σας. Μόνο εκείνο μπορεί να τα κάνει!
Αν λοιπόν η διαδικασία δεν προχωρά όπως θα θέλατε, δεν φταίτε εσείς, δεν έχετε αποτύχει προσωπικά σαν γονείς και δεν αξίζει να στενοχωριέστε – απλά, δεν είναι ακόμα η ώρα του ή υπάρχει κάποιο άλλο θέμα που μπορείτε να συζητήσετε με το γιατρό σας.
Τι να κάνω αν το παιδί μου αρνείται το γιογιό ή δεν το θέλει;
Καλό είναι να προσφέρουμε και το γιογιό και την κανονική τουαλέτα σαν επιλογές στην αρχή – μερικά παιδιά ποτέ δεν θα καθίσουν στο γιογιό αλλά μόνο στην τουαλέτα, και το αντίθετο.
Στην απόλυτη άρνηση συνήθως ΔΕΝ αξίζει να επιμένετε.
Μην απειλείτε το παιδί, μην το ντροπιάζετε και μην το προσβάλλετε με φράσεις τύπου «Μα μωρό είσαι πια;», «Τι θα πουν οι φίλοι σου», «Επίτηδες το κάνεις;». Αν τα έχετε ήδη πει αυτά ή κάτι άλλο παρόμοιο, απλά μην τα ξαναπείτε ποτέ. Χαλάτε τη σχέση σας με το παιδί σας για το θέμα της πάνας. Δεν αξίζει με τίποτα. Δεχθείτε πως δεν θα έχετε άμεση επιτυχία, πατήστε καλύτερα «PAUSE», αφήστε το και ξαναπροσπαθήστε μερικούς μήνες αργότερα. Ενδεχομένως θα τα καταφέρει καλύτερα από σας ο άλλος γονέας, η γιαγιά, το μεγαλύτερο αδελφάκι ή ξαδερφάκι.
Για τα παιδιά που δεν θέλουν το γιογιό αλλά προτιμούν την κανονική τουαλέτα, υπάρχουν ειδικά καθισματάκια που μειώνουν το άνοιγμα της λεκάνης. Τα παιδιά χρειάζονται μικρό άνοιγμα ώστε να κάθονται χαλαρά και ήρεμα, ώστε να μπορούν σωστά να συγκεντρωθούν στα κακά και τα τσίσα τους.
Θα συνιστούσα να το χρησιμοποιείτε πάντα μαζί με ένα σκαμνί/ σκαλοπάτι, ώστε το παιδί σας να μπορεί και να πάει στην τουαλέτα μόνο του, αλλά και να πατάει σίγουρα τα ποδαράκια του. Μην αφήνετε το παιδί να κάθεται με τα πόδια του να κρέμονται στον αέρα.
Και αν δεν είμαστε στο σπίτι;
Συνιστάται να προγραμματίσετε όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο στο σπίτι όσο μαθαίνει το παιδί την τουαλέτα, αλλά μερικές φορές απλά πρέπει να πάτε κάπου. Μην βάζετε ξανά και ξανά πάνες στο παιδί για να βγείτε από το σπίτι, προσπαθήστε όσο γίνεται να το αποφύγετε αυτό.
Πάρετε μαζί το γιογιό σας (εμείς το βάζαμε κάτω από το καρότσι), υπάρχουν και ταξιδιωτικές βερσιόν που διπλώνουν
Έχει πάντως σημασία να μην ντρέπεστε να βάλετε το παιδί σας στο γιογιό και εκτός σπιτιού – εσείς να μην ντρέπεστε, τα παιδιά γενικά, δόξα τω Θεώ, δεν ντρέπονται. Όταν έχουν το γιογιό τους και εσάς ήρεμους κοντά τους, μια χαρά αισθάνονται.
Τι κάνω εάν το παιδί μου απλά… δεν τα καταφέρνει
Ακόμα κι αν κάνετε τα πάντα σωστά, μπορεί να μην πάνε όλα σύμφωνα με το πρόγραμμα.
Το κύριο πρόβλημα εδώ είναι κυρίως ο έλεγχος της κύστης που σε πολλά παιδιά καθυστερεί. Οπότε δεν χρειάζεται να πάτε στον παιδίατρο πολύ νωρίς, καθώς πολλά προβλήματα εξαλείφονται με την πάροδο του χρόνου.
Οι λόγοι για να πάτε στον παιδίατρο είναι:
Καθόλου έλεγχος του εντέρου άνω των 3 ετών
Καθόλου έλεγχος της κύστης τη νύχτα άνω των 6 ετών
Ο κύριος σκοπός μιας επίσκεψης στον παιδίατρο είναι να αποκλείσει τυχόν ουρολοιμώξεις ή δυσπλασίες/δυσλειτουργίες του ουροποιητικού συστήματος και της ουροδόχου κύστης. Ενδεχομένως θα χρειαστούν και εξετάσεις ούρων κλπ.
Εάν αποκλειστούν οργανικά αίτια της καθυστέρησης, τότε συζητάμε για αν πρόκειται για καθυστέρηση στην ανάπτυξη ή στην καλύτερη περίπτωση αποτέλεσμα ψυχολογικού στρες.
Λίγα λόγια για τη νύχτα
Το πότε το παιδί σας θα μπορεί να ελέγξει την κύστη του κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου, είναι θέμα ωριμότητας και επίσης εξαρτάται συχνά από το γενετικό υπόβαθρο. Πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο και τονίζω εδώ ότι το 10% των παιδιών καταφέρνουν να παραμείνουν στεγνά τη νύχτα, μετά την ηλικία των 8 ετών.
Επομένως, εάν ο παιδίατρος έχει αποκλείσει μια δυσπλασία, είναι σημαντικό να είστε υπομονετικοί και να εξηγήσετε στο παιδί σας πως δεν είναι ακόμη έτοιμο αλλά μήνα με το μήνα το σώμα του ωριμάζει και θα μπορεί να το ορίζει όλο και καλύτερα.
https://www.youtube.com/watch?v=P6sqG5yidcs