Η δωρεά μυελού των οστών είναι μια πράξη βαθιάς ανθρωπιάς και αλληλεγγύης. Παρά τις τεράστιες ιατρικές προόδους, χιλιάδες άνθρωποι σε όλο τον κόσμο — και εκατοντάδες στην Ελλάδα — δίνουν καθημερινά μάχη με σοβαρές ασθένειες του αίματος, όπως η λευχαιμία, το λέμφωμα ή η απλαστική αναιμία.
Για πολλούς από αυτούς, η μεταμόσχευση μυελού των οστών είναι η μοναδική τους ελπίδα για ίαση. Ωστόσο, η εύρεση συμβατού δότη είναι εξαιρετικά δύσκολη: οι πιθανότητες συμβατότητας είναι περίπου 1 στις 20.000 έως 1 στις 1.000.000.
Κι όμως, η διαδικασία για να γίνεις δότης είναι πολύ πιο απλή και ανώδυνη απ’ ό,τι νομίζουν οι περισσότεροι. Αρκεί ενημέρωση, θέληση και λίγα λεπτά από τον χρόνο σου.
Τι είναι ο μυελός των οστών και γιατί είναι τόσο σημαντικός
Ο μυελός των οστών είναι ο “εργοστασιακός ιστός” μέσα στα οστά, όπου παράγονται τα κύτταρα του αίματος: τα ερυθρά, τα λευκά και τα αιμοπετάλια.
Όταν ο μυελός πάψει να λειτουργεί σωστά — όπως συμβαίνει σε πολλές αιματολογικές νόσους — ο οργανισμός δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς μεταμόσχευση.
Η μεταμόσχευση γίνεται με τη χορήγηση υγιών κυττάρων μυελού από έναν συμβατό δότη στον ασθενή, ώστε να ξαναρχίσει η παραγωγή υγιούς αίματος.
Δες εδώ πώς μπορείς να γίνεις εθελοντής αιμοδότης
Ποιος μπορεί να γίνει δότης μυελού των οστών
Η διαδικασία αφορά οποιονδήποτε υγιή ενήλικα ηλικίας 18 έως 45 ετών (σε ορισμένες περιπτώσεις έως 55 ετών).
Ο υποψήφιος δότης πρέπει:
να έχει καλή γενική υγεία,
να μην πάσχει από χρόνιες ή σοβαρές μεταδοτικές ασθένειες,
και να είναι διατεθειμένος να βοηθήσει οποιονδήποτε ασθενή, ανεξάρτητα από συγγένεια ή χώρα προέλευσης.
Η εγγραφή είναι εθελοντική, ανιδιοτελής και μπορεί να ακυρωθεί οποτεδήποτε.
Πώς γίνεται η εγγραφή ως δότης
Η εγγραφή είναι απλή και διαρκεί λίγα μόλις λεπτά. Μπορεί να γίνει:
Μέσω οργανισμών εθελοντών δοτών όπως:
ΚΕΔΜΟΠ (Χάρισε Ζωή – Πανεπιστήμιο Πατρών)
Η διαδικασία εγγραφής περιλαμβάνει:
Συμπλήρωση μιας απλής φόρμας εθελοντή δότη.
Λήψη ενός δείγματος σάλιου (με ειδική μπατονέτα από το εσωτερικό του στόματος).
Αποστολή του δείγματος στο εργαστήριο για ανάλυση γενετικού τύπου (HLA), ώστε να εντοπιστούν τα χαρακτηριστικά που καθορίζουν τη συμβατότητα.
Μόλις ολοκληρωθεί η ανάλυση, τα στοιχεία του δότη εισάγονται ανώνυμα στη Διεθνή Τράπεζα Δοτών Μυελού των Οστών. Από εκεί μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να βρεθεί κάποιος ασθενής που ταιριάζει με τον δότη.
Δες εδώ πότε δεν κάνει να δίνεις αίμα
Τι συμβαίνει αν βρεθείς συμβατός με έναν ασθενή
Αν είσαι ο “εκλεκτός” για κάποιον ασθενή, θα ειδοποιηθείς από το Κέντρο όπου έχεις εγγραφεί.
Πριν τη δωρεά:
γίνεται ιατρικός έλεγχος για να διαπιστωθεί ότι είσαι υγιής και κατάλληλος,
ενημερώνεσαι αναλυτικά για τη διαδικασία,
και υπογράφεις συγκατάθεση για τη συμμετοχή σου.
Υπάρχουν δύο τρόποι λήψης μυελού:
Από το αίμα (90% των περιπτώσεων): Με μια ειδική διαδικασία που ονομάζεται αιμοπερίφραξη, συλλέγονται κύτταρα από το αίμα σου — όπως στην αιμοδοσία. Δεν απαιτείται χειρουργείο ή νοσηλεία.
Από τα οστά της λεκάνης (σε λιγότερο από 10% των περιπτώσεων): Με αναισθησία, αφαιρείται μικρή ποσότητα μυελού από τα οστά της λεκάνης. Ο οργανισμός αναπληρώνει πλήρως το υλικό σε λίγες ημέρες.
Σε κάθε περίπτωση, η διαδικασία είναι απολύτως ασφαλής, χωρίς μακροχρόνιες παρενέργειες, και ο δότης επιστρέφει άμεσα στις καθημερινές του δραστηριότητες.
Γιατί αξίζει να γίνεις δότης
Η δωρεά μυελού των οστών δεν είναι μόνο μια ιατρική πράξη — είναι μια πράξη ζωής. Με μια τόσο απλή κίνηση, μπορείς να χαρίσεις σε έναν άνθρωπο την ευκαιρία να ζήσει, να μεγαλώσει τα παιδιά του, να ονειρευτεί ξανά.
Στην Ελλάδα, κάθε χρόνο εκατοντάδες ασθενείς χρειάζονται μεταμόσχευση, αλλά μόνο λίγοι βρίσκουν συμβατό δότη, κυρίως λόγω έλλειψης εγγεγραμμένων εθελοντών. Όσο περισσότεροι εγγραφόμαστε, τόσο περισσότερες ζωές μπορούν να σωθούν.
Να γίνεις δότης μυελού των οστών σημαίνει να χαρίσεις ελπίδα. Δεν κοστίζει τίποτα, δεν πονάει και μπορεί να αλλάξει ολοκληρωτικά τη ζωή ενός ανθρώπου — ίσως και μιας ολόκληρης οικογένειας. Η εθελοντική δωρεά είναι η απόδειξη ότι η ανθρωπιά δεν χρειάζεται υπεράνθρωπες πράξεις. Μόνο λίγη θέληση, λίγα λεπτά και μια σταγόνα ελπίδας.
