Η επιλογή του κατάλληλου λιπαντικού δεν είναι απλώς θέμα συντήρησης αλλά πρόκειται για μια επένδυση στη μακροζωία και την απόδοση του αυτοκινήτου σας.
Στην καθημερινή φροντίδα ενός οχήματος, το λάδι συχνά παραμένει «αόρατο» μπροστά σε πιο προφανή στοιχεία, όπως τα ελαστικά ή η μπαταρία. Όμως, πρόκειται για τον αθόρυβο «φύλακα» που κρατά τον κινητήρα σε άριστη κατάσταση, αφού ένα σωστά επιλεγμένο και ποιοτικό λιπαντικό μπορεί να παρατείνει τη διάρκεια ζωής του, να βελτιώσει την κατανάλωση καυσίμου και να αποτρέψει ακριβές βλάβες.
Ο πρακτικός οδηγός για ιξώδες (SAE), πρότυπα API/ILSAC & ACEA, εγκρίσεις κατασκευαστών, αλλαγές λαδιού και συχνά λάθη — με χρήσιμα εργαλεία και δοκιμές online.
1) Ξεκινήστε από το manual
Στο βιβλίο χρήσης θα βρείτε το ιξώδες (SAE), τα πρότυπα ποιότητας (π.χ. API SP, ILSAC GF-6, ACEA C3) και τυχόν εγκρίσεις κατασκευαστή (OEM approvals π.χ. VW 504 00/507 00, MB 229.5, BMW LL-04). Προτεραιότητα έχει πάντα ό,τι ζητά ο κατασκευαστής.
2) Τι σημαίνει 5W-30 / 0W-20 (SAE J300)
Το πρότυπο SAE J300 ορίζει τις «κλάσεις» ιξώδους. Το πρώτο νούμερο με W δείχνει τη συμπεριφορά στην εκκίνηση/κρύο. Το δεύτερο νούμερο δείχνει ρευστότητα σε υψηλή θερμοκρασία λειτουργίας.
| Κλίμα/Χρήση | Τυπικά ιξώδη (ενδεικτικά*) |
|---|---|
| Πολύ κρύο / συχνές εκκινήσεις | 0W-20, 0W-30, 5W-30 |
| Ήπιο κλίμα / μικτό | 5W-30, 5W-40 |
| Βαριά χρήση / υψηλές θερμοκρασίες | 5W-40, 10W-40 (εφόσον επιτρέπονται από το manual) |
*Πάντα εντός του εύρους που επιτρέπει το εγχειρίδιο του οχήματος.
3) Πρότυπα ποιότητας: API/ILSAC & ACEA
API & ILSAC (κυρίως βενζίνη)
API SP: προστασία από LSPI (για turbo-GDI), καδένα χρονισμού & καθαριότητα εμβόλων. Τα ILSAC GF-6A/GF-6B στοχεύουν και σε οικονομία καυσίμου.
ACEA (Ευρώπη)
Οι ACEA Oil Sequences (A/B και C-σειρές) καθορίζουν απαιτήσεις για βενζίνη & diesel. Για οχήματα με DPF προτιμήστε ACEA C2/C3/C4 (χαμηλά SAPS).
4) Εγκρίσεις κατασκευαστών (OEM approvals)
Σε πολλά ευρωπαϊκά μοντέλα, πέρα από API/ACEA, ο κατασκευαστής απαιτεί συγκεκριμένη έγκριση. Επιλέξτε προϊόν που αναγράφει ρητά Approved (όχι μόνο “meets”). Παραδείγματα:
- VW 504 00 / 507 00 (LongLife) — Volkswagen Group
- Mercedes-Benz MB 229.5 / 229.51 / 229.52 — επίσημη βάση BEVO
- BMW Longlife-04 (LL-04) — BMW Group
- GM dexos — λίστα αδειοδοτημένων: gmdexos.com
5) Επιλογή βήμα-βήμα
- Διαβάζω manual για ιξώδες & πρότυπα.
- Ελέγχω κλίμα/χρήση (εκκινήσεις στο κρύο, ταξίδια, ρυμούλκηση, πόλη).
- Τύπος κινητήρα: Turbo-GDI → API SP/ILSAC GF-6. Diesel με DPF → ACEA C-σειρά ή συγκεκριμένη OEM έγκριση.
- OEM approval (αν απαιτείται) = must.
- Αγορά από αξιόπιστη πηγή (επίσημοι διανομείς).
6) Πότε αλλάζουμε λάδι
Ακολουθήστε τα διαστήματα του κατασκευαστή ή τον υπολογιστή service του αυτοκινήτου. Συχνά 10–15.000 χλμ. ή μία φορά/έτος (αλλά διαφέρει ανά μοντέλο, τύπο λαδιού και χρήση). Μην βασίζεστε μόνο στο χρώμα. Αν χρειαστεί συμπλήρωμα, προτιμήστε ίδιο ιξώδες και ίδια κατηγορία μέχρι την πλήρη αλλαγή.
7) Συχνά λάθη (και πώς να τα αποφύγετε)
- Αγνόηση OEM approvals σε μάρκες που τα απαιτούν.
- Τυχαία «αλλαγή ιξώδους» επειδή «το καλοκαίρι είναι ζέστη». Μείνετε στα εύρη του manual.
- Παράλειψη αλλαγής φίλτρου λαδιού.
- Αγορά από μη αξιόπιστες πηγές → κίνδυνος νοθείας.
- Μόνιμες μίξεις διαφορετικών λαδιών.
Χρήσιμα εργαλεία & δοκιμές online
Επιλογέας λαδιού (manufacturers)
Castrol – Oil Finder
Mobil 1 – Product Selector
LIQUI MOLY – Oil Guide
Shell – Which oil?
Ανεξάρτητα tests/αναλύσεις
PQIA – Δοκιμές/αναλύσεις λιπαντικών
Blackstone Labs – Used Oil Analysis
Η ανάλυση μεταχειρισμένου λαδιού (UOA) αποκαλύπτει φθορές μετάλλων, καύσιμο στο λάδι, ιξώδες, TBN κ.ά. και βοηθά να προσαρμόσετε ρεαλιστικά τα διαστήματα αλλαγής.
FAQ
Τι σημαίνει 5W-30 ή 0W-20;
Το «W» αφορά τη συμπεριφορά στο κρύο. Το δεύτερο νούμερο αφορά ρευστότητα σε θερμοκρασία λειτουργίας (SAE J300). Επιλέξτε μόνο ανάμεσα στα ιξώδη που επιτρέπει το manual.
Πρέπει να διαλέγω πάντα συνθετικό λάδι;
Στους περισσότερους σύγχρονους κινητήρες, ναι. Παρ’ όλα αυτά, προτεραιότητα έχουν οι προδιαγραφές και οι εγκρίσεις που ζητά ο κατασκευαστής.
Το αυτοκίνητό μου καίει λίγο λάδι. Τι κάνω;
Ελέγχετε τακτικά τη στάθμη και συμπληρώνετε με ίδιο ιξώδες/κατηγορία. Αν η κατανάλωση αυξηθεί ή εμφανιστούν διαρροές, ζητήστε έλεγχο. Υπάρχουν λάδια “high-mileage”, εφόσον πληρούν τις απαιτήσεις του οχήματος.
Μπορώ να αλλάζω μάρκα;
Ναι, αρκεί το προϊόν να πληροί το ίδιο ιξώδες, τα ίδια πρότυπα και τις ίδιες εγκρίσεις. Αγορά μόνο από αξιόπιστους διανομείς.
