Ο πρώτος Έλληνας υπουργός που κατηγορήθηκε για κατάχρηση δημοσίου χρήματος

Ποιος ήταν ο πρώτος Έλληνας υπουργός που κατηγορήθηκε για κατάχρηση δημοσίου χρήματος

Ο πρώτος Έλληνας υπουργός που κατηγορήθηκε για κατάχρηση δημοσίου χρήματος

Ο Νικόλαος Πονηρόπουλος υπήρξε προύχοντας της Αρκαδιάς (της σημερινής Κυπαρισσίας), με έντονη στρατιωτική δράση στα πρώτα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης.

Γεννήθηκε το 1783 στην Αρκαδιά και προεπαναστατικά ασκούσε το επάγγελμα του εμπόρου, ενώ το 1818 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.

Δείτε ακόμα: Ντρέδες: Η εμφύλια διαμάχη του 1823 και ο ρόλος του Παπατσώρη

Όταν ξέσπασε η Επανάσταση στρατολόγησε αρκετούς συμπατριώτες του και ξόδεψε αρκετά χρήματα για τη συντήρηση του στρατιωτικού του σώματος. Πήρε μέρος στις πολιορκίες του Νιόκαστρου και της Μεθώνης το καλοκαίρι του 1821 και τον επόμενο χρόνο συμμετείχε στην αντιμετώπιση της στρατιάς του Δράμαλη.

Μάλιστα, στη σύναξη των προυχόντων στην Μονή των Καλτεζών στις 26 Μαΐου 1821 εκλέχτηκε μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας, έχοντας ως βασικά του προσόντα την καλή του μόρφωση και τις ρητορικές του ικανότητες.

Εκπροσώπησε την επαρχία του στις περισσότερες των εθνοσυνελεύσεων και διετέλεσε υπουργός επί της Οικονομίας στη κυβέρνηση του Γεωργίου Κουντουριώτη μεταξύ 1824 και 1826.

Ο Πονηρόπουλος ανέπτυξε πολιτική δράση και μετά την απελευθέρωση. Χρημάτισε γερουσιαστής (1844-1852) και διετέλεσε υπουργός Οικονομικών (14 Ιανουαρίου 1846 – 6 Απριλίου 1847) και Εσωτερικών (2 Νοεμβρίου 1846 – 6 Απριλίου 1847) στη κυβέρνηση του Ιωάννη Κωλέττη.

Δείτε ακόμα: Τα Αρβανίτικα στις απογραφές του ελληνικού κράτους

Ο πρώτος Έλληνας υπουργός που κατηγορήθηκε για κατάχρηση δημοσίου χρήματος

Στις αρχές του 1847 ως υπουργός Οικονομικών κατηγορήθηκε για πλαστογραφία πρωτοκόλλων περί της τιμής των σιτηρών, όταν βρέθηκε αναμεμιγμένος σε υπόθεση κατάχρησης δημοσίου χρήματος και συγκεκριμένα στην εισαγωγή σιταριού με αυξημένη τιμή από εταιρεία που είχε συμφέροντα ο ίδιος.

Το σκάνδαλο κλόνισε έντονα την κυβέρνηση Κωλέττη και πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις, όταν ένας υπάλληλος του υπουργείου του, που ήταν μάρτυρας κατηγορίας, πέθανε ξαφνικά από δηλητηρίαση.

Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία του ελληνικού κράτους, που η Βουλή κατηγορούσε υπουργό για διάπραξη ποινικού αδικήματος κατά την ενάσκηση των καθηκόντων του.

Παρά το θόρυβο που δημιουργήθηκε, η Βουλή, που συνεδρίασε στις 18 Μαρτίου 1847, δεν τον παρέπεμψε τελικά σε δίκη, διότι αναγνώρισε την εθνική του προσφορά κατά τη διάρκεια του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα.

Μερικές ημέρες αργότερα, στις 6 Απριλίου, αντικαταστάθηκε και στα δύο υπουργεία, στο πλαίσιο ανασχηματισμού του κυβερνητικού σχήματος από τον τότε πρωθυπουργό Ιωάννη Κωλέττη.

Ο Νικόλαος Πονηρόπουλος πέθανε την 1η Δεκεμβρίου 1852 στην Αθήνα, σε ηλικία 69 ετών.

Δείτε ακόμα: Πώς οι «Μεγάλες Ιδέες» γεννούν Μικρασιατικές Καταστροφές

Τα πρώτα δείγματα γραφής

Σε έγγραφο από το αρχείο της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, με ημερομηνία 15 Μαρτίου 1823, οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής της Κυπαρισσίας αναφέρουν υπερβάσεις των εφόρων της περιοχής. Πρώτος στο κάδρο μπαίνει ο Νικόλαος Πονηρόπουλος, ο οποίος κατηγορείται πως τον Οκτώβρη του 1822 αγόρασε για λογαριασμό της επαρχίας εθνικές ελιές από την Γερουσία, τις οποίες όμως εν τέλει κράτησε μαζί με τους εφόρους για δική τους ωφέλεια και όχι για το καλό της επαρχίας. Ακόμη, κατηγορούνται πως κράτησαν για λογαριασμό τους όσα περιβόλια ήθελαν και πως είχαν πολλά περιβόλια «άγραφα».

Ο πρώτος Έλληνας υπουργός που κατηγορήθηκε για κατάχρηση δημοσίου χρήματος

Παράλληλα, καταγγέλλονται διάφορες αυθαιρεσίες κατά τη διάρκεια συγκρότησης Γενικής Συνέλευσης, αλλά και κατηγορίες για απόκρυψη των οικονομικών στοιχείων. Το έγγραφο υπογράφουν κάτοικοι από τις επαρχίες Κυπαρισσίας, Κοντοβουνίων, Σουλιμά, Ζούρτσας και Φιλιατρών.

Σε νέο τους έγγραφο, με ημερομηνία 4 Ιουνίου 1823 και τίτλο «Οι κάτοικοι της περιοχής Αρκαδίας Κυπαρισσίας ζητούν την αντικατάστασιν των παραστατών των ως μη νομίμως εκλεγέντων», οι κάτοικοι της επαρχίας επανέρχονται δυναμικά και στοχοποιούν ακόμα περισσότερο τους Πονηρόπουλο και Παπατσώρη, τους οποίους κατηγορούν για σουλτανικές καταχρήσεις.

Ο πρώτος Έλληνας υπουργός που κατηγορήθηκε για κατάχρηση δημοσίου χρήματος

Μάλιστα, στην επιστολή σημειώνεται πως οι ταραχές στην επαρχία θα τερματιστούν μόνο αν ο Πονηρόπουλος και η οικογένειά του αποχωρήσουν δια παντός από την περιοχή και ο Παπατσώρης απομακρυνθεί από τα πολιτικά και στρατιωτικά πράγματα.

Avatar of Τάσος Σκλάβος
Ο Τάσος Σκλάβος γεννήθηκε το 1989 στην Αθήνα και μεγάλωσε στην Καλαμάτα. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Δημόσια Διοίκηση, έκανε μεταπτυχιακά στη Διακυβέρνηση και τις Δημόσιες Πολιτικές, ενώ το 2022 αναγορεύτηκε διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Είναι δημοσιογράφος, μέλος της ΕΣΗΕΑ και συγγραφέας. Οι συγγραφικές του ανησυχίες εκτείνονται σ’ ένα πολυεπίπεδο πλαίσιο λογοτεχνικών, πολιτικοκοινωνικών και λαογραφικών ζητημάτων. Έργα του: Ένα βιβλίο για τον Οδυσσέα (Ηδυέπεια, 2018) Όταν γνώρισα τα μάτια σου (24γράμματα, 2020) Από του Λάπι έρχομαι (Καμπύλη, 2021) Ο ύστερος Πουλαντζάς και ο δημοκρατικός δρόμος προς τον σοσιαλισμό (Κουκκίδα, 2024)