Η νόσος του Πάρκινσον είναι μια χρόνια, προοδευτική νευροεκφυλιστική πάθηση του εγκεφάλου που επηρεάζει κυρίως την κίνηση, αλλά σε πιο προχωρημένα στάδια μπορεί να επηρεάσει και τις γνωστικές και αυτόνομες λειτουργίες του οργανισμού. Πήρε το όνομά της από τον Άγγλο ιατρό James Parkinson, ο οποίος περιέγραψε πρώτος τη νόσο το 1817.
Η πάθηση οφείλεται σε εκφύλιση των νευρικών κυττάρων που παράγουν τη ντοπαμίνη, μια χημική ουσία του εγκεφάλου υπεύθυνη για τον έλεγχο των κινήσεων και τη ρύθμιση της διάθεσης. Όταν μειωθούν σημαντικά τα επίπεδα ντοπαμίνης, εμφανίζονται τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της νόσου.
Δείτε εδώ πώς το λίπος σχετίζεται με Αλτσχάιμερ και Πάρκινσον
Κύρια συμπτώματα
Τα συμπτώματα της νόσου του Πάρκινσον εξελίσσονται προοδευτικά και διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Χωρίζονται σε κινητικά και μη κινητικά:
Κινητικά συμπτώματα:
Τρόμος (τρέμουλο) στα χέρια, στα πόδια ή στο κεφάλι, ιδιαίτερα σε κατάσταση ηρεμίας.
Βραδυκινησία, δηλαδή επιβράδυνση των κινήσεων.
Μυϊκή δυσκαμψία και ακαμψία των άκρων.
Αστάθεια στη βάδιση και διαταραχή ισορροπίας.
Μειωμένες εκφράσεις προσώπου ή αλλαγές στην ομιλία.
Μη κινητικά συμπτώματα:
Διαταραχές ύπνου, κόπωση και κατάθλιψη.
Δυσκοιλιότητα και μείωση της όσφρησης.
Γνωστικές δυσκολίες, π.χ. προβλήματα μνήμης και προσοχής.
Αυτόνομες δυσλειτουργίες, όπως αρτηριακή υπόταση, εφίδρωση, ή ακράτεια.
Αίτια και παράγοντες κινδύνου
Η ακριβής αιτία της νόσου παραμένει άγνωστη, ωστόσο θεωρείται ότι προκύπτει από συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Κάποιοι πιθανοί παράγοντες κινδύνου είναι:
Η ηλικία (συνήθως μετά τα 60 έτη).
Το οικογενειακό ιστορικό νευροεκφυλιστικών νόσων.
Η έκθεση σε φυτοφάρμακα ή τοξικές ουσίες.
Το ανδρικό φύλο, καθώς οι άνδρες προσβάλλονται λίγο συχνότερα.
Αντιμετώπιση και θεραπεία
Η νόσος Πάρκινσον δεν έχει οριστική ίαση, αλλά η εξέλιξή της μπορεί να ελεγχθεί με φαρμακευτική και υποστηρικτική αγωγή.
Θεραπευτικές επιλογές:
Φάρμακα υποκατάστασης ντοπαμίνης, όπως η λεβοντόπα, που βελτιώνει τον έλεγχο των κινήσεων.
Αγωνιστές ντοπαμίνης και αναστολείς MAO-B, που επιβραδύνουν τη διάσπαση της ντοπαμίνης.
Φυσικοθεραπεία, εργοθεραπεία και λογοθεραπεία, για διατήρηση κινητικότητας, λόγου και αυτονομίας.
Σε προχωρημένα στάδια, μπορεί να εφαρμοστεί χειρουργική διέγερση εγκεφάλου (Deep Brain Stimulation – DBS).
Η σωστή φαρμακευτική ρύθμιση και η υποστήριξη από εξειδικευμένη ομάδα (νευρολόγο, φυσικοθεραπευτή, ψυχολόγο) παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ποιότητα ζωής των ασθενών.
Δείτε εδώ τις 5 ιατρικές εξετάσεις που έχουν γίνει viral στα social media
Εξέλιξη και επιπλοκές
Η νόσος Πάρκινσον εξελίσσεται αργά, συνήθως σε διάστημα πολλών ετών ή και δεκαετιών. Στα προχωρημένα στάδια, μπορεί να προκαλέσει σοβαρή κινητική δυσκολία, προβλήματα κατάποσης, πνευμονικές λοιμώξεις ή πτώσεις, που αποτελούν τις κύριες αιτίες επιπλοκών και επιδείνωσης της υγείας.
Πότε μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο
Η ίδια η νόσος του Πάρκινσον δεν είναι άμεσα θανατηφόρα. Ωστόσο, οι επιπλοκές που προκαλεί στα προχωρημένα στάδια μπορεί να οδηγήσουν έμμεσα στον θάνατο. Αυτές περιλαμβάνουν:
Πνευμονία από εισρόφηση, λόγω δυσκολίας στην κατάποση.
Σοβαρές λοιμώξεις εξαιτίας μειωμένης κινητικότητας.
Πτώσεις και κατάγματα, που μπορεί να επιδεινώσουν τη γενική κατάσταση.
Ακραία αδυναμία ή ανορεξία, λόγω απώλειας μυϊκής μάζας και μειωμένης όρεξης.
Σύμφωνα με μελέτες, πολλοί ασθενείς με σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση μπορούν να ζήσουν 20 χρόνια ή και περισσότερο μετά τη διάγνωση, έχοντας καλή ποιότητα ζωής για μεγάλο μέρος αυτής της περιόδου.
Η νόσος του Πάρκινσον είναι μια μακροχρόνια, αλλά διαχειρίσιμη πάθηση, που απαιτεί συνεχή ιατρική παρακολούθηση, προσαρμογή φαρμακευτικής αγωγής και ψυχολογική στήριξη.
Η έγκαιρη διάγνωση, η σωστή αγωγή και η ενεργός συμμετοχή του ασθενούς στη θεραπεία μπορούν να καθυστερήσουν σημαντικά την εξέλιξη της νόσου και να βελτιώσουν τη ζωή του.
