Το 2026 αναμένεται να αποτελέσει έτος μετάβασης προς ένα μόνιμο και πιο ευέλικτο σύστημα στο επίδομα ανεργίας. Στο πρώτο τρίμηνο του έτους θα ολοκληρωθεί η πιλοτική εφαρμογή του νέου επιδόματος της ΔΥΠΑ, η οποία ξεκίνησε τον Μάρτιο.
Μετά το τέλος της δοκιμαστικής φάσης, η διοικήτρια της ΔΥΠΑ, Γιάννα Χορμόβα, θα αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα του νέου μοντέλου, ώστε να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις για τη σταδιακή γενίκευσή του σε όλους τους νέους ανέργους.
Δείτε Επίδομα ανεργίας ναυτικών: Διπλασιάζεται στα 600 ευρώ
Μέχρι σήμερα περίπου 12.000 άτομα έχουν λάβει το επίδομα με βάση το νέο σύστημα, που συνδυάζει αναλογικότητα με ενισχυμένη παροχή στους πρώτους μήνες της ανεργίας. Από αυτούς, σχεδόν ένας στους πέντε έχει ήδη επανενταχθεί στην αγορά εργασίας, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή της επιδότησης.
Αν και το ποσοστό επανένταξης θεωρείται ενθαρρυντικό, παραμένει ζητούμενο κατά πόσο οι νέες θέσεις είναι σταθερές και ποιοτικές. Η αυξημένη ενίσχυση στην αρχή της ανεργίας αξιολογείται θετικά, αλλά πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν οδηγεί σε πίεση για αποδοχή ακατάλληλων θέσεων εργασίας.
Η ΔΥΠΑ εκτιμά ότι μέχρι τον Φεβρουάριο του 2026 θα έχει συμπληρωθεί το όριο των 15.000 συμμετεχόντων που προβλέπεται για την πιλοτική περίοδο. Το όριο αυτό έχει συμφωνηθεί με το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο χρηματοδοτεί το έργο με 100 εκατ. ευρώ, ώστε να διαμορφωθεί ένα αξιόπιστο και αντιπροσωπευτικό δείγμα για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων. Το πλήθος των συμμετεχόντων θεωρείται επαρκές για να αποτυπωθούν διαφορετικά προφίλ ανέργων και να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις του νέου συστήματος τόσο στις ανάγκες των δικαιούχων όσο και στην επιστροφή τους στην εργασία.
Κεντρικό στοιχείο της αξιολόγησης είναι η «απασχολησιμότητα», δηλαδή το κατά πόσο το νέο επίδομα διευκολύνει την ταχύτερη επανένταξη των ανέργων. Τα πρώτα δεδομένα δείχνουν ότι η εμπροσθοβαρής ενίσχυση λειτουργεί ως κίνητρο αναζήτησης εργασίας, όμως τα τελικά συμπεράσματα θα προκύψουν με το πέρας της πιλοτικής περιόδου.
Το νέο επίδομα ανεργίας
Το νέο μοντέλο διαφοροποιείται σημαντικά από το σημερινό σύστημα, που προβλέπει ενιαίο επίδομα 540 ευρώ. Αντί γι’ αυτό, το ύψος της παροχής προσαρμόζεται στις εισφορές και στο εργασιακό ιστορικό του ασφαλισμένου. Έτσι, όσοι έχουν μεγαλύτερη επαγγελματική πορεία και υψηλότερες αποδοχές μπορούν να λάβουν έως 1.295 ευρώ στους πρώτους μήνες ανεργίας, ενώ άλλοι μπορεί να λάβουν χαμηλότερα ποσά λόγω της αναλογικής καταβολής.
Η επιλογή των συμμετεχόντων γίνεται μέσω ειδικού αλγορίθμου που συγκρίνει το ποσό που θα λάμβανε ο άνεργος στο ισχύον σύστημα με αυτό που προκύπτει από το νέο. Αν το νέο ποσό είναι υψηλότερο, τότε εντάσσεται στο πιλοτικό πρόγραμμα ώστε κανένας συμμετέχων να μην έχει απώλεια εισοδήματος.
Αλλάζουν και τα κριτήρια επιλεξιμότητας: οι απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης αυξάνονται από 125 (ή 100 για οικοδόμους) σε 175, ενισχύοντας τον ανταποδοτικό χαρακτήρα του συστήματος.
Δομή του νέου επιδόματος
• Σταθερό μέρος:
Υπολογίζεται βάσει του κατώτατου μισθού και μειώνεται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου. Το πρώτο τρίμηνο ανέρχεται στο 70% του κατώτατου ημερομισθίου (ή του μέσου ημερομισθίου του δικαιούχου, αν αυτό είναι χαμηλότερο). Στη συνέχεια υποχωρεί σε 60%, 50% και 40% ανά τρίμηνο. Αν η ανεργία συνεχιστεί για δεύτερο έτος, το ποσοστό πέφτει στο 30% και στη συνέχεια στο 20%. Παρά τις μειώσεις, ο μέσος όρος του πρώτου έτους παραμένει στο 55% του κατώτατου μισθού.
Δείτε Κι όμως δεν είναι το αλεξανδρινό το φυτό των Χριστουγέννων
• Μεταβλητό μέρος:
Συνδέεται με τα έτη ασφάλισης (από 4 έως 20) και με τον μέσο όρο αποδοχών. Περισσότερα χρόνια εργασίας συνεπάγονται υψηλότερη ενίσχυση, ενισχύοντας την ανταποδοτικότητα.
Η συνολική διάρκεια επιδότησης μπορεί να φτάσει έως τους 24 μήνες. Η ενισχυμένη καταβολή στους πρώτους μήνες στοχεύει στην κάλυψη των αυξημένων αναγκών της αρχικής περιόδου της ανεργίας, ενώ η σταδιακή μείωση λειτουργεί ως κίνητρο για ταχύτερη επιστροφή στην αγορά εργασίας.
