Το αλεξανδρινό είναι το πιο δημοφιλές μοντέρνο χριστουγεννιάτικο φυτό, αλλά όχι το πιο παραδοσιακό.
Με τους λευκούς καρπούς και τη χαρακτηριστική πράσινη όψη του, το γκι αποτελεί ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα των Χριστουγέννων. Παρά τις ευρωπαϊκές του ρίζες, έχει αποκτήσει παγκόσμια φήμη, κυρίως χάρη στο γνωστό έθιμο του φιλιού κάτω από το κρεμασμένο κλαδί.
Ωστόσο, το γκι κρύβει πίσω του μια συναρπαστική ιστορία αιώνων, γεμάτη μύθους, θρύλους αλλά και λαογραφικές παραδόσεις που το συνδέουν με καλή τύχη, αγάπη, αλλά και προστασία από το κακό.
Το γκι (Viscum album) είναι ένας ημιπαράσιτος θάμνος που φύεται επάνω σε δέντρα, κυρίως μηλιές, λεύκες, φλαμουριές και βελανιδιές.
Απορροφά νερό και ανόργανα στοιχεία από το δέντρο-ξενιστή, γι’ αυτό και συχνά εμφανίζεται σε ψηλά κλαδιά, δημιουργώντας χαρακτηριστικές σφαιρικές μάζες πρασίνου.
Φύλλα: παχιά, δερματώδη, ανοιχτοπράσινα
Καρποί: μικρά λευκά μούρα, κολλώδη και τοξικά
Ανθοφορία: αρχές χειμώνα
Σχήμα ανάπτυξης: σφαιρικό, σαν «μπάλα» που κρέμεται από το κλαδί
Η ιδιόμορφη ανάπτυξή του είναι και ο λόγος που το γκι συνδέθηκε από πολύ νωρίς με το μυστήριο και το υπερφυσικό.
Αρχαίοι μύθοι και συμβολισμοί
Το γκι κατείχε σημαντική θέση σε αρχαίους πολιτισμούς, όπου θεωρούνταν φυτό μαγικό, ιερό, ακόμη και θεραπευτικό.
Οι Δρυίδες και η ιερότητα του φυτού
Για τους Κέλτες Δρυίδες, το γκι ήταν από τα ιερότερα φυτά. Το συνέλεγαν με χρυσά δρεπάνια από τις δρυς, πιστεύοντας ότι έφερνε:
γονιμότητα
προστασία από κακές δυνάμεις
ίαση από ασθένειες
καλή τύχη
Ο τρόπος συλλογής ήταν τελετουργικός, και θεωρούσαν ότι όποιος το κατείχε ήταν ευλογημένος.
Ο σκανδιναβικός μύθος της Φρίγκα
Στη σκανδιναβική μυθολογία, το γκι σχετίζεται με τον θρύλο του θανάτου του Μπάλντερ, γιου της θεάς Φρίγκα. Σύμφωνα με τον μύθο, μετά την αναβίωσή του, η Φρίγκα όρισε το γκι ως σύμβολο αγάπης και ειρήνης, δίνοντας έτσι τις βάσεις για το σημερινό έθιμο του φιλιού.
Δες εδώ πώς να φροντίσεις το Αλεξανδρινό για να αντέξει περισσότερο
Το χριστουγεννιάτικο έθιμο: Φιλί κάτω από το γκι
Στη βόρεια Ευρώπη του 18ου και 19ου αιώνα, διαδόθηκε η παράδοση ότι δύο άνθρωποι που βρίσκονται κάτω από ένα κρεμασμένο κλαδί γκι πρέπει να φιληθούν – μια πράξη που θεωρείται ότι φέρνει:
καλή τύχη στο ζευγάρι
ευλογία στο νέο έτος
ανανέωση δεσμών και ενότητα
Η παράδοση ταξίδεψε στη Βρετανία και από εκεί σε όλο τον κόσμο, καθιερώνοντας το γκι ως απαραίτητο στοιχείο των χριστουγεννιάτικων στολισμών.
Τοξικότητα και προσοχή
Παρά τη γιορτινή του εικόνα, οι λευκοί καρποί του γκι είναι τοξικοί σε ανθρώπους και ζώα. Η κατανάλωσή τους μπορεί να προκαλέσει σοβαρή δηλητηρίαση. Για αυτό:
δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται κοντά σε μικρά παιδιά
πρέπει να αποφεύγεται το στόλισμα χαμηλά σε κατοικίες με κατοικίδια
συνιστάται προσοχή στη μεταχείρισή του
Το γκι στη σύγχρονη διακόσμηση
Σήμερα, το γκι χρησιμοποιείται κυρίως:
σε χριστουγεννιάτικα στεφάνια
σε γιορτινές συνθέσεις με έλατο και κουκουνάρια
ως κρεμαστό διακοσμητικό πάνω από πόρτες
σε στολισμούς τραπεζιών και εισόδων
Το πράσινο φύλλωμά του σε συνδυασμό με τους λευκούς καρπούς προσφέρει μια ισορροπημένη, φυσική αισθητική που παραπέμπει σε χειμερινό τοπίο.
Φροντίδα και διατήρηση
Αν και το γκι σπάνια φυτεύεται από ιδιώτες, μπορεί να διατηρηθεί ως διακοσμητικό για εβδομάδες:
Τοποθετείται σε δροσερό σημείο.
Διατηρείται καλύτερα αν ψεκαστεί ελαφρά.
Καλό είναι να αποφεύγεται η άμεση έκθεση σε θερμαντικά σώματα.
Αν χρησιμοποιείται αποξηραμένο ή τεχνητό, είναι ασφαλέστερο και μακροβιότερο.
Το γκι δεν είναι απλώς ένα όμορφο χειμερινό φυτό. Είναι ένα σύμβολο με βαθιές ρίζες στην ευρωπαϊκή μυθολογία και τη λαογραφία, που συνεχίζει να συνοδεύει τις γιορτές με το μυστήριο, την παράδοση και τον ρομαντισμό του. Από τα ιερά άλση των Δρυίδων έως τα σύγχρονα χριστουγεννιάτικα σπίτια, το γκι παραμένει ένα ζωντανό κομμάτι της πολιτισμικής μας κληρονομιάς.
