...

ΑΣΕΠ 1Γ/2025: Όταν ο επαγωγικός συλλογισμός γίνεται εμπόδιο αντί για εργαλείο

Ένα άρθρο γνώμης για τον παραλογισμό μιας εξέτασης που ζητά αφηρημένη σκέψη και κρίνει υποψηφίους για το Δημόσιο με... παγίδες λογικής.

ΑΣΕΠ 1Γ/2025: Όταν ο επαγωγικός συλλογισμός γίνεται εμπόδιο αντί για εργαλείο

ΑΣΕΠ 1Γ/2025: Ο δεύτερος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός του ΑΣΕΠ συνεχίζει να «τρέχει», αφήνοντας πίσω του ανάμεικτα συναισθήματα: αγανάκτηση, απογοήτευση, αμηχανία.

Δεν είναι λίγοι όσοι συμμετείχαν και αισθάνθηκαν ότι η εξέταση ήταν κάτι πολύ περισσότερο από απλώς «προκλητική». Ήταν σχεδόν παράλογη.

Και αυτό όχι μόνο λόγω της δυσκολίας, αλλά κυρίως λόγω της φιλοσοφίας που τη διέπει: μιας λογικής-παγίδας, όπου ο επαγωγικός συλλογισμός χρησιμοποιείται με τρόπο που περισσότερο δοκιμάζει τα νεύρα παρά αξιολογεί την καταλληλότητα.

Δείτε ακόμα: ΑΣΕΠ 1Γ/2025: «Τρέχει» ο 2ος πανελλήνιος διαγωνισμός – Όσα πρέπει να γνωρίζετε

ΑΣΕΠ 1Γ/2025 επαγωγικός συλλογισμός: Η ψευδαίσθηση της εξοικείωσης – Από τα εύκολα παραδείγματα στο …χάος

Η διαδικασία της εξέτασης ξεκινά με μερικές απλές ερωτήσεις που λειτουργούν σαν «ζέσταμα». Μια ήρεμη εισαγωγή, φτιαγμένη για να δημιουργήσει την ψευδαίσθηση ότι όλα είναι υπό έλεγχο. Πως με λίγη παρατηρητικότητα, μερικούς κανόνες λογικής και καλή διάθεση, μπορείς να τα πας καλά.

Και ξαφνικά – χωρίς προειδοποίηση – το επίπεδο ανεβαίνει απότομα. Δεν υπάρχει απολύτως καμία διαβάθμιση στο επίπεδο δυσκολίας των ερωτήσεων. Παράλληλα, ο χρόνος γίνεται ασφυκτικός, οι διατυπώσεις μπλέκονται, τα λογικά άλματα γίνονται γρίφοι, και το τεστ μετατρέπεται σε κυνήγι φαντασμάτων: όχι του κατάλληλου υποψηφίου, αλλά εκείνου που έχει από καιρό εκπαιδευτεί να λύνει γρίφους υπό πίεση.

ΑΣΕΠ 1Γ/2025: Όταν ο επαγωγικός συλλογισμός γίνεται εμπόδιο αντί για εργαλείο

ΑΣΕΠ 1Γ/2025: Ο παραλογισμός του επαγωγικού συλλογισμού

Ο λεγόμενος επαγωγικός συλλογισμός – το να συνάγεις γενικά συμπεράσματα από παρατηρήσεις ή παραδείγματα – είναι μια υπέροχη, δημιουργική λειτουργία του ανθρώπινου νου. Είναι αυτό που κάνει έναν επιστήμονα να χτίσει θεωρία, έναν φιλόσοφο να βρει αρχές, έναν πολίτη να ερμηνεύει τον κόσμο.

Στο τεστ του ΑΣΕΠ, όμως, μετατρέπεται σε μια κρύα, τεχνική δοκιμασία παγίδευσης. Όχι για να φανεί αν ο υποψήφιος έχει αναλυτική σκέψη, αλλά για να δει αν μπορεί να την ξεδιπλώσει σε 60 δευτερόλεπτα. Όποιος δεν είναι εξοικειωμένος με «trick ερωτήσεις», δεν έχει κάνει τεστ IQ τύπου MENSA, ή απλώς δεν αντέχει τον αγώνα δρόμου της αντίληψης, αποτυγχάνει. Όχι επειδή δεν έχει κρίση – αλλά επειδή η διαδικασία είναι στρεβλή.

Δείτε ακόμα: ΑΣΕΠ 1Γ/2025: Πώς θα γίνει η βαθμολόγηση των Εργασιακών Συμπεριφορών;

Χρονικός εκβιασμός: Σκέψου γρήγορα ή φύγε

Ο περιορισμένος χρόνος – κυριολεκτικά δευτερόλεπτα για κάθε ερώτηση – αφαιρεί κάθε δυνατότητα αναστοχασμού. Η εξέταση δεν αξιολογεί ποιος έχει βαθιά σκέψη, αλλά ποιος μπορεί να αναγνωρίσει αμέσως μοτίβα και λογικά σφάλματα. Η ταχύτητα υπερτερεί της ουσίας.

Αυτό, σε μια κοινωνία που ζητά ανθρώπους για τη δημόσια διοίκηση – όχι διαγωνιζόμενους σε τηλεπαιχνίδι λογικής – φαντάζει επικίνδυνο.

Τι πραγματικά αξιολογούμε;

Το ερώτημα, όμως, είναι κρίσιμο: τι αξιολογεί τελικά ένας τέτοιος διαγωνισμός; Τη λογική κρίση; Την ικανότητα εργασίας υπό πίεση; Την εξοικείωση με αφηρημένα τεστ; Ή απλώς τη συμβατότητα με ένα μοντέλο εξέτασης που δεν σχετίζεται σε τίποτα με την καθημερινότητα του δημόσιου λειτουργού;

Κανένα απολύτως δημόσιο πρόβλημα δεν λύνεται με επαγωγικούς γρίφους. Καμία κοινωνική υπηρεσία δεν αποδίδεται καλύτερα από κάποιον που επέλεξε σωστά μέσα στα 75 δευτερόλεπτα.

Δείτε ακόμα: ΑΣΕΠ 1Γ/2025: Γιατί ο χρόνος είναι ο μεγαλύτερός σου αντίπαλος

ΑΣΕΠ 1Γ/2025: Όταν ο επαγωγικός συλλογισμός γίνεται εμπόδιο αντί για εργαλείο

Ώρα για επαναξιολόγηση

Η αξιοκρατία δεν είναι αριθμητικό φίλτρο. Είναι ουσία. Και η ουσία της δημόσιας διοίκησης είναι η οργάνωση, η υπευθυνότητα, η επαγγελματική συνέπεια, η κοινωνική συνείδηση. Όλα αυτά, δεν μετριούνται με επαγωγικούς συλλογισμούς και τεστ χρονισμένων παγίδων.

Αν θέλουμε έναν πραγματικά δίκαιο και σύγχρονο διαγωνισμό για το Δημόσιο, πρέπει να δούμε την ίδια την ουσία και τη δομή του διαγωνισμού.

Και να επιστρέψουμε σε αυτό που έχει σημασία: την ανθρώπινη ικανότητα και την αναλυτική σκέψη. Γιατί μπορεί αυτός ο κάποιος που θα διοριστεί να μην μπορεί στην πραγματικότητα να συντάξει ούτε μία πρόταση με συνοχή!

Οι εμπνευστές της εξέτασης μάλλον θα πρέπει να αναστοχαστούν.

Avatar of Τάσος Σκλάβος
Ο Τάσος Σκλάβος γεννήθηκε το 1989 στην Αθήνα και μεγάλωσε στην Καλαμάτα. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Δημόσια Διοίκηση, έκανε μεταπτυχιακά στη Διακυβέρνηση και τις Δημόσιες Πολιτικές, ενώ το 2022 αναγορεύτηκε διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Είναι δημοσιογράφος, μέλος της ΕΣΗΕΑ και συγγραφέας. Οι συγγραφικές του ανησυχίες εκτείνονται σ’ ένα πολυεπίπεδο πλαίσιο λογοτεχνικών, πολιτικοκοινωνικών και λαογραφικών ζητημάτων. Έργα του: Ένα βιβλίο για τον Οδυσσέα (Ηδυέπεια, 2018) Όταν γνώρισα τα μάτια σου (24γράμματα, 2020) Από του Λάπι έρχομαι (Καμπύλη, 2021) Ο ύστερος Πουλαντζάς και ο δημοκρατικός δρόμος προς τον σοσιαλισμό (Κουκκίδα, 2024)