Σημαντικές αλλαγές ισχύουν από σήμερα για ενοικιαστές και ιδιοκτήτες.
Για πρώτη φορά, πλήρης φάκελος για όλες τις ιδιοκτησίες πολιτών και επιχειρήσεων που αριθμούν πάνω από 7,5 εκατομμύρια φορολογούμενους.
Δείτε Πώς θα λειτουργεί το νέο μητρώο για τα ακίνητα
Σε ένα από τα πιο κρίσιμα βήματα ψηφιακού εκσυγχρονισμού προχωρά η φορολογική διοίκηση, ενεργοποιώντας τις επόμενες ημέρες ένα νέο, ισχυρό εργαλείο, το Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων. Η λειτουργία του σηματοδοτεί μια καθοριστική τομή στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής στον χώρο της ακίνητης περιουσίας, όπου για χρόνια επικρατούσε η αποσπασματική καταγραφή, η υποδήλωση εισοδημάτων και, σε αρκετές περιπτώσεις, η πλήρης απόκρυψη ιδιοκτησιών ή ακόμα και η δήλωση ακινήτων, κυρίως αγροτεμαχίων, που δεν ανήκουν στους δηλούντες.
Ένα νέο, ενιαίο και διασυνδεδεμένο ψηφιακό σύστημα τίθεται σε εφαρμογή, συνενώνοντας δεδομένα από την ΑΑΔΕ, το Κτηματολόγιο, τον ΔΕΔΔΗΕ και άλλους φορείς. Για πρώτη φορά δημιουργείται ένας πλήρης «φάκελος» για κάθε ακίνητο, ο οποίος περιλαμβάνει όλα τα κρίσιμα στοιχεία ιδιοκτησίας και χρήσης.
Οι ιδιοκτήτες καλούνται να επιβεβαιώσουν, να επικαιροποιήσουν και, όπου απαιτείται, να συμπληρώσουν τα στοιχεία της ακίνητης περιουσίας τους. Η αδυναμία συμμόρφωσης ενδέχεται να οδηγήσει σε λάθη, παραλείψεις ή ακόμη και την επιβολή προστίμων. Επιπλέον, οι ιδιοκτήτες οφείλουν να δηλώσουν τη χρήση κάθε ακινήτου (κύρια κατοικία, μίσθωση, επαγγελματική χρήση ή βραχυχρόνια εκμετάλλευση).
Σύμφωνα με τα Παραπολιτικά, το νέο καθεστώς επιφέρει ριζικές αλλαγές στη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας και για πρώτη φορά ενοποιεί ιδιοκτήτες, ενοικιαστές και τη φορολογική διοίκηση σε ένα κοινό ψηφιακό περιβάλλον.
Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων: Τι Περιλαμβάνει
Το νέο Μητρώο, υπό την εποπτεία της ΑΑΔΕ και με τη συνεργασία αρμόδιων φορέων, θα συγκεντρώνει πληροφορίες για περισσότερα από 7,5 εκατομμύρια φορολογούμενους – ιδιώτες και επιχειρήσεις. Μέσα από τη διασταύρωση δεδομένων από το Κτηματολόγιο, τον ΔΕΔΔΗΕ, το Τεχνικό Επιμελητήριο και ασφαλιστικές εταιρείες, θα διαμορφώνεται ένα πλήρες προφίλ για κάθε ακίνητο, με στοιχεία όπως:
- Είδος και επιφάνεια του ακινήτου
- Όροφος και ηλεκτροδότηση
- Καθεστώς χρήσης (μισθωμένο, κενό, παραχωρημένο)
- Αριθμός ΑΤΑΚ και ΚΑΕΚ
- Πολεοδομικές άδειες και εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις
Φάση Α΄: Αυτόματες Διασταυρώσεις και Υποχρεώσεις Ιδιοκτητών
Η πρώτη φάση, που ξεκινά άμεσα, περιλαμβάνει αυτόματες διασταυρώσεις των στοιχείων του Ε9 με το Κτηματολόγιο, επικεντρωμένες στον ΚΑΕΚ. Όπου υπάρχει συμφωνία στοιχείων, ο φάκελος του ακινήτου θα θεωρείται πλήρης. Σε αντίθετη περίπτωση, οι ιδιοκτήτες θα ειδοποιούνται να ελέγξουν ή να συμπληρώσουν τα στοιχεία.
Το ψηφιακό αρχείο θα περιλαμβάνει:
- Χαρακτηριστικά του ακινήτου (τύπος, επιφάνεια, όροφος κ.λπ.)
- Καθεστώς χρήσης
- Δεδομένα ηλεκτροδότησης
- Ασφαλιστήρια συμβόλαια
- Εκκρεμείς αγωγές ή άδειες από ΤΕΕ
Ακίνητα που δεν έχουν δηλωθεί στο Ε9 αλλά εμφανίζονται στο Κτηματολόγιο θα εντοπίζονται μέσω των διασταυρώσεων και θα υπόκεινται σε έλεγχο από την ΑΑΔΕ. Σε τέτοιες περιπτώσεις θα εκδίδεται εκκαθαριστικό φόρου, με δυνατότητα εφάπαξ πληρωμής ή υπαγωγής σε ρύθμιση.
Για μικρές αποκλίσεις, δεν θα επιβάλλονται άμεσα πρόστιμα. Η διασύνδεση με το Κτηματολόγιο βοηθά στην αποτύπωση της πραγματικής εικόνας του ακινήτου, καθώς το σύστημα πλέον θα καταγράφει και μεταγενέστερες μεταβολές, όπως ανέγερση οικοδομής σε αγορασμένο οικόπεδο.
Φάση Β΄: Δήλωση Χρήσης και Έλεγχος Ενοικίων
Η δεύτερη φάση, με έναρξη στο τέλος του έτους, αφορά την υποχρεωτική δήλωση της χρήσης κάθε ακινήτου. Οι ιδιοκτήτες οφείλουν να δηλώσουν αν πρόκειται για κύρια κατοικία, επαγγελματικό χώρο, μισθωμένο ακίνητο ή ακίνητο σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Οι ενοικιαστές θα έχουν πρόσβαση στο σύστημα για επιβεβαίωση των στοιχείων μίσθωσης. Σε περιπτώσεις ασυμφωνίας – π.χ. ενοίκιο που δηλώνεται μικρότερο από το πραγματικό – θα υπάρχει υποχρέωση διόρθωσης.
Το σύστημα θα επιτρέπει στην ΑΑΔΕ αυτόματες διασταυρώσεις ενοικίων και θα συνδέεται:
- Με τα έντυπα Ε1 και Ε2, για αυτόματη προσυμπλήρωση εισοδημάτων και δαπανών
- Με το Κτηματολόγιο, για την ανίχνευση διεκδικήσεων και αδηλώτων περιπτώσεων
Δείτε Μεταβίβαση ακινήτου: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι ιδιοκτήτες
Καταπολέμηση της Φοροδιαφυγής στα Ενοίκια
Η απόκρυψη εισοδημάτων από ενοίκια παραμένει διαδεδομένη, κυρίως λόγω πληρωμών σε μετρητά, έλλειψης συμβολαίων και υψηλής φορολογίας (15% έως 45%). Το 2023, η δηλωμένη μέση δαπάνη για κατοικία ήταν μόλις 211 ευρώ, σημαντικά χαμηλότερη από τις τιμές της αγοράς.
Το Υπουργείο Οικονομικών εξετάζει τη μείωση των φορολογικών συντελεστών για τα ενοίκια, ώστε να περιοριστούν τα κίνητρα φοροδιαφυγής. Ταυτόχρονα, από τον Ιανουάριο του 2026, καθίσταται υποχρεωτική η πληρωμή όλων των ενοικίων μέσω τραπεζικού συστήματος, ενώ θα ενταθούν οι έλεγχοι και τα πρόστιμα για παραβάτες.
