Κατά τους θερινούς μήνες, η ανάγκη για άνεση, δροσιά και ευκολία στην καθημερινή ένδυση οδηγεί πολλούς καταναλωτές στo να επιλέξουν πλαστικά ή συνθετικά παπούτσια, όπως σαγιονάρες, πέδιλα τύπου Crocs, jelly shoes, και άλλα ανάλαφρα υποδήματα.
Τα παπούτσια αυτά είναι δημοφιλή όχι μόνο λόγω του χαμηλού κόστους και της μεγάλης ποικιλίας σε χρώματα και σχέδια, αλλά και λόγω της ευκολίας χρήσης τους σε παραλίες, πισίνες και καθημερινές εξόδους.
Ωστόσο, πίσω από την επιφανειακή τους απλότητα, τα πλαστικά παπούτσια ενδέχεται να κρύβουν σημαντικούς κινδύνους για την υγεία.
Πολλά από τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή τους, όπως το PVC, το EVA, η πολυουρεθάνη (PU) και το θερμοπλαστικό καουτσούκ (TPR), ενδέχεται να περιέχουν χημικές ενώσεις με τοξική δράση, ειδικά όταν προέρχονται από φθηνές, μη επώνυμες ή ανεξέλεγκτες πηγές.
Οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού σε συνδυασμό με τη συχνή και άμεση επαφή με το δέρμα (ειδικά σε υγρά περιβάλλοντα όπως η θάλασσα ή η πισίνα), μπορούν να εντείνουν την απελευθέρωση επιβλαβών ουσιών από τα υλικά των παπουτσιών. Ορισμένα από τα πιθανά τοξικά συστατικά περιλαμβάνουν φθαλικές ενώσεις, βαρέα μέταλλα όπως ο μόλυβδος και το κάδμιο, και πτητικές οργανικές ενώσεις (VOCs) που μπορούν να εισέλθουν στο σώμα μέσω του δέρματος ή της εισπνοής.
Παράλληλα, δεν είναι σπάνιες οι αναφορές για δερματικές αντιδράσεις όπως ερεθισμοί, αλλεργίες, εξανθήματα ή δυσοσμία ποδιών, φαινόμενα που συχνά σχετίζονται με την κακή ποιότητα των υλικών. Το πρόβλημα επιτείνεται όταν οι καταναλωτές δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσουν τα συστατικά κατασκευής των παπουτσιών που αγοράζουν, καθώς η σήμανση πολλές φορές είναι ελλιπής ή απούσα.
Η κατανόηση των διαφορετικών τύπων πλαστικών και των ιδιοτήτων τους είναι κρίσιμη για την ασφαλή επιλογή καλοκαιρινών υποδημάτων.
Σε μια εποχή όπου η περιβαλλοντική και υγειονομική ευαισθητοποίηση αυξάνεται, οι καταναλωτές καλούνται να σταθούν πιο κριτικά απέναντι στα υλικά που έρχονται σε επαφή με το σώμα τους — όχι μόνο για τη δική τους υγεία, αλλά και για τη βιωσιμότητα του πλανήτη.
Ας δούμε πιο αναλυτικά τα κύρια υλικά που χρησιμοποιούνται στα πλαστικά καλοκαιρινά παπούτσια, με τις ιδιότητες, τα πλεονεκτήματα και τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία:
Δες εδώ πώς θα κάνεις τα δερμάτινα σανδάλια σου να φαίνονται σαν καινούρια
1. PVC (Πολυβινυλοχλωρίδιο)
Ιδιότητες:
Άκαμπτο ή εύκαμπτο ανάλογα με τα πρόσθετα
Πολύ φτηνό και ανθεκτικό
Χρησιμοποιείται ευρέως σε φθηνά σανδάλια, σαγιονάρες, παιδικά παπούτσια
Πιθανοί κίνδυνοι:
Φθαλικές ενώσεις (phthalates): προστίθενται για ελαστικότητα. Είναι ενδοκρινικοί διαταράκτες και έχουν συσχετιστεί με προβλήματα στο αναπαραγωγικό σύστημα.
Βαρέα μέταλλα: όπως μόλυβδος και κάδμιο. Μπορεί να υπάρχουν σε χρώματα ή σταθεροποιητές.
VOCs (πτητικές οργανικές ενώσεις): Εκπέμπονται με τη ζέστη και μπορεί να είναι ερεθιστικές για το δέρμα ή το αναπνευστικό.
Δύσκολη ανακύκλωση – κακή περιβαλλοντική επίπτωση.
2. EVA (Αιθυλένιο-Οξικό Βινύλιο)
Ιδιότητες:
Μαλακό, εύκαμπτο, ελαφρύ και απορροφητικό στους κραδασμούς
Άοσμο και συχνά χωρίς BPA και φθαλικές ενώσεις
Χρησιμοποιείται σε Crocs, πάτους παπουτσιών, flip-flops
Πλεονεκτήματα:
Πιο ασφαλές από το PVC
Δεν προκαλεί εύκολα αλλεργίες
Καλή ανθεκτικότητα στη θερμότητα
Κίνδυνοι:
Παρότι θεωρείται μη τοξικό, η ποιότητα του EVA εξαρτάται από τον κατασκευαστή
Σε πολύ φτηνά προϊόντα, μπορεί να περιέχει πρόσθετα που δεν δηλώνονται
3. PU (Πολυουρεθάνη)
Ιδιότητες:
Μπορεί να είναι σκληρή ή αφρώδης (foam)
Ελαφρύ και άνετο υλικό, καλό για πάτους και αθλητικά σανδάλια
Εύκολη επεξεργασία σε διάφορες μορφές
Πλεονεκτήματα:
Αναπνέει καλύτερα από το PVC
Συνήθως δεν περιέχει φθαλικά
Κίνδυνοι:
Κατά την παραγωγή μπορεί να απελευθερωθούν τοξικά ισοκυανικά (π.χ. MDI, TDI)
Με την πάροδο του χρόνου, αν χαμηλής ποιότητας, μπορεί να αποσυντίθεται και να προκαλεί ερεθισμούς
4. TPR (Θερμοπλαστικό Καουτσούκ)
Ιδιότητες:
Συνδυασμός πλαστικού και καουτσούκ
Ελαστικό, ανθεκτικό στη φθορά
Χρησιμοποιείται σε αντιολισθητικές σόλες ή σε ολόκληρα παπούτσια
Πλεονεκτήματα:
Λιγότερο τοξικό από PVC
Εύκαμπτο και πιο φιλικό στο περιβάλλον (ανακυκλώσιμο σε πολλές περιπτώσεις)
Καλή αντοχή στη θερμότητα
Κίνδυνοι:
Μικρότερος κίνδυνος από άλλα πλαστικά, αλλά εξαρτάται από το μείγμα που χρησιμοποιείται
Αν περιέχει πρόσθετα χαμηλής ποιότητας, μπορεί να προκαλεί δερματικά προβλήματα
Πώς να προστατευτείς
Προτίμησε επώνυμα προϊόντα που αναγράφουν ξεκάθαρα τα υλικά και πληρούν τις προδιαγραφές της Ε.Ε. (π.χ. CE marking).
Απέφυγε την παρατεταμένη χρήση φθηνών πλαστικών παπουτσιών, ιδιαίτερα σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας.
Αναζήτησε εναλλακτικά υλικά: όπως δέρμα, ύφασμα, ή φυσικά καουτσούκ (latex) για μεγαλύτερη ασφάλεια.
Μη φοράς τα ίδια παπούτσια πολλές ώρες — ιδίως αν ιδρώνεις ή εμφανίζεις ερεθισμούς.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Δες εδώ πώς θα καταλάβεις αν τα παπούτσια που αγόρασες είναι «μαϊμού»
