Λιποθυμία είναι η ξαφνική και προσωρινή απώλεια συνείδησης, που οφείλεται στη μείωση της παροχής οξυγόνου στον εγκέφαλο. Χαρακτηρίζεται από απώλεια αισθήσεων απότομης έναρξης και μικρής διάρκειας, ενώ ακολουθείται από πλήρη ανάκτηση της συνείδησης. Το άτομο χάνει τις αισθήσεις του και πέφτει στο έδαφος.
Πάνω από το 30% των ενηλίκων, σύμφωνα με μελέτες, θα παρουσιάσει τουλάχιστον ένα λιποθυμικό επεισόδιο στην ζωή του. Οι νέες γυναίκες και οι ηλικιωμένοι παρουσιάζουν συχνότερα λιποθυμικά επεισόδια. Η λιποθυμία οφείλεται σε «φυσιολογική» δυσλειτουργία του οργανισμού οφειλόμενη σε παράγοντες όπως η ηλικία, το άγχος, οργανικά νοσήματα, φάρμακα κλπ.
Αυτό που θα πρέπει να συγκρατήσουμε είναι ότι ένα επεισόδιο λιποθυμίας σε ένα κατά τα άλλα υγιές άτομο, θα περάσει γρήγορα και χωρίς πρόβλημα. Αντίθετα, σε ένα άτομο με προβλήματα υγείας, όπως καρδιακές ή εγκεφαλικές παθήσεις, διαβήτη, υψηλή πίεση ή άλλα, ένα επεισόδιο λιποθυμίας ή συγκοπής, μπορεί να δείχνει ότι κάτι σοβαρότερο συμβαίνει και ακόμη ότι είναι δυνατόν να απειλείται η ζωή του. Σίγουρα στις περιπτώσεις αυτές απαιτείται άμεση ιατρική παρέμβαση.
Διάκριση απλής λιποθυμίας από καρδιοαναπνευστική ανακοπή
Πλησιάζετε τον πάσχοντα και ελέγχετε εάν το άτομο αναπνέει πλησιάζοντας το αυτί στο στόμα και την μύτη του για να νιώσετε την ανάσα του και παρατηρώντας εάν κινείται ο θώρακας και η κοιλιά του. Εάν έχετε καθρέπτη, τον πλησιάζετε στη μύτη και στο στόμα του για να δείτε εάν «θαμπώνει» από την αναπνοή του.
Αναζητάτε τους καρδιακούς παλμούς ψηλαφώντας τον σφυγμό στην κοιλότητα μεταξύ του λάρυγγα και των γειτονικών μυών και στην βάση του αντίχειρα (και στα δύο χέρια).
Εάν το άτομο δεν αναπνέει και δεν έχει ψηλαφητό σφυγμό, πρόκειται για καρδιοαναπνευστική ανακοπή.
Τι προκαλεί την λιποθυμία;
Υπεραερισμός: Ο υπεραερισμός (γρήγορη αναπνοή) προκαλεί μείωση του διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα. Ο υπεραερισμός μπορεί να συμβεί εάν ένα άτομο είναι εξαιρετικά αγχωμένο, έχει υπερβολικό στρες ή είναι σε κατάσταση σοκ.
Χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί να προκληθούν από πολλά διαφορετικά πράγματα, όπως το να μην τρώτε φαγητό για μεγάλο χρονικό διάστημα (ή να κάνετε δίαιτα). Επίσης κινδυνεύουν τα άτομα με διαβήτη που λαμβάνουν ινσουλίνη ή άλλα φάρμακα. Εάν δεν τρώνε αρκετά ή παίρνουν πάρα πολλά φάρμακα, τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους μπορεί να μειωθούν αρκετά χαμηλά για να τους φέρουν σε σημείο να λιποθυμήσουν.
Είστε έγκυος. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το σώμα χρειάζεται περισσότερα υγρά, έτσι είναι εύκολο για τις έγκυες γυναίκες να αφυδατωθούν. Υπάρχουν επίσης αλλαγές στο σώμα, συμπεριλαμβανομένων των ορμονικών αλλαγών και των αλλαγών στο κυκλοφορικό σύστημα. Επίσης, καθώς μεγαλώνει η μήτρα μπορεί να μπλοκάρει εν μέρει μεγαλύτερα αιμοφόρα αγγεία και να μειώσει την ποσότητα αίματος που φτάνει στον εγκέφαλο.
Έχετε αναιμία. Η αναιμία σημαίνει ότι έχετε λιγότερα ερυθρά αιμοσφαίρια από το φυσιολογικό και αυτό θα μειώσει την ποσότητα οξυγόνου στην παροχή αίματος που παραδίδεται στον εγκέφαλο. Μια κοινή αιτία αναιμίας είναι η έλλειψη σιδήρου.
Άλλοι παράγοντες. Το να βρίσκεστε σε δωμάτια με χαμηλό αερισμό, να ασκείστε όταν έχει υπερβολική ζέστη, να μην πίνετε αρκετό νερό ή να είστε πολύ πεινασμένοι μπορεί να προκαλέσουν την λιποθυμία. Επίσης, το να σηκωθείτε πολύ γρήγορα αφού καθίσετε για μεγάλο χρονικό διάστημα ή απλώς να σταθείτε για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να σας κάνει να λιποθυμήσετε.
Συναισθηματικό στρες. Ο ξαφνικός φόβος, το σοκ, το άγχος ή ο πόνος επηρεάζουν το νευρικό σύστημα του σώματος και μπορεί να προκαλέσουν πτώση της αρτηριακής πίεσης, η οποία οδηγεί σε λιποθυμία.
Σημεία και Συμπτώματα
● Χλωμάδα
● Αδυναμία
● Ζαλάδα
● Αίσθημα μείωσης της ακοής
● Μείωση της όρασης
● Ναυτία
● Εφίδρωση
● Ταχυκαρδία ή αρρυθμία
● Απώλεια μνήμης κατά τη στιγμή που γίνεται η λιποθυμία (ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους ασθενείς)
Αντιμετώπιση
Μην προσπαθήσετε να κρατήσετε όρθιο ένα άτομο που καταρρέει! Ο οργανισμός χρησιμοποιεί ως αμυντικό μηχανισμό την πτώση. Όταν το άτομο βρεθεί σε οριζόντια θέση, το αίμα, λόγω βαρύτητας, ρέει πιο εύκολα προς τον εγκέφαλο και έτσι επανέρχονται οι αισθήσεις πιο γρήγορα.
Εάν νιώθετε εσείς ή κάποιος άλλος το αίσθημα ότι θα λιποθυμήσετε θα πρέπει να κάτσετε ή να ξαπλώσετε κάπου αμέσως. Εάν κάθεστε, τοποθετήστε το κεφάλι σας ανάμεσα στα γόνατα. Όλες αυτές οι θέσεις βοηθούν το αίμα να ρέει εύκολα στον εγκέφαλο, καθώς η καρδιά δεν λειτουργεί πλέον ενάντια στη βαρύτητα.
Εάν δείτε κάποιον να λιποθυμάει, ξαπλώστε το άτομο ανάσκελα και βεβαιωθείτε ότι αναπνέει. Εάν είναι δυνατόν, σηκώστε τα πόδια του ατόμου πάνω από το επίπεδο της καρδιάς για να βοηθήσετε τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο και ελέγξετε αν αναπνέει.
Μία λιποθυμία μπορεί να προκαλέσει κατάγματα λόγω της πτώσης ή ακόμα αιμορραγία στον εγκέφαλο λόγω κτυπήματος στο κεφάλι.
-Χαλαρώστε όλα τα στενά ρούχα όπως γιακά ή ζώνες
-Εάν το άτομο δεν αναπνέει, ξεκινήστε τη πνευμονική ανάνηψη (CPR). Ζητήστε από κάποιον να καλέσει ένα ασθενοφόρο
-Συνεχίστε με CPR (Cardio Pulmonary Resuscitation – καρδιοπνευμονική ανάνηψη) μέχρι να φτάσει η βοήθεια
-Όταν ένα άτομο ξανά αποκτήσει τις αισθήσεις του αφήστε το να ξεκουραστεί και μην το αφήσετε να σηκωθεί ή να κάτσει καθιστός
-Εάν είναι διαβητικοί και έχουν χάσει ένα γεύμα, δίνοντάς τους μια σκληρή καραμέλα ή γλυκό για να πιπιλίζουν θα βοηθήσουν να αυξήσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους
-Βεβαιωθείτε ότι το άτομο που έχει λιποθυμήσει δεν κάνει απότομες κινήσεις ή έχει ασυνήθιστους μυϊκούς σπασμούς
Θα πρέπει να ενεργοποιήσουμε αμέσως το Ε.Κ.Α.Β αν το άτομο:
● Λιποθυμάει συχνά
● Δεν συνέρχεται γρήγορα
● Έχει λιποθυμήσει ενώ κάθεται ή ξαπλώνει
● Έχει λιποθυμήσει χωρίς προφανή αιτία
Τι να ΜΗΝ κάνετε όταν κάποιος λιποθυμά
Δεν πρέπει να χαστουκίσετε κάποιον που λιποθύμησε
Δεν πρέπει να ταρακουνήσετε κάποιον που λιποθύμησε
Δεν πρέπει να ρίξετε νερό πάνω τους
Δεν πρέπει να τους φωνάξετε
Δεν πρέπει να τους κουνήσετε
Δεν πρέπει να τοποθετήσετε ένα μαξιλάρι κάτω από το κεφάλι τους
Δεν πρέπει να τους βάλετε να καθίσουν ή να σηκωθούν
Σημείωση:
Καταστάσεις όπως η επιληψία, η υπογλυκαιμία, η καρδιακή ανακοπή, η απώλεια αίματος ή οι ακανόνιστοι καρδιακοί παλμοί, που είναι σοβαρές, μπορούν να προκαλέσουν λιποθυμία.
Εάν εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε έχετε ένα λιποθυμικό επεισόδιο που δεν μπορείτε να εξηγήσετε, ζητήστε τη συμβουλή ενός γιατρού.
Δες εδώ τι πρέπει να κάνεις αν υποφέρεις από ημικρανία
