Σύνοψη άρθρου
Σύντομη περίληψη (AI-βοηθούμενη)
- Τα δικαιώματα των επιβατών τρένου στην ΕΕ καλύπτονται από τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/782 και περιλαμβάνουν ενημέρωση, βοήθεια, εναλλακτική μεταφορά ή επιστροφή χρημάτων και αποζημίωση σε περίπτωση προβλημάτων όπως καθυστέρηση ή ακύρωση.
- Σε περίπτωση καθυστέρησης ή ακύρωσης, ο πάροχος πρέπει να παρέχει ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο και ο επιβάτης έχει δικαίωμα επιστροφής χρημάτων ή εναλλακτικής μεταφοράς, καθώς και βοήθεια (π.χ.
- φαγητό, διαμονή) αν η αναμονή είναι μεγάλη.
- Μπορείτε να υποβάλετε αίτημα αποζημίωσης για καθυστέρηση άφιξης (25% της αξίας του εισιτηρίου για 60-119 λεπτά καθυστέρηση, 50% για ≥120 λεπτά) και να διεκδικήσετε τα δικαιώματά σας αν δεν μείνετε ικανοποιημένοι από την αντιμετώπιση του παρόχου.
Τα δικαιώματα επιβατών τρένου στην Ευρωπαϊκή Ένωση προστατεύονται από τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/782, που ισχύει για τα περισσότερα δρομολόγια μέσα στην ΕΕ, με κάποιες εξαιρέσεις μόνο σε καθαρά εσωτερικές/τοπικές υπηρεσίες.
Στα διασυνοριακά δρομολόγια μεταξύ χωρών ΕΕ, οι εξαιρέσεις δεν επιτρέπονται.
Με απλά λόγια: αν κάτι πάει στραβά (καθυστέρηση, ακύρωση, χαμένη ανταπόκριση), δικαιούσαι ενημέρωση, βοήθεια, εναλλακτική μεταφορά ή επιστροφή χρημάτων, και αποζημίωση. Δες πρακτικά τι κάνεις, βήμα-βήμα.
Πριν ξεκινήσεις: τι πρέπει να σου δώσει ο πάροχος
Όταν αγοράζεις εισιτήριο, η εταιρεία/πωλητής οφείλει να σου παρέχει καθαρή πληροφόρηση για:
δρομολόγια, ναύλους (και τον φθηνότερο διαθέσιμο), συνδέσεις/ανταποκρίσεις σε through-ticket, πρόσβαση για ΑμεΑ, υπηρεσίες εντός συρμού (π.χ. Wi-Fi, τουαλέτες), μεταφορά ποδηλάτου, διαδικασία για αποσκευές και παράπονα, καθώς και περίληψη των δικαιωμάτων σου.
1) Αν υπάρξει καθυστέρηση ή ακύρωση, ζήτα επίσημη ενημέρωση
Ο operator πρέπει να σε ενημερώνει σε πραγματικό χρόνο για το τι συμβαίνει, πόσο θα κρατήσει και ποιες είναι οι επιλογές σου.
- Ρώτα στο σταθμό ή τον συνοδό για την επίσημη αιτία/εκτίμηση καθυστέρησης.
- Κράτα screenshot/μήνυμα ανακοίνωσης, αν υπάρχει.
2) Διάλεξε τι θες: επιστροφή χρημάτων ή εναλλακτική μεταφορά
Αν το τρένο ακυρωθεί ή η καθυστέρηση είναι μεγάλη, έχεις δικαίωμα να επιλέξεις:
α) επιστροφή του εισιτηρίου (refund) ή β) επαναδρομολόγηση/εναλλακτική μεταφορά (rerouting) προς τον τελικό προορισμό σου το συντομότερο δυνατό.
3) Ζήτησε βοήθεια επιτόπου αν η αναμονή τραβάει
Αν η καθυστέρηση είναι ≥60 λεπτά, ο operator οφείλει να προσφέρει βοήθεια (π.χ. νερό/φαγητό όπου είναι λογικά εφικτό, και διαμονή/μεταφορά αν χρειαστεί να μείνεις).
4) Κάνε αίτημα αποζημίωσης
Η αποζημίωση υπολογίζεται με βάση την καθυστέρηση άφιξης στον τελικό σου προορισμό:
- 60–119 λεπτά καθυστέρηση: 25% της αξίας του εισιτηρίου.
- ≥120 λεπτά καθυστέρηση: 50% της αξίας του εισιτηρίου.
Αυτά είναι τα ελάχιστα που υποχρεούνται οι εταιρείες στην ΕΕ.
Πώς την ζητάς πρακτικά
- Κάνε αίτημα στον πάροχο/πωλητή εισιτηρίων (online form ή εκδοτήρια).
- Ανέβασε/δείξε εισιτήριο, ημερομηνία, δρομολόγιο, και πραγματική ώρα άφιξης.
- Κράτα αριθμό πρωτοκόλλου/αίτησης.
Πώς θα διεκδικήσεις τα δικαιώματά σου – βήμα-βήμα
Αν πιστεύεις ότι δεν σε κάλυψαν όπως προβλέπουν οι ευρωπαϊκοί κανόνες, ακολούθησε αυτή τη σειρά.
Είναι σημαντικό να κρατήσεις το εισιτήριο/την κράτηση και κάθε απόδειξη καθυστέρησης ή ακύρωσης.
Βήμα 1: Κάνε πρώτα επίσημη καταγγελία στην εταιρεία τρένων
- Στείλε το παράπονό σου εντός 3 μηνών από το περιστατικό (email, φόρμα στον ιστότοπο, εκδοτήριο).
- Η εταιρεία οφείλει να σου απαντήσει μέσα σε 1 μήνα με αιτιολογημένη απάντηση.
Σε ειδικές/δικαιολογημένες περιπτώσεις μπορεί να απαντήσει μέχρι 3 μήνες.
Κράτα αριθμό πρωτοκόλλου/απόδειξη υποβολής. Θα τη χρειαστείς αν πας στο επόμενο βήμα.
Βήμα 2: Αν δεν απαντήσουν ή δεν μείνεις ικανοποιημένος, πας στην Εθνική Αρχή
- Αν δεν πάρεις απάντηση, μπορείς να καταγγείλεις το θέμα στην αρμόδια Εθνική Αρχή Επιβολής (NEB).
- Αν πήρες απάντηση αλλά απορρίφθηκε το αίτημα και διαφωνείς, έχεις 3 μήνες από την απόρριψη για να κάνεις καταγγελία.
- Η Εθνική Αρχή που είναι αρμόδια είναι αυτή που έχει δώσει την άδεια στην εταιρεία τρένων. Στην Ελλάδα, αρμόδια είναι η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ).
- Η διαδικασία της Αρχής πρέπει να ολοκληρωθεί σε έως 3 μήνες (ή 6 μήνες αν η υπόθεση είναι σύνθετη) και θα σου δώσει
μια μη δεσμευτική νομική γνώμη για το πώς να προχωρήσεις.
Δες την επίσημη σελίδα της ΕΕ για τα δικαιώματα επιβατών τρένου:
Your Europe – Rail passenger rights
και τη λίστα με τις Εθνικές Αρχές:
National enforcement bodies (NEB).
Βήμα 3: Εναλλακτική επίλυση διαφοράς (εκτός δικαστηρίων)
Μπορείς να δοκιμάσεις εξωδικαστική επίλυση ή φορέα Alternative Dispute Resolution (ADR). Αυτό είναι διαθέσιμο μόνο για κατοίκους ΕΕ.
Βήμα 4: Αν χρειαστεί, πας νομικά
Αν δεν βγει άκρη, έχεις δύο βασικές επιλογές:
- Να κάνεις αίτηση μέσω της
Ευρωπαϊκής Διαδικασίας Μικροδιαφορών (European Small Claims),
για διασυνοριακές απαιτήσεις μέχρι 5.000€. - Να πας στα δικαστήρια της χώρας όπου είναι εγγεγραμμένος ο operator.
Τα χρονικά όρια καθορίζονται από την εθνική νομοθεσία κάθε κράτους.
Βήμα 5: Ζήτα βοήθεια από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή
Για καθοδήγηση και υποστήριξη σε διασυνοριακές υποθέσεις, μπορείς να απευθυνθείς στο τοπικό European Consumer Centre (ECC-Net).
5) Αν χάσεις ανταπόκριση
Αν χάσεις το επόμενο τρένο λόγω καθυστέρησης, ο operator πρέπει να σε επαναδρομολογήσει προς τον προορισμό σου.
Με through-ticket έχεις πλήρη κάλυψη.
6) Αν χαθούν/καταστραφούν αποσκευές
Έχεις δικαίωμα αποζημίωσης για απώλεια, ζημιά ή μεγάλη καθυστέρηση αποσκευών, σύμφωνα με τους κανόνες CIV που ενσωματώνονται στον κανονισμό.
- Δήλωσέ το αμέσως στο προσωπικό/σταθμό.
- Κάνε γραπτό αίτημα προς την εταιρεία μέσα στις προθεσμίες που αναφέρει.
7) Δικαιώματα για ΑμεΑ ή μειωμένη κινητικότητα
Οι ΑμεΑ δικαιούνται δωρεάν βοήθεια πριν και κατά το ταξίδι,
πρόσβαση χωρίς διακρίσεις, και αποζημίωση για ζημιές σε βοηθήματα κινητικότητας (π.χ. αμαξίδιο).
8) Ποδήλατο στο τρένο: τι ισχύει
Στην ΕΕ έχεις δικαίωμα να μεταφέρεις ποδήλατο, ενώ από το 2025 οι εταιρείες υποχρεώνονται να προβλέπουν θέσεις ποδηλάτων σε νέο/αναβαθμισμένο τροχαίο υλικό (με γενικό κανόνα τουλάχιστον 4 θέσεις ανά συρμό, όπου εφαρμόζεται).
Μπορεί να υπάρχουν περιορισμοί μόνο για λόγους χώρου/ασφάλειας.
9) Αν η εταιρεία δεν σε δικαιώσει, κάνε καταγγελία
Κάθε χώρα έχει εθνική αρχή επιβολής δικαιωμάτων.
Στην Ελλάδα, αρμόδια είναι η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ).
Αν ο operator δεν απαντήσει ή αρνηθεί αδικαιολόγητα, μπορείς να υποβάλεις καταγγελία εκεί.
Δικαιώματα
- Αποζημίωση: 25% από 60΄, 50% από 120΄ καθυστέρηση.
- Refund ή rerouting: σε ακύρωση/μεγάλη καθυστέρηση.
- Βοήθεια: φροντίδα/διαμονή όπου απαιτείται, όταν η αναμονή είναι μεγάλη.
- ΑμεΑ: δωρεάν βοήθεια & πλήρης αποκατάσταση ζημιών σε βοηθήματα.
- Ποδήλατο: επιτρέπεται με κανόνες χώρου/ασφάλειας.
FAQ – Συχνές ερωτήσεις
Πότε δικαιούμαι αποζημίωση για καθυστέρηση τρένου;
Όταν η καθυστέρηση άφιξης είναι ≥60΄. Από 60–119΄ παίρνεις 25% πίσω, από 120΄ και πάνω 50%.
Αν είχα through-ticket και έχασα ανταπόκριση;
Ο operator/πωλητής οφείλει να σε πάει στον τελικό προορισμό με rerouting ή να σε αποζημιώσει σύμφωνα με τον κανονισμό.
Μπορώ να πάρω ποδήλατο στο τρένο;
Ναι, είναι δικαίωμά σου, αλλά μπορεί να ισχύουν κρατήσεις/όρια θέσεων ή περιορισμοί ανά δρομολόγιο.
Αν η εταιρεία δεν απαντήσει στο αίτημά μου;
Κάνεις καταγγελία στην εθνική αρχή επιβολής. Στην Ελλάδα είναι η ΡΑΣ.
Τα δικαιώματα στο τρένο δεν είναι «θεωρία». Είναι ευρωπαϊκός νόμος και ισχύει και σε Ελλάδα.
Φύλαξε το εισιτήριό σου, ζήτα ενημέρωση, διάλεξε το συμφέρον σου (refund ή rerouting)
και αν χρειαστεί, διεκδίκησε αποζημίωση.
