Στη σύγχρονη εποχή, ολοένα και περισσότερα παιδιά διαγιγνώσκονται με αλλεργίες, όπως άσθμα, έκζεμα ή αλλεργίες σε τρόφιμα και περιβαλλοντικά ερεθίσματα. Η αύξηση αυτή έχει οδηγήσει τους επιστήμονες να εξετάζουν προσεκτικά τους παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση αυτών των παθήσεων.
Ένα από τα βασικά ερωτήματα αφορά τη συμβίωση με κατοικίδια: μπορεί η παρουσία ενός σκύλου ή γάτας στο σπίτι να μειώσει τον κίνδυνο αλλεργιών;
Μια θεωρία που έχει επικρατήσει εδώ και χρόνια σύμφωνα με το topetmou.gr είναι η “υπόθεση της υγιεινής”. Σύμφωνα με αυτήν, η σύγχρονη ζωή μέσα σε καθαρά, περιορισμένα μικροβιακά περιβάλλοντα μειώνει τις ευκαιρίες του ανοσοποιητικού συστήματος να εξασκηθεί. Το αποτέλεσμα είναι ότι τα παιδιά δεν αναπτύσσουν πλήρως ανεκτικότητα σε ουδέτερα ερεθίσματα, όπως η γύρη, η σκόνη ή τα αλλεργιογόνα ζώων.
Δείτε εδώ πόσα κατοικίδια επιτρέπονται μέσα σε ένα διαμέρισμα
Πώς αναπτύσσονται οι αλλεργίες
Κατά την πρώιμη παιδική ηλικία, το ανοσοποιητικό σύστημα μαθαίνει να ξεχωρίζει τι αποτελεί απειλή και τι όχι. Όταν το σύστημα αυτό υπερλειτουργεί, μπορεί να εμφανιστούν αλλεργίες, με συμπτώματα που επηρεάζουν το δέρμα, τους αεραγωγούς και το γαστρεντερικό σύστημα. Παράγοντες όπως η γενετική συνεισφέρουν στον κίνδυνο, αλλά δεν καθορίζουν απόλυτα την εμφάνιση αλλεργιών.
Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η πρώιμη έκθεση σε διαφορετικά ερεθίσματα – όπως τρόφιμα, μικρόβια, γύρη, σκόνη και το δέρμα των ζώων – μπορεί να ενισχύσει την ανοσολογική αντοχή των παιδιών.
Η σημασία του πρώιμου περιβάλλοντος
Μελέτες από παιδιά που μεγαλώνουν κοντά σε φάρμες δείχνουν ότι η πρώιμη επαφή με ζώα και φυσικά περιβάλλοντα μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης αλλεργιών, όπως άσθμα και έκζεμα. Τα παιδιά αυτά αναπτύσσουν ένα πιο ποικιλόμορφο μικροβίωμα, το οποίο ενισχύει την ανοσολογική τους ανοχή σε αλλεργιογόνα.
Για τα περισσότερα παιδιά που μεγαλώνουν σε πόλεις, η κύρια επαφή με ζώα είναι τα κατοικίδια στο σπίτι, και η ερώτηση που προκύπτει είναι αν αυτή η συμβίωση μπορεί να παρέχει παρόμοια προστασία.
Τι λένε οι έρευνες για σκύλους και γάτες
Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η πρώιμη έκθεση σε σκύλους μπορεί να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης εκζέματος. Για παράδειγμα, μια επισκόπηση 23 μελετών που δημοσιεύτηκε το 2025 στο Pediatric Research έδειξε ότι τα παιδιά που μεγάλωσαν με σκύλους είχαν χαμηλότερη πιθανότητα να εμφανίσουν έκζεμα. Παρόμοια, έρευνα του 2025 στο περιοδικό Allergy υπογράμμισε ότι ένα γονίδιο που σχετίζεται με το έκζεμα επηρεάζει τα παιδιά μόνο όταν αυτά δεν έχουν εκτεθεί σε σκύλους.
Στην περίπτωση του άσθματος, τα ευρήματα είναι πιο σύνθετα. Μια αμερικανική μελέτη από το 2001 έδειξε ότι τα παιδιά που ζούσαν με σκύλους είχαν μικρότερο κίνδυνο συριγμού, αλλά μόνο εάν δεν είχαν οικογενειακό ιστορικό άσθματος. Μια κορεάτικη έρευνα του 2021 σημείωσε παρόμοια αποτελέσματα, με μικρή αύξηση μη-αλλεργικού συριγμού.
Όσον αφορά τις γάτες, οι έρευνες δεν δείχνουν σαφή προστατευτική δράση κατά των αλλεργιών, πιθανώς λόγω διαφορετικού μικροβιακού προφίλ σε σχέση με τους σκύλους.
Δείτε εδώ τι λένε οι ειδικοί για τον ύπνο με τα κατοικίδια στο ίδιο κρεβάτι
Τι σημαίνουν όλα αυτά για τους γονείς
Τα επιστημονικά δεδομένα υποδεικνύουν ότι η πρώιμη συμβίωση με σκύλους μπορεί να έχει προστατευτική δράση για την εμφάνιση αλλεργικών παθήσεων, ιδιαίτερα εκζέματος, στα παιδιά που είναι γενετικά πιο ευάλωτα. Ωστόσο, δεν αποτελεί εγγύηση και η απόφαση για υιοθέτηση κατοικιδίου πρέπει να λαμβάνει υπόψη πολλούς παράγοντες, όπως η προσωπική υγεία της οικογένειας και η ικανότητα φροντίδας του ζώου.
Συνολικά, η συντροφιά ενός σκύλου μπορεί να προσφέρει πολλά οφέλη, τόσο για την ψυχολογία όσο και για την υγεία των παιδιών, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει μια πρώιμη “εκπαίδευση” του ανοσοποιητικού τους συστήματος.
