Τα fake news δεν κρύβονται πια σε σκοτεινές γωνιές του ίντερνετ — βρίσκονται παντού: στο feed σου, στο messenger της θείας σου, ακόμα και σε «σοβαρές» σελίδες (όχι όμως στο e-Howto!).
Κι ενώ συχνά φαίνεται ότι το ψέμα βρίσκεται στο περιεχόμενο, η αλήθεια είναι πως ο τίτλος και μόνο μπορεί να σε προειδοποιήσει.
Μάθε να ξεχωρίζεις τα fake news πριν καν κάνεις κλικ, με αυτόν τον απλό και ψαγμένο οδηγό επιβίωσης για την εποχή της πληροφορίας.
Δείτε ακόμα: Γιατί δεν βλέπω το site μου στο Google Discover; Οι αλήθειες που κανείς δεν λέει
Πώς να αναγνωρίζεις fake news από τον τίτλο και μόνο
1. Υπερβολικό συναίσθημα = Κόκκινη σημαία
Τίτλοι που προκαλούν φόβο, θυμό ή σοκ είναι κλασική στρατηγική clickbait. Αν δεις λέξεις όπως:
«ΣΟΚ!»
«Δεν θα πιστέψεις τι είπε…»
«Κρύβουν την αλήθεια από εμάς!»
…πιθανότατα κάτι δεν πάει καλά. Ο στόχος δεν είναι να σε ενημερώσουν, αλλά να σε ταράξουν για να κλικάρεις.
2. Απουσία πηγής ή αυθεντίας
Αν ένας τίτλος λέει:
«Οι επιστήμονες προειδοποιούν!» …αλλά δεν λέει ποιοι επιστήμονες, ποια μελέτη, ποιο πανεπιστήμιο, υπάρχει πρόβλημα.
Τα έγκυρα άρθρα αναφέρουν συγκεκριμένες πηγές. Αν λείπουν, είναι fake-friendly.
3. Ανακύκλωση παλιών ειδήσεων
Κάποια άρθρα παρουσιάζουν παλιές ειδήσεις σαν καινούργιες. Αν δεις τίτλο με:
«Δραματική απόφαση του ΠΟΥ – Τι συμβαίνει με τον ιό»
…έλεγξε την ημερομηνία ή κάνε ένα γρήγορο search. Μπορεί να πρόκειται για παλιά είδηση που ανακυκλώνεται για κλικ.
4. Ορθογραφικά & γραμματικά λάθη
Ένας τίτλος με λάθη, κακή στίξη ή λέξεις κολλημένες, είναι πιθανό να προέρχεται από:
Αυτοματοποιημένα bots
Κακόβουλες σελίδες που παράγουν περιεχόμενο μαζικά
Δεν είναι πάντα απόδειξη, αλλά είναι ισχυρή ένδειξη προχειρότητας.
5. Υπόσχεται κάτι ακραίο ή «μαγικό»
Προσοχή σε τίτλους τύπου:
«Η τροφή που ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ τον καρκίνο – Και δεν στο λένε!»
«Γιατροί σε πανικό: Το φάρμακο που θεραπεύει τα πάντα»
Αν η υπόσχεση μοιάζει πολύ καλή (ή πολύ τρομακτική) για να είναι αληθινή, μάλλον δεν είναι.
6. Παίζει με θεωρίες συνωμοσίας
Fake news αγαπούν τις θεωρίες τύπου:
«Μας ψεκάζουν»
«Μυστικό έγγραφο αποκαλύπτει…»
«Οι παγκόσμιοι ηγέτες σχεδιάζουν…»
Αν δεις τέτοιο μοτίβο, σταμάτα, μην το μοιραστείς, και έλεγξέ το σε αξιόπιστες πηγές.
Δείτε ακόμα: Πώς να ελευθερώσεις χώρο στο κινητό χωρίς να διαγράψεις φωτογραφίες
Fake news: Ο μίνι κανόνας των 3 δευτερολέπτων
Πριν κάνεις share ένα άρθρο με δυνατό τίτλο:
Σκέψου: είναι πολύ ακραίο για να είναι αληθινό;
Τσέκαρε: έχει πηγή; link σε μελέτη; αξιόπιστο site;
Περίμενε: αν δεν το είπαν έγκυρες ειδήσεις, ίσως δεν είναι αλήθεια.
Δείτε ακόμα: Fake vs Original γυαλιά ηλίου: Πώς να εντοπίσετε τη διαφορά
Σε έναν κόσμο όπου η πληροφορία τρέχει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς και το feed μας γεμίζει από χιλιάδες τίτλους κάθε μέρα, η κριτική σκέψη είναι πιο απαραίτητη από ποτέ.
Η ικανότητα να ξεχωρίζεις τα fake news ξεκινάει από τον τίτλο. Μάθε να τον διαβάζεις με καχυποψία, όχι με ενθουσιασμό.
Η ενημέρωση είναι δύναμη — αλλά μόνο όταν βασίζεται στην αλήθεια και την ακρίβεια.
