Η εργασία στο Δημόσιο συνοδεύεται από συγκεκριμένες διοικητικές, πειθαρχικές και εργασιακές υποχρεώσεις αλλά και δικαιώματα. Όταν ένας δημόσιος υπάλληλος επιλέξει να αποχωρήσει από την υπηρεσία του με παραίτηση, ενεργοποιούνται συγκεκριμένες διατάξεις του Υπαλληλικού Κώδικα (Ν.3528/2007) και άλλων σχετικών νομοθετημάτων, που ορίζουν τι ισχύει τόσο για τη διαδικασία όσο και για τις συνέπειες. Το ίδιο ισχύει και για αναπληρωτές εκπαιδευτικούς, που διέπονται από διαφορετικό καθεστώς.
Τι σημαίνει η παραίτηση στο Δημόσιο;
Σύμφωνα με το άρθρο 148 του Ν.3528/2007, η παραίτηση είναι μονομερής πράξη βούλησης του υπαλλήλου, με την οποία ζητεί να αποχωρήσει οριστικά από την υπηρεσία του. Η παραίτηση μπορεί να υποβληθεί ανά πάσα στιγμή, αλλά θεωρείται δεσμευτική μόλις εκδοθεί η διαπιστωτική πράξη από το αρμόδιο διοικητικό όργανο.
Δεν απαιτείται έγκριση ή συναίνεση της υπηρεσίας· ωστόσο, μέχρι να εκδοθεί η διαπιστωτική πράξη, η παραίτηση μπορεί να ανακληθεί (άρθρο 148 παρ. 3).
Δείτε εδώ τι είναι η ψηφιακή κάρτα εργασίας που θα ισχύει στο Δημόσιο από το 2026
Ποια είναι η διαδικασία παραίτησης;
Υποβολή γραπτής παραίτησης από τον υπάλληλο προς την υπηρεσία.
Έκδοση διαπιστωτικής πράξης από το αρμόδιο όργανο, που επιβεβαιώνει την αποδοχή της παραίτησης και την αποχώρηση του υπαλλήλου.
Η αποχώρηση ισχύει από την ημερομηνία της διαπιστωτικής πράξης, και όχι απαραίτητα από την ημερομηνία της αίτησης.
Αν ο υπάλληλος δεν ανακαλέσει την παραίτηση εντός 30 ημερών, η παραίτηση θεωρείται αμετάκλητη, ακόμα και αν δεν έχει εκδοθεί ακόμη διαπιστωτική πράξη.
Ποιες είναι οι συνέπειες της παραίτησης;
Η παραίτηση έχει οριστικό και αμετάκλητο χαρακτήρα. Ο υπάλληλος:
Αποβάλλει οριστικά την ιδιότητα του δημοσίου υπαλλήλου.
Δεν μπορεί να επαναπροσληφθεί στη θέση του, εκτός αν συμμετάσχει ξανά σε διαδικασία διορισμού ή κατάταξης.
Χάνει οποιοδήποτε δικαίωμα εξέλιξης ή αποζημίωσης, καθώς η παραίτηση δεν είναι απόλυση ή καταγγελία της σχέσης.
Αν δεν έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα, δεν μπορεί να λάβει σύνταξη, εκτός αν συνυπολογίσει το χρόνο σε μεταγενέστερη ασφάλιση.
Τι γίνεται με τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα;
Αν ο υπάλληλος έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα (π.χ. με 25 ή 35 έτη ασφάλισης και κατάλληλη ηλικία), τότε μπορεί, μετά την παραίτησή του, να υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ Δημόσιου Τομέα.
Στην αντίθετη περίπτωση, τα ένσημα του Δημοσίου διατηρούνται για μελλοντική χρήση σε διαδοχική ή κοινή ασφάλιση, π.χ. αν συνεχίσει να εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα.
Τι ισχύει για τους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς;
Οι αναπληρωτές δεν έχουν μόνιμη σχέση εργασίας, αλλά συμβάσεις ορισμένου χρόνου, και η παραίτησή τους διέπεται από εγκυκλίους του Υπουργείου Παιδείας (π.χ. εγκύκλιος 109984/Ε1/2021).
Αν κάποιος αναπληρωτής παραιτηθεί μετά την ανάληψη υπηρεσίας, αυτό:
Σημαίνει οικειοθελή αποχώρηση από τη σύμβαση.
Τον καθιστά μη διαθέσιμο για πρόσληψη στο ίδιο σχολικό έτος.
Μπορεί να επιφέρει αποκλεισμό από τους πίνακες της επόμενης χρονιάς (ανάλογα με το στάδιο και την αιτία της παραίτησης).
Για τους αναπληρωτές, δεν υπάρχει “διαπιστωτική πράξη” αλλά διοικητική καταγραφή μη ολοκλήρωσης σύμβασης.
Ο θεσμός της παραίτησης από το Δημόσιο ρυθμίζεται από ένα σύνολο νομικών και διοικητικών πηγών που ορίζουν με σαφήνεια τη διαδικασία και τις συνέπειές της. Ο βασικός κορμός των διατάξεων βρίσκεται στον Υπαλληλικό Κώδικα (Ν. 3528/2007), ειδικότερα στα άρθρα 148-149, τα οποία περιγράφουν τη διαδικασία υποβολής, αποδοχής και τα έννομα αποτελέσματα της παραίτησης.
Για το εκπαιδευτικό προσωπικό ισχύουν επιπρόσθετες ρυθμίσεις βάσει του Ν. 4823/2021, που εξειδικεύουν τις σχετικές διατάξεις ανάλογα με τη θέση και το καθεστώς του εκπαιδευτικού. Παράλληλα, το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων (ΥΠΑΙΘ) εκδίδει τακτικά εγκυκλίους που αφορούν τις προσλήψεις, τις παραιτήσεις και τις πειθαρχικές διαδικασίες των αναπληρωτών και μονίμων εκπαιδευτικών.
Στο πλαίσιο της κοινωνικής ασφάλισης, οι εγκύκλιοι του ΕΦΚΑ παρέχουν οδηγίες για περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης και τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης μετά την παραίτηση. Σημαντική είναι και η νομολογία, όπως η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 2172/2011), η οποία ορίζει ότι η παραίτηση καθίσταται οριστική και μη ανακλητή μετά την έκδοση της διαπιστωτικής πράξης από τη Διοίκηση.
Η παραίτηση από το Δημόσιο είναι σοβαρή και οριστική πράξη, που δεν πρέπει να γίνεται παρορμητικά. Είτε είστε μόνιμος υπάλληλος είτε αναπληρωτής, καλό είναι να συμβουλεύεστε νομικό ή συνδικαλιστικό φορέα πριν πάρετε την τελική απόφαση.
Δείτε εδώ πού και πώς μπορούν οι πολίτες να αξιολογούν το Δημόσιο και τις υπηρεσίες
