Οι αγρότες στην Ελλάδα έχουν δύο βασικά «μονοπάτια» ΦΠΑ: ειδικό και κανονικό καθεστώς.
Η επιλογή –ή η υποχρεωτική υπαγωγή– καθορίζει βιβλία, τιμολόγια, δηλώσεις και δικαιώματα επιστροφής φόρου. Ο παρακάτω οδηγός συνοψίζει τις κρίσιμες υποχρεώσεις, με βάση τον επίσημο οδηγό της ΑΑΔΕ (Απρίλιος 2024).
Ειδικό καθεστώς αγροτών: ποιοι εντάσσονται
Στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ μπαίνεις αν, στο προηγούμενο φορολογικό έτος, οι επιδοτήσεις σου ήταν κάτω από 5.000€ και οι πωλήσεις/αγροτικές υπηρεσίες κάτω από 15.000€ (και τα δύο σωρευτικά).
Δείτε Επίδομα 250 ευρώ: Πότε η πληρωμή
Η ένταξη γίνεται ηλεκτρονικά μέσω myAADE στο «Μητρώο & Επικοινωνία» → «Ειδικό Καθεστώς Αγροτών».
Τι (δεν) κάνεις στο ειδικό καθεστώς
Δεν τηρείς λογιστικά βιβλία, δεν εκδίδεις τιμολόγια (τα εκδίδει ο αγοραστής) και για λιανικές εκδίδεις «ειδικό στοιχείο» κατά την ΠΟΛ.1191/2016.
Κάθε χρόνο υποβάλλεις Ε3 και μεταφέρονται αυτόματα τα ποσά στο Ε1 (πίνακας 4Γ1).
Δεν κάνεις δηλώσεις ΦΠΑ, αλλά δικαιούσαι επιστροφή 6% επί της αξίας πωλήσεων/υπηρεσιών προς υποκείμενους σε ΦΠΑ, βάσει απόφασης Α.1029/2023.
Είσαι απαλλαγμένος από τέλος επιτηδεύματος και από myDATA/καταστάσεις πελατών–προμηθευτών για το 2021 και μετά.
Κανονικό καθεστώς: τι αλλάζει στην πράξη
Όσοι τηρούν βιβλία για άλλη δραστηριότητα ή υπερβαίνουν τα όρια, υπάγονται στο κανονικό καθεστώς. Εκεί υποβάλλεις περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ (υπολογισμός εκροών–εισροών), δεν δικαιούσαι την κατ’ αποκοπή επιστροφή 6%, και διαβιβάζεις έσοδα/επιδοτήσεις στο myDATA.
Βιβλία και παραστατικά τηρούνται κανονικά· το εισόδημα δηλώνεται μέσω Ε3→Ε1, όπως και στο ειδικό.
Δείτε Δεν σε ασφαλίζει ο εργοδότης; Δες πώς μπορείς να το καταγγείλεις
Μικρές επιχειρήσεις (άρθρο 39): η εναλλακτική
Υπάρχει και το ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων για τζίρο έως 10.000€ (χωρίς ΦΠΑ) στο προηγούμενο έτος· τότε δεν υποβάλλεις δηλώσεις ΦΠΑ και στα στοιχεία αναγράφεις «χωρίς ΦΠΑ – απαλλαγή αρ.39 ν.2859/2000». Δεν μπορούν να ενταχθούν σε αυτό οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος.
Μετατάξεις: πότε αλλάζεις καθεστώς
Αν υπερβείς τα όρια (15.000€ πωλήσεις ή 5.000€ επιδοτήσεις), μετατάσσεσαι υποχρεωτικά σε κανονικό καθεστώς από 1/1 του επόμενου έτους (δήλωση μεταβολών μέσα σε 30 ημέρες, έως 30/1). Η επιστροφή από κανονικό σε ειδικό γίνεται μόνο προαιρετικά, στην αρχή του έτους, και εφόσον πληρούνται εκ νέου τα κριτήρια, με ελάχιστη τριετία παραμονής στο κανονικό.
