Υπογράφηκε από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρο Σκυλακάκη και την Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, η υπουργική απόφαση, που προωθεί την αυτοκατανάλωση ενέργειας, είτε μεμονωμένα από όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της χώρας είτε από κοινού (πολυκατοικίες).
Μέσω του νέου σχήματος αυτοκατανάλωσης η ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους καταναλωτές της χώρας, σε εγκαταστάσεις που βρίσκονται σε όλα τα επίπεδα τάσης του ηλεκτρικού συστήματος, να συμψηφίζουν ταυτοχρονισμένα τις ποσότητες που καταναλώνουν στις εγκαταστάσεις τους με τις ποσότητες που παράγει ένας ή περισσότεροι σταθμοί Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), και να λαμβάνουν αποζημίωση για την πλεονάζουσα ενέργεια, σύμφωνα με τις τιμές της αγοράς.
Οι σταθμοί ΑΠΕ μπορεί να ανήκουν στους ίδιους ή σε τρίτο πρόσωπο, να εγκαθίστανται είτε στον ίδιο χώρο με την εγκατάσταση κατανάλωσης (net billing) είτε οπουδήποτε αλλού στο δίκτυο (virtual net billing), και το τρίτο πρόσωπο, κάτοχος του σταθμού, δύναται να εγγυάται μια σταθερή τιμή πώλησης της ενέργειας. Με αυτή τη δυνατότητα, οι ενεργειακές εταιρείες εγκαθιστούν συστήματα ΑΠΕ, με ή χωρίς αποθήκευση, για να συμψηφίζουν τις καταναλώσεις του αυτοκαταναλωτή, απελευθερώνοντας περαιτέρω τη λιανική αγορά ενέργειας.
Οι καταναλωτές ενέργειας θα συμμετέχουν, πλέον, ενεργά στις εξελίξεις της αγοράς, αξιοποιώντας τη φθηνή ενέργεια από ΑΠΕ και θα αποφεύγουν τον κίνδυνο αύξησης των τιμών ενέργειας στα τιμολόγια τους.
Πώς θα βάλουν φωτοβολταϊκά οι πολυκατοικίες
Ειδικά για τους οικιακούς αυτοκαταναλωτές έως 10.8 kW, δίνεται η δυνατότητα να λαμβάνουν το όφελος του πλεονάσματος ενέργειας ως έκπτωση στον εκκαθαριστικό λογαριασμό ρεύματος του παρόχου τους.
Για τις επιχειρήσεις και τους μεγαλύτερους καταναλωτές που εγκαθιστούν συστήματα άνω των 10.8 kW, τα έσοδα της πλεονάζουσας ενέργειας που θα λαμβάνουν από την αγορά θα πηγαίνουν απευθείας στον τραπεζικό τους λογαριασμό.
Παράλληλα, με την εφαρμογή της συλλογικής αυτοκατανάλωσης, οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων μιας πολυκατοικίας θα μπορούν να εγκαθιστούν φωτοβολταϊκά συστήματα είτε στην ταράτσα της πολυκατοικίας είτε οπουδήποτε αλλού, με την προϋπόθεση ότι κατέχουν νόμιμα την χρήση του χώρου.
Η μετάβαση από το σχήμα net metering στο νέο πρόγραμμα net billing θα γίνεται με απλοποιημένες διαδικασίες και με απλή γνωστοποίηση στον διαχειριστή του δικτύου.
Στρεβλώσεις του προηγούμενου σχήματος αυτοκατανάλωσης έχουν περιοριστεί με ενέργειες, όπως η αλλαγή του χρόνου εκκαθάρισης των συμψηφιζόμενων ποσοτήτων από την τριετία στο έτος.
Πρόσθετα, υπό το νέο σχήμα net billing ο ταυτοχρονισμός της παραγωγής ενέργειας με την κατανάλωση αντικατοπτρίζει το πραγματικό κόστος της ενέργειας που συμψηφίζεται χωρίς να δημιουργούνται ελλείμματα στην αγορά.
Η εφαρμογή της αυτοκατανάλωσης είναι πρώτη προτεραιότητα για την κυβέρνηση και ακολουθεί τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μεγαλύτερη συμμετοχή των καταναλωτών ενέργειας στην αγορά (prosumers). Συγχρόνως, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δίνει ισχυρό κίνητρο για την εγκατάσταση αποθήκευσης (μπαταριών), η οποία θα επιφέρει την μεγιστοποίηση του οικονομικού οφέλους του καταναλωτή/αυτοπαραγωγού και θα βοηθήσει το ίδιο ηλεκτρικό σύστημα να απορροφήσει περισσότερες ΑΠΕ, απελευθερώνοντας πολύτιμο ηλεκτρικό χώρο.
Πώς θα βάλουν φωτοβολταϊκά οι πολυκατοικίες
Σύμφωνα με την απόφαση, η ανάγκη για τροποποίηση της απόφασης προέκυψε από τα ακόλουθα:
Με το ν. 4986/2022 ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη μέρος της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων που αφορούν στα δικαιώματα των «ενεργών πελατών», εισάγοντας, μεταξύ άλλων, το άρθρο 137Β στο ν. 4001/2011 στο οποίο προβλέπεται ότι: «2. Οι ενεργοί πελάτες: […] β) δικαιούνται να πωλούν αυτοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια, μεταξύ άλλων, μέσω συμφωνιών αγοράς ενέργειας.».
Στη συνέχεια με το ν. 5037/2023 (Α’ 78) ενσωματώθηκαν και οι διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές καθώς και έτερες διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, με κυριότερες τις ρυθμίσεις που αφορούν στην ενίσχυση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, μεταξύ άλλων, ως αυτοκαταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και συστήματα αποθήκευσης, παρέχοντας τη δυνατότητα παραγωγής, ιδιοκατανάλωσης και πώλησης της πλεονάζουσας ενέργειας από τους αυτοκαταναλωτές, μεμονωμένα ή από κοινού.
Συγκεκριμένα με τις διατάξεις του άρθρου 63 του ν. 5037/2023 τροποποιήθηκε το άρθρο 14 του ν. 3468/2006 στο οποίο προβλέπονται τα εξής σχετικά με τα δικαιώματα των αυτοκαταναλωτών:
«1. Οι καταναλωτές έχουν δικαίωμα να ενεργούν ως αυτοκαταναλωτές ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, είτε μεμονωμένα, είτε μέσω φορέων σωρευτικής εκπροσώπησης και να:
(α) παράγουν ενέργεια, και για δική τους κατανάλωση, να αποθηκεύουν ενέργεια, να πωλούν την πλεονάζουσα ηλεκτρική ενέργεια, ιδίως μέσω συμβάσεων αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας και συμβάσεων εμπορίας, χωρίς διαμεσολάβηση,
(β) εγκαθιστούν και λειτουργούν συστήματα αποθήκευσης ενέργειας σε συνδυασμό με εγκαταστάσεις που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές,
(γ) διατηρούν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους ως τελικοί καταναλωτές,
(δ) μπορούν να λαμβάνουν αποζημίωση, σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 4414/2016 (Α’ 149) ή μέσω του εκάστοτε καθεστώτος στήριξης, για την ηλεκτρική ενέργεια, την οποία παράγουν οι ίδιοι, από ανανεώσιμες πηγές που διοχετεύουν στο δίκτυο, η οποία αποτυπώνει την αγοραία αξία της εν λόγω ηλεκτρικής ενέργειας και λαμβάνει υπόψη τη μακροπρόθεσμη αξία της για το δίκτυο, το περιβάλλον και την κοινωνία,
(ε) έχουν τη δυνατότητα να εγκαθιστούν τον σταθμό παραγωγής σε διαφορετικό χώρο από την εγκατάσταση κατανάλωσης και να συμψηφίζουν ταυτοχρονισμένα την παραγόμενη ενέργεια με την αντίστοιχη ενέργεια που απορροφάται από το Δίκτυο ή το Σύστημα και καταναλώνεται στις εγκαταστάσεις του,
στ) εγκαθιστούν σταθμό παραγωγής, χωρίς έγχυση της παραγόμενης ενέργειας στο Δίκτυο ή το Σύστημα, αλλά για δική τους κατανάλωση, εγκατεστημένης ισχύος, μέχρι και στο εκατό τοις εκατό (100%) της συμφωνημένης ισχύος της παροχής κατανάλωσης».
Περαιτέρω με το άρθρο 64 του ν. 5037/2023 τροποποιήθηκε και το άρθρο 14Α του ν. 3468/2006 αναφορικά με την εφαρμογή ενεργειακού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από αυτοκαταναλωτές. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την παρ. 1 του εν λόγω άρθρου:
«Επιτρέπεται για αυτοκαταναλωτές και για αυτοκαταναλωτές που ενεργούν από κοινού που είναι φυσικά πρόσωπα (επιτηδευματίες ή μη) ή νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, η εγκατάσταση σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.), Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.) και συστημάτων αποθήκευσης της παραγόμενης ενέργειας, για την κάλυψη ιδίων αναγκών τους, με ενεργειακό συμψηφισμό.» Περαιτέρω, σύμφωνα με την παρ. 2 «επιτρέπεται η εγκατάσταση σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. και συστημάτων αποθήκευσης προς κάλυψη ιδίων αναγκών, με εφαρμογή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού για:
α) Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α’ και β’ βαθμού, σύμφωνα και με το άρθρο 14Β,
β)6 εγγεγραμμένους στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων του ν. 3874/2010 (Α’ 151) για εγκαταστάσεις αγροτικών εκμεταλλεύσεων του ν. 3874/2010 και αγροτικών χρήσεων,
γ) Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας, Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών και Ενεργειακές Κοινότητες του ν. 4513/2018 (Α’ 9) για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών των μελών που είναι αποκλειστικά οικιακοί καταναλωτές, αγρότες εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων του ν. 3874/2010, καθώς και για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών πολιτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας και νοικοκυριά που πλήττονται από την ενεργειακή ένδεια, σύμφωνα με την υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΓΔΕ/89335/5599/27.9.2021 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 4447), καθώς και για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο του άρθρου 14Β.».
Ειδικότερα για την εφαρμογή του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού στην παρ. 6 του άρθρου 14Α του ν. 3468/2006 ορίζεται ότι:
«οι σταθμοί παραγωγής μπορούν να συνδέονται, στο Δίκτυο είτε Υψηλής Τάσης, είτε Μέσης Τάσης, είτε Χαμηλής Τάσης. Για την εφαρμογή του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας, Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών, καθώς και Ενεργειακές Κοινότητες του ν. 4513/2018, δύναται η παροχή των σταθμών παραγωγής και οι αντίστοιχες παροχές κατανάλωσης προς συμψηφισμό να εκπροσωπούνται από διαφορετικούς προμηθευτές. Το μέγιστο όριο συνολικής ισχύος σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α., για το οποίο επιτρέπεται να χορηγηθούν Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης από τους αρμόδιους Διαχειριστές για εφαρμογή ενεργειακού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού καθορίζεται σε δύο (2) γιγαβάτ (GW).».
Με τον ν. 5037/2023 επί τη βάσει τροποποίησης των σχετικών ορισμών του άρθρου 2 του ν. 3468/2006 εισήχθη η έννοια του «Αυτοκαταναλωτή με εικονικό ταυτοχρονισμένο συμψηφισμό» ως «Ο αυτοκαταναλωτής της παρ. 6, του οποίου οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης δεν βρίσκονται στον ίδιο χώρο με τους σταθμούς παραγωγής Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α., και η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται και εγχέεται στο Δίκτυο ή στο Σύστημα συμψηφίζεται ταυτοχρονισμένα με την αντίστοιχη ενέργεια που απορροφάται από το Δίκτυο ή το Συστημα και καταναλώνεται στις εγκαταστάσεις του.
Οι σταθμοί παραγωγής μπορούν να εγκαθίστανται σε οποιαδήποτε περιφέρεια ανεξαρτήτως του τόπου στον οποίο βρίσκονται οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης. Ειδικά για τις Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών ή τις Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας ή τις Ενεργειακές Κοινότητες του ν. 4513/2018 (Α’ 9), οι σταθμοί παραγωγής μπορούν να εγκαθίστανται σε οποιαδήποτε περιφέρεια, ανεξαρτήτως πού βρίσκονται οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης και η έδρα της Κοινότητας και επιπλέον οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης δεν υποχρεούνται να βρίσκονται όλες στην ίδια περιφέρεια, υπό την επιφύλαξη της παρ. 3 του άρθρου 6Γ του παρόντος, της παρ. 4 του άρθρου 47Δ του ν. 4001/2011 (Α’ 179) και των παρ. 3 του άρθρου 2 και 3 του άρθρου 12 του ν. 4513/2018, ως προς την εγγύτητα των μελών της Κοινότητας.
Ειδικά για περιπτώσεις του προηγούμενου εδαφίου, όπου το πενήντα τοις εκατό (50%) συν ένα των μελών έχουν εγγύτητα στην Περιφέρεια Αττικής, ο σταθμός παραγωγής μπορεί να εγκαθίσταται και σε όμορη περιφέρεια αυτής.
Δείτε ακόμα: Αφορολόγητα ενοίκια για να ανοίξουν τα κλειστά σπίτια
