Τα τάντρουμ (tantrum) είναι ξεσπάσματα θυμού, απογοήτευσης και γενικότερα αποδιοργανωμένης συμπεριφοράς που παρουσιάζουν τα παιδιά. Ένα παιδί μπορεί να ουρλιάζει, να φωνάζει, να χτυπά τα χέρια του και τα πόδια του, να κλωτσά, να πέφτει κάτω στο πάτωμα ή να τρέχει μακριά.
Σε κάποιες περιπτώσεις τάντρουμ, τα παιδιά μπορεί για παράδειγμα να χτυπιούνται στο πάτωμα, να κρατούν την αναπνοή τους, να κάνουν εμετό, να σπάνε πράγματα, να δαγκώνουν, να γδύνονται ή να τραυματίζουν τον εαυτό τους ή άλλους ανθρώπους.
Δες εδώ πώς να βοηθήσεις το παιδί σου να μην χτυπάει άλλα παιδιά
Γιατί συμβαίνουν τα tantrums
Τα tantrum είναι πολύ συχνά σε παιδιά ηλικίας 1-3 ετών. Συνήθως συμβαίνουν επειδή τα μικρά παιδιά είναι ακόμη στα πρώιμα στάδια της κοινωνικής, συναισθηματικής και γλωσσικής ανάπτυξης. Δεν μπορούν πάντα να επικοινωνήσουν τις ανάγκες και τα συναισθήματά τους και έτσι εκνευρίζονται. Είναι ένας τρόπος με τον οποίο τα μικρά παιδιά εκφράζουν και διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους, και προσπαθούν να κατανοήσουν ή να αλλάξουν όσα συμβαίνουν γύρω τους.
Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί επίσης να εμφανίζουν tantrums. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν έχουν μάθει ασφαλείς τρόπους να εκφράζουν και να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους και ξεσπούν κατά αυτό τον τρόπο.
Τι αυξάνει την συχνότητα των tantrums
Η ιδιοσυγκρασία επηρεάζει το πόσο γρήγορα ένα παιδί αντιδρά σε πράγματα όπως η απογοήτευση ή οι αλλαγές στο περιβάλλον. Τα παιδιά που είναι πιο ευαίσθητα είναι πολύ πιο εύκολο να αναστατωθούν με αυτά τα πράγματα.
Το στρες, η πείνα, η κούραση, είναι όλες καταστάσεις που κάνουν τα παιδιά πιο δύσκολο να εκφράσουν και να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους και να μένουν ήρεμα.
Καταστάσεις τις οποίες τα παιδιά δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν, για παράδειγμα ένα νήπιο δεν μπορεί να διαχειριστεί αν ένα μεγαλύτερο παιδί του πάρει ένα παιχνίδι.
Τα έντονα συναισθήματα, όπως η ανησυχία, ο φόβος, η ντροπή και ο θυμός μπορεί να είναι δύσκολα διαχειρίσιμα από τα παιδιά.
Πόσο διαρκεί ένα tantrum
Τα tantrum συνήθως διαρκούν μεταξύ δύο και 15 λεπτών. Η η διάρκεια των tantrum μπορεί να επηρεαστεί από διάφορους παράγοντες (πχ ηλικία του παιδιού, συναισθηματική κατάσταση κτλ)
Πρόκειται για ταντρουμ ή για κάποια διαταραχή;
Για ορισμένα παιδιά αυτά τα ξεσπάσματα μπορεί να είναι πιο συχνά και πιο έντονα από αυτά των συνομηλίκων τους. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ένας παιδοψυχίατρος θα πρέπει να εξετάσει το παιδί και να διαγνώσει αν πρόκειται για ταντρουμ ή κάποια διαταραχή.
Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να πρόκειται για κάποια διαταραχή ελέγχου των παρορμήσεων, διαταραχή συμπεριφοράς, επιθετικότητας, δυσκολίες συμπεριφοράς και/ή συναισθηματικής ρύθμισης και μη συμμόρφωσης.
Πώς μπορείτε να μειώσετε τη συχνότητα των tantrums;
Υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε την συχνότητα των tantrums:
Βοηθήστε το παιδί σας να κατανοήσει τα συναισθήματά του. Μπορείτε να το κάνετε αυτό από τη στιγμή που θα γεννηθεί χρησιμοποιώντας λέξεις για τα συναισθήματα όπως “χαρά”, “λύπη”, “κούραση”, “πείνα”.
Αναγνωρίστε τις αιτίες του tantrum όπως η κούραση, η πείνα, η ανησυχία, ο φόβος. Έτσι θα μπορείτε να σχεδιάζετε πράγματα και να αποφεύγετε τις αιτίες των tantrums. Για παράδειγμα, μπορείτε να βγείτε για ψώνια αφού το παιδί σας έχει κοιμηθεί ή έχει φάει.
Όταν το παιδί σας διαχειρίζεται μια δύσκολη κατάσταση χωρίς tantrum, ενθαρρύνετε το να σας μιλήσει για τα συναισθήματά του. Για παράδειγμα, “Σε είδα να φτιάχνεις τον πύργο χωρίς να θυμώνεις όταν πέφτει. Πώς ένιωσες; Ήσουν δυνατός και ήρεμος;”
Μιλήστε για τα συναισθήματα μετά το tantrum όταν το παιδί σας είναι ήρεμο. Για παράδειγμα, μπορείτε να πείτε, “Πέταξες το παιχνίδι σου επειδή δεν δούλευε; Τι άλλο θα μπορούσες να είχες κάνει;”
Δώστε θετικά παραδείγματα για την αντίδραση στο στρες. Για παράδειγμα, “Με ανησυχεί η κίνηση, επειδή μας καθυστερεί. Αν πάρουμε μερικές βαθιές ανάσες θα παραμείνουμε ήρεμοι.”
Πώς μπορείτε να διαχειριστείτε τα tantrums όταν συμβαίνουν;
Κάποιες φορές τα tantrums απλά συμβαίνουν, ανεξάρτητα με το τι έχετε κάνει για να τα αποτρέψετε. Όταν εμφανίζεται ένα tantrum, μπορείτε να αντιδράσετε ανάλογα με την ηλικία του παιδιού:
Τα νήπια αντιδρούν καλύτερα όταν είστε κοντά, τους προσφέρετε ζεστασιά και τα επιβεβαιώνετε ότι κατανοείτε τα συναισθήματά τους.
Για τα μεγαλύτερα παιδιά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε 5 βήματα για να τα ηρεμήσετε. Αρχικά αναγνωρίστε το συναίσθημα, δώστε του όνομα, στηρίξτε το παιδί μέχρι να ηρεμήσει, και διευθετήστε το θέμα που προκάλεσε το tantrum.
Τρόποι για να γίνουν τα tantrums πιο ανώδυνα για όλους
Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας και οι γύρω του είναι ασφαλείς. Αυτό σημαίνει ότι ίσως είναι ανάγκη να μετακινηθείτε κάπου αλλού με το παιδί σας.
Από τη στιγμή που θα βρίσκεστε σε ασφαλές μέρος, ήρεμα αναγνωρίστε το συναίσθημα του, μιλήστε αργά και με ήρεμη φωνή.
Μείνετε ήσυχοι κοντά στο παιδί σας μέχρι να ηρεμήσει. Κρατήστε το αγκαλιά αν το θέλει, ή δώστε του χώρο αν το έχει ανάγκη. Μην προσπαθείτε να κάνετε συζήτηση με τον παιδί σας.
Μην ενδίδετε στις απαιτήσεις του. Αυτό θα βοηθήσει το παιδί να μάθει ότι τα tantrums δεν βοηθάνε να πάρει αυτό που θέλει.
Δοκιμάστε μια παράδοξη οδηγία. Αυτό σημαίνει ότι θα δώσετε την άδεια στο παιδί σας να ουρλιάξει και να φωνάξει, μέχρι να συνέλθει.
Αγκαλιάστε το παιδί σας όταν ηρεμήσει. Ένα tantrum προκαλεί ανησυχία σε όλους.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να αντιμετωπίσουν τα tantrum
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουν οι γονείς για να διαχειριστούν τα tantrums είναι να μπορέσουν να τα κατανοήσουν. Αυτό δεν είναι πάντα τόσο εύκολο όσο ακούγεται, καθώς τα tantrums μπορεί να οφείλονται σε πολλούς παράγοντες, όπως ο φόβος, η απογοήτευση, ο θυμός, τα όρια που μπορεί να βάλει ένας γονιός.
Είναι χρήσιμο να σκεφτούμε ότι το tantrum είναι ένα ξέσπασμα σε μια κατάσταση που ένα παιδί δεν μπορεί να διαχειριστεί με ώριμο τρόπο, δεν μπορεί να μιλήσει για το πως νιώθει, ή για τις επιθυμίες ή τις ανάγκες του. Αντιθέτως νιώθει ένα συναίσθημα να το κατακλύζει. Και απελευθερώνει αυτό το συναίσθημα με δραματικό τρόπο, όπως το κλάμα, οι φωνές, οι κλωτσιές.
1. Αποδοχή της κατάστασης
Είναι σημαντικό να παραμείνετε ήρεμοι και να μην απαντάτε με δυνατά ή θυμωμένα ξεσπάσματα, καθώς αυτό μπορεί να κλιμακώσει την κατάσταση. Αντίθετα, προσπαθήστε να αποδεχτείτε τον θυμό του παιδιού σας, καθώς οι εκρήξεις είναι συχνά αποτέλεσμα απογοήτευσης ή άλλων συναισθημάτων που κατακλύζουν το παιδί, και που δεν μπορούν ακόμα να εκφράσουν λεκτικά.
2. Αξιολόγηση της κατάστασης
Το πρώτο πράγμα για να αναγνωρίσετε τις αιτίες που προκαλούν tantrums στο παιδί σας είναι να αξιολογήσετε την κατάσταση. Ποιες είναι οι καταστάσεις που προκαλούν τα tantrums; Τι συμβαίνει ακριβώς πριν από τα tantrums, στη διάρκεια και μετά το ξέσπασμα;
Μερικές φορές μια ματιά στα μοτίβα συμπεριφοράς του παιδιού αποκαλύπτει το πρόβλημα που χρειάζεται προσοχή. Μια τραυματική εμπειρία, η κακοποίηση ή η παραμέληση, το κοινωνικό άγχος, μια μαθησιακή δυσκολία, η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).
3. Αλλαγή της εκμαθημένης συμπεριφοράς
Καθώς οι γονείς πολλές φορές δεν μπορούν να διαχειριστούν τα tantrums, ειδικά σε δημόσιο χώρο, το παιδί μαθαίνει ότι το tantrum είναι ένας τρόπος για να πάρει αυτό που θέλει. Αυτό γίνεται μια εκμαθημένη αντίδραση.
Η πρόβλεψη αυτών των ερεθισμάτων και η προσαρμογή κάνει πιο εύκολο για ένα παιδί να δεσμευτεί σε μια δραστηριότητα που είναι πραγματικά σημαντική. Για παράδειγμα, αν οι ασκήσεις για το σχολείο είναι δύσκολες για ένα παιδί, επειδή έχει κάποια μαθησιακή δυσκολία, τότε μπορεί να έχει εκρήξεις και ξεσπάσματα πριν αρχίσει καν να κάνει τις εργασίες. Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς ώστε οι εργασίες να είναι πιο εύκολες; Μπορεί να χρειάζονται περισσότερα διαλείμματα, υποστήριξη, οργάνωση.
Ένας άλλος στόχος είναι οι γονείς να καταλάβουν πότε οι προσδοκίες για τη συμπεριφορά ενός παιδιού είναι αναπτυξιακά κατάλληλη. Αυτό εξαρτάται από την ηλικία και την ωριμότητα του παιδιού. Οι γονείς μπορούν να τροποποιήσουν το περιβάλλον ώστε να ταιριάζει με τις ικανότητες του παιδιού και να ενθαρρύνουν τις ώριμες αντιδράσεις;
4. Αντίδραση των γονέων στα tantrum
Είναι σημαντικό για τους γονείς να κατανοήσουν δύο πράγματα.
Πρώτον, ότι το να αποφεύγουν ένα tantrum πριν ξεκινήσει αυτό δεν σημαίνει ότι ενδίδουν στις απαιτήσεις του παιδιού τους. Σημαίνει ότι διαχωρίζουν τα ανεπιθύμητα tantrums από άλλα θέματα, όπως η συμμόρφωση στους κανόνες.
Και δεύτερον, μειώνοντας την πιθανότητα των tantrums , απομακρύνουν την ευκαιρία ενίσχυσης αυτής της συμπεριφοράς. Όταν τα παιδιά δεν εμφανίζουν tantrums, μαθαίνουν να εκφράζουν τις ανάγκες, τις επιθυμίες και τις δυσκολίες με πιο ώριμο τρόπο. Και αυτό από μόνο του ενισχύει τις κατάλληλες αντιδράσεις.
Όταν τα tantrums συμβαίνουν, η αντίδραση των γονέων ή των φροντιστών επηρεάζει την επανεμφάνιση αυτής της συμπεριφοράς.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους οι γονείς μπορούν να αντιστέκονται στον πειρασμό να ενδώσουν στο tantrum του παιδιού τους. Στα ξεσπάσματα που δεν είναι επικίνδυνα, ο στόχος είναι οι γονείς να αγνοούν τη συμπεριφορά, να μην δίνουν προσοχή.
Η προσοχή είναι κάτι που πρέπει να προσέχουν αν θέλουν να αποθαρρύνουν μια συμπεριφορά. Όταν ένα παιδί κάνει προσπάθεια να ηρεμήσει, συμμορφώνεται ή συμβιβάζεται τότε αυτό ενθαρρύνει θετικά την κατάλληλη αντίδραση στην απογοήτευση. Τα παιδιά μαθαίνουν κάποιες δεξιότητες.
5. Πρότυπα ήρεμης συμπεριφοράς
Ο καλύτερος τρόπος για να μάθει ένα παιδί είναι μέσα από το παράδειγμα των γονέων του. Οι γονείς πρέπει να παίρνουν το χρόνο τους. Όταν νιώθουν θυμό τότε είναι ανάγκη να δώσουν λίγο χρόνο στον εαυτό τους και να δουν ήρεμα την κατάσταση. Κανένα πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί όταν είμαστε αναστατωμένοι.
Καλό είναι οι γονείς να είναι ήρεμοι και να εκφράζουν ξεκάθαρα τις προσδοκίες που έχουν από τη συμπεριφορά των παιδιών τους.
Οι γονείς και τα παιδιά πρέπει να χτίσουν τις απαραίτητες δεξιότητες για να αντιμετωπίζουν τα tantrums. Όταν ένα παιδί ξεσπάει δεν μπορεί και ο γονέας να ξεσπάει, πρέπει να βρει τρόπους να ηρεμεί.
Αποτελεσματική διαχείριση των tantrums
Οι γονείς είναι ανάγκη να αντιμετωπίζουν με κατανόηση και υπομονή τις εκρήξεις θυμού των παιδιών τους. Θα πρέπει να κάνουν ό,τι είναι απαραίτητο για να μάθουν νέες δεξιότητες και να αναπτύξουν μια σχέση ασφάλειας με το παιδί τους.
Δες συμβουλές για την σωστή χρήση του διαδικτύου και την προσαρμογή των παιδιών στο σχολείο
