Πώς τα social media σε πείθουν ότι είσαι ο νέος Γουόρεν Μπάφετ — μέχρι να χάσεις τα λεφτά σου

Πώς τα social media πείθουν τους επενδυτές ότι είναι οι νέοι Γουόρεν Μπάφετ (μέχρι να χάσουν τα λεφτά τους)

Έρευνες αποκαλύπτουν πως τα social media δίνουν σε χρήστες την ψευδαίσθηση της γνώσης – Η σιγουριά που νιώθουν τους σπρώχνει σε συναλλαγές υπέρμετρου ρίσκου

Η χρήση των social media δεν επηρεάζει μόνο τις κοινωνικές μας συνήθειες, αλλά –σύμφωνα με πλήθος ερευνών– και τον τρόπο που επενδύουμε.

Μελέτες που επικαλείται το Market Watch δείχνουν ότι οι ενεργοί χρήστες κοινωνικών δικτύων τείνουν να έχουν χαμηλότερη οικονομική γνώση και παρόλα αυτά να ασχολούνται πιο ενεργά με τα χαρτοφυλάκιά τους και να αναλαμβάνουν υπερβολικό ρίσκο.

Συμπεριφορές που μακροπρόθεσμα αποδεικνύονται δαπανηρές έως και καταστροφικές. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που έχασαν περιουσίες.

Υποκειμενική έναντι αντικειμενικής γνώσης

Μία πρόσφατη έρευνα στο Journal of Consumer Psychology με τίτλο «I share, therefore I know?» έδειξε ότι οι χρήστες που μοιράζονται άρθρα θεωρούν ότι γνωρίζουν το περιεχόμενό τους – ακόμη κι αν δεν τα έχουν διαβάσει.

Οι ερευνητές ονόμασαν αυτό το φαινόμενο «υποκειμενική γνώση» και διαπίστωσαν ότι οι επενδυτές που υπερεκτιμούν τις γνώσεις τους έχουν επικίνδυνα υψηλή έκθεση σε μετοχές.

Παρόμοιο αποτέλεσμα είχε και η μελέτη για το λεγόμενο «Google effect». Οι επενδυτές που ανατρέχουν στο διαδίκτυο για απαντήσεις αποδίδουν τις πληροφορίες στον εαυτό τους, ξεχνώντας ότι τις βρήκαν online. Το αποτέλεσμα είναι η ψευδαίσθηση γνώσης και η ανάληψη υπέρμετρου ρίσκου.

Το τίμημα του υπερεμπορίου

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Journal of Financial Planning, οι χρήστες social media πραγματοποιούν κατά μέσο όρο 10 ή περισσότερες συναλλαγές τον μήνα – περίπου μία κάθε δύο ημέρες.

Ένα τέτοιο trading συνήθως οδηγεί σε αποδόσεις χαμηλότερες της αγοράς. Επιπλέον, οι ίδιοι επενδυτές προτιμούν μικρομετοχές και penny stocks, με εξαιρετικά υψηλό ρίσκο.

Άλλη μελέτη έδειξε ότι οι πιο «υπερσίγουροι» επενδυτές ήταν επτά φορές πιθανότερο να προχωρήσουν σε πρόωρες αναλήψεις από συνταξιοδοτικούς λογαριασμούς, με αποτέλεσμα βαριές ποινές και μείωση του μελλοντικού βιοτικού τους επιπέδου.

Όταν η υπεροψία σε κάνει «πιο κλειστό μυαλό»

Ερευνητές στη Γαλλία διαπίστωσαν ότι όσοι πιστεύουν ότι γνωρίζουν περισσότερα από όσα πραγματικά γνωρίζουν τείνουν να κλείνονται σε μονοδιάστατες απόψεις και να αγνοούν εναλλακτικές. Μια νοοτροπία που μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική στις αγορές.

Το φάρμακο στην υπεροψία δεν είναι μόνο η αύξηση της αντικειμενικής γνώσης, αλλά κυρίως η μείωση της ψευδαίσθησης γνώσης.

Ο Χάουαρντ Μαρξ της Oaktree Capital έχει γράψει εκτενώς για την επενδυτική ταπεινότητα, με χαρακτηριστικό το δοκίμιό του «The Illusion of Knowledge».

Αντίδοτα: 7 πρακτικά φίλτρα πριν πατήσεις «Αγορά»

1. Κάνε pause 24 ωρών σε ιδέα που είδες στα social. Αν «καίγεσαι» να μπεις τώρα, είναι κόκκινη σημαία FOMO.
2. Γράψε το investment thesis σε 5 γραμμές (τι, γιατί, κινδυνοι, ορίζοντας, σήματα εξόδου). Αν δεν βγαίνει καθαρό, άστο.
3. Προ-νεκροψία (premortem): φαντάσου ότι η επένδυση απέτυχε· σημείωσε 3 λόγους. Αν δεν αντέχει, μείωσε θέση ή απόφυγε.
4. Κανόνας συχνότητας: μέγιστο Χ συναλλαγές/μήνα (π.χ. 2–4). Οτιδήποτε παραπάνω χρειάζεται έξτρα αιτιολόγηση.
5. Μετρήσιμη διαφοροποίηση: όριο σε μετοχές μικρής κεφαλαιοποίησης (π.χ. ≤10% χαρτοφυλακίου).
6. Συγκρίνεις πάντα με τον δείκτη: αν το stock-picking σου δεν ξεπερνά παθητικά ETFs μετά από 6–12 μήνες, μείωσε ενεργό ρίσκο.
7. Κατάλογος πηγών: για κάθε θέση, τουλάχιστον 1 πρωτογενής πηγή (10-K/παρουσίαση) και 1 ανεξάρτητη ανάλυση εκτός social.

Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)