Ομάδα Σουηδών ερευνητών αποκρυπτογράφησε τον νευρικό μηχανισμό που χρησιμοποιεί η μορφίνη για να ανακουφίσει τους χρήστες από τον πόνο.
Στη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Science, ερευνητές στο Karolinska Institutet στη Σουηδία περιγράφουν τις νευρικές διεργασίες μέσω των οποίων η μορφίνη ανακουφίζει τους χρήστες από τον πόνο.
Τα οπιοειδή έχουν χρησιμοποιηθεί για ιατρικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς εδώ και δεκαετίες. Αποτελούν μια ευρεία ομάδα αναλγητικών φαρμάκων (που περιλαμβάνει και τη μορφίνη), τα οποία εξακολουθούν να αποτελούν αποτελεσματικές θεραπείες για τη διαχείριση του πόνου σήμερα.
Τα φάρμακα προσκολλώνται στους υποδοχείς οπιοειδών στα εγκεφαλικά κύτταρα, όπου όχι μόνο μπλοκάρουν τα μηνύματα του πόνου αλλά ενισχύουν τα συναισθήματα ευχαρίστησης. Ως αποτέλεσμα, η χρήση οπιοειδών για την ανακούφιση από τον πόνο έχει οδηγήσει σε αυξανόμενη εξάρτηση, κατάχρηση, υπερβολική δόση και θάνατο.
Απαιτείται, λοιπόν, γνώση των κυττάρων και των νευρικών οδών που παρέχουν ανακούφιση από τον πόνο για να εξηγηθεί πώς η μορφίνη έχει τόσο ισχυρό αναλγητικό αποτέλεσμα, και πώς αυτά διαφέρουν από τους νευρώνες και τις νευρικές οδούς που προκαλούν συναισθήματα ευφορίας, ευεξίας και εθισμού. Μέχρι τώρα, οι νευρικές διεργασίες που προκαλούν ανακούφιση από τον πόνο παραμένουν αδιευκρίνιστες.
Πως δρα η μορφίνη στο σώμα μας
Οι Σουηδοί επιστήμονες για να διερευνήσουν αυτόν τον μηχανισμό χρησιμοποίησαν νέες πειραματικές προσεγγίσεις. Εξέθεσαν πειραματόζωα σε μορφίνη και στη συνέχεια κατάφεραν να «συλλάβουν» τους νευρώνες που ενεργοποίησε η ουσία στα ζώα. Αυτό τους επέτρεψε να αναγνωρίσουν, να ταξινομήσουν και να ελέγξουν συνδυαστικά τους νευρώνες σε αυτές τις νευρικές οδούς που εμπλέκονται στην ανακούφιση από τον πόνο.
Οι ερευνητές γνώριζαν ότι μια περιοχή του εγκεφαλικού στελέχους που ονομάζεται rostral ventromedial medulla RVM (κοιλιακός νωτιαίος μυελός) είναι σημαντική για την επαγόμενη από οπιοειδή αναλγησία, αλλά οι νευρικοί μηχανισμοί που κρύβονται πίσω από αυτό το φαινόμενο είχαν παραμείνει άγνωστοι.
Τώρα ανακάλυψαν ότι η μορφίνη επηρεάζει επιλεκτικά έναν συγκεκριμένο τύπο διεγερτικού νευρώνα που βρίσκεται σε αυτή την περιοχή του εγκεφάλου. Όταν οι ερευνητές αδρανοποίησαν συνδυαστικά τους νευρώνες αυτού του τύπου, κατάργησαν εντελώς την επίδραση της μορφίνης στον πόνο. Όταν τους επανενεργοποίησαν διέγειραν ξανά με παρόμοιο τρόπο την ανακούφιση από τον πόνο.
Η μορφίνη, όταν χρησιμοποιείται ως φάρμακο στην υγειονομική περίθαλψη έχει δυνητικά πολύ σοβαρές παρενέργειες. «Ήταν δύσκολο να βρεθούν στρατηγικές για τη θεραπεία του πόνου που να μη συνοδεύονται από αυτές οι επικίνδυνες παρενέργειες», λέει ο Patrik Ernfors, καθηγητής στο Τμήμα Ιατρικής Βιοχημείας και Βιοφυσικής στο Karolinska Institutet και επικεφαλής της μελέτης.
Ο ίδιος και οι συνεργάτες του ελπίζουν τώρα ότι η βαθύτερη γνώση του τρόπου λειτουργίας της μορφίνης στον οργανισμό μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των παρενεργειών στο μέλλον.
«Η μελέτη είναι σημαντική γιατί η γνώση της νευρικής οδού και των κυττάρων μπορεί να εξηγήσει πώς η μορφίνη μπορεί να έχει τόσο ισχυρό αναλγητικό αποτέλεσμα. Μπορεί επίσης να παρέχει πληροφορίες για το πώς αυτές οι διαδικασίες διαφέρουν από εκείνες που προκαλούν το αίσθημα ευφορίας, ευεξίας και εθισμού», λέει. Στο επόμενο βήμα, οι ερευνητές θέλουν να προχωρήσουν περισσότερο και να διερευνήσουν τους λόγους για τους οποίους η ανακούφιση από τον πόνο μειώνεται όλο και περισσότερο με τη μακροχρόνια χρήση μορφίνης.
Δείτε ακόμα: Ερυθριτόλη: Το ύποπτο γλυκαντικό για προβλήματα υγείας