Η λέξη παράγεται από τη λατινική Augeo, που σημαίνει αύξω: αυξάνω. Στη διάρκειά του αυξάνουν και ωριμάζουν οι καρποί, κυρίως τα σταφύλια και τα σύκα.
Ιστορικά ο Αύγουστος υπήρξε τιμητικός τίτλος που αποδόθηκε στον Οκταβιανό, πρώτο αυτοκράτορα της Ρώμης, και στους διαδόχους του. Έτσι Augustus άρχισε να σημαίνει ακόμα σεβαστός, σεπτός, ιερότατος.
Ένας δημοφιλής μύθος έλεγε πως ο μήνας Αύγουστος έχει 31 ημέρες επειδή ο Οκταβιανός επιθυμούσε να έχει τόσες μέρες όσες και ο μήνας που αφιερώθηκε στον Καίσαρα, ο Ιούλιος.
Στην Αττική ο μήνας, πριν την υιοθέτηση του ρωμαϊκού ημερολογίου, ονομάζονταν Μεταγειτνιών, διότι στα τέλη του, μετά τις 15, γίνονταν οι μετακομίσεις απ’ τη μια γειτονιά του Άστεως στην άλλη. Τότε εορτάζονταν τα «Μεταγείτνια» (η εορτή των γειτόνων) ή «Μετοίκια», όπως στις μέρες μας.
Ημερολογιακά είναι ο όγδοος μήνας και ο τελευταίος του καλοκαιριού. Ολόκληρος ο Αύγουστος είναι αφιερωμένος στην Παναγία με τις παρακλήσεις, τη νηστεία, τη Κοίμησή της, τα Μεθεόρτια, τα Εννιάμερα και με την κατάθεση της Αγίας Ζώνης στις 31 Αυγούστου, οπότε τελειώνει το εκκλησιαστικό έτος.
Δείτε ακόμα: Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024 με ένα κλικ
Πως αλλιώς λέγεται ο Αύγουστος
Ο μήνες που τρέφει τους έντεκα, αφού είναι η εποχή όπου όλα είναι σε αφθονία: σιτάρι, καλαμπόκι, η σταφίδα, τα σύκα, τα καρύδια, τα φρούτα, τα λαχανικά, τα σταφύλια. Γι’ αυτόν τον λόγο ο Αύγουστος έχει τις λαϊκές ονομασίες: Συκολόγος (γιατί ωριμάζουν τα σύκα), Τραπεζοφόρος και Δριμάρης από τις «δρίμες» ή «δρίματα» (δρίμες = οι έξι πρώτες μέρες του Αυγούστου που κατά τη λαϊκή δοξασία είναι δυσοίωνες).
Ακόμη, ονομάζεται Πενταφάς (επειδή τρώνε πέντε φορές την ημέρα), Καλός Μήνας και Παχομύγης (γιατί είναι παχιές οι μύγες).
Τέλος, οι δώδεκα πρώτες ημέρες του Αυγούστου ονομάζονταν και «μερομήνια», γιατί έλεγαν ότι προλέγουν τον καιρό: «κάθε ημέρα κι ένας μήνας».
Παροιμίες για τον Αύγουστο
Τον Αύγουστο τον χαίρεται οπόχει να τρυγήσει
Ο Αύγουστος και ο τρύγος δεν είναι κάθε μέρα
Αύγουστε καλέ μου μήνα, να’ σουν δυο φορές το χρόνο.
Ζήσε, Μάη μου, να φας τριφύλλι και τον Αύγουστο σταφύλι.
Θεός να φυλάει τα λιόδεντρα απ’ το νερό τα Αυγούστου.
Κάθε πράμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο.
Τ’ Αυγούστου και του Γεναριού τα δυο χρυσά φεγγάρια.
Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα.
Τ’ Αυγούστου οι δρύμες στα πανιά και του Μαρτιού στα ξύλα.
Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι.
Επλάκωσεν ο Αύγουστος, η άκρια του χειμώνα.
Μακάρι σαν τον Αύγουστο να ‘ταν οι μήνες όλοι.
Ο Αύγουστος και ο τρύγος δεν είναι κάθε μέρα.
Αύγουστος άβρεχτος, μούστος άμετρος.
Να ‘σαι καλά τον Αύγουστο με δεκαοχτώ βελέντζες.
Ήρθε ο Αύγουστος, πάρε την κάπα σου.
Καλή λαβιά τον Αύγουστο και γέννα τον Γενάρη.
Το Μάη με πουκάμισο, τον Αύγουστο με κάπα.
Όποιος φιλάει τον Αύγουστο, τον Μάη θερίζει μόνος.
Τον Αύγουστο τον χαίρεται οπόχει να τρυγήσει.
Να ‘σαι καλά τον Αύγουστο που ‘ναι παχιές οι μύγες.
Ο Αύγουστος πουλά κρασί κι ο Μάης πουλά σιτάρι.
Χορτοθέρη Αλωνιστή , ρόγα – ρόγα γυαλιστή.
Αυγουστοοικοδέσποινα‚ καλαντογυρεύτρα.
Δείτε ακόμα: Δεκαπενταύγουστος 2024: Το «Καλή Παναγιά» επιστρέφει
Γεωργικές εργασίες
Σπέρνουμε: Μπρόκολα, κουνουπίδια, λάχανα, μαρούλια, καρότα, παντζάρια, ραπανάκια, πατάτες.
Μεταφυτεύουμε: Αγγούρια, κολοκύθια, μπρόκολα, κουνουπίδια, λάχανα.
Συγκομιδή: Καλαμπόκια, ντομάτες, μελιτζάνες, κολοκύθια, αγγούρια, πιπεριές, φασόλια, μπάμιες, βλίτα, αντράκλα, σέλινο, μαϊντανό, κόλιανδρο.
Φρούτα: Ροδάκινα, αχλάδια, αμύγδαλα, μήλα, σύκα, καρπούζια, πεπόνια.
Πανσέληνος Αυγούστου 2024
Η πανσέληνος φέτος θα πραγματοποιηθεί στις 19 Αυγούστου 2024 και ονομάζεται «Πανσέληνος του Οξύρρυγχου». Η πανσέληνος θα είναι ορατή στον νυχτερινό ουρανό από τις πρώτες βραδινές ώρες.
Η πρώτη Αυγουστιάτικη Πανσέληνος γνωστή και ως «φεγγάρι του Οξύρρυγχου» προς τιμήν των ιθαγενών Αμερικανών που ψάρευαν τους οξύρρυγχους σε μεγάλες ποσότητες τον Αύγουστο στις λίμνες της βόρειας Αμερικής, θα δεσπόζει στον ουρανό.
Ο φετινός Αύγουστος φαίνεται πως δεν μας επιφυλάσσει και δεύτερη πανσέληνο.