Ένα νέο επίδομα ασθενείας φέρνει ο ενιαίος κανονισμός παροχών του e-ΕΦΚΑ για τους ελεύθερους επαγγελματίες που ασφαλίζονται σε πρώην ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ και ΟΓΑ.
Το μέτρο περιλαμβάνεται σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και – αν ψηφιστεί όπως έχει παρουσιαστεί – αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή μέσα στο 2026.
Μέχρι σήμερα, επίδομα ασθενείας λαμβάνουν ουσιαστικά μόνο οι δικηγόροι Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Πειραιά.
Με τις νέες ρυθμίσεις, η παροχή επεκτείνεται σε όλους τους αυτοαπασχολούμενους, ενώ αντίστοιχες αλλαγές έρχονται και στο επίδομα εργατικού ατυχήματος.
Τι αλλάζει με τον νέο κανονισμό παροχών του e-ΕΦΚΑ
Ο νέος ενιαίος κανονισμός παροχών του e-ΕΦΚΑ φέρνει για πρώτη φορά επίδομα ασθενείας λόγω κοινής νόσου για:
- ασφαλισμένους του πρώην ΟΑΕΕ (ελεύθεροι επαγγελματίες),
- ασφαλισμένους του πρώην ΕΤΑΑ
(μηχανικοί, γιατροί, δικηγόροι επαρχίας κ.λπ.), - αγρότες του πρώην ΟΓΑ.
Παράλληλα, το επίδομα εργατικού ατυχήματος, που μέχρι τώρα αφορά μόνο τους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ, θα επεκταθεί σε όλους τους παραπάνω κλάδους.
Σημείωση: Οι ρυθμίσεις εντάσσονται σε νομοσχέδιο που βρίσκεται σε διαδικασία επεξεργασίας, συνεπώς ενδέχεται να υπάρξουν τροποποιήσεις μέχρι την οριστική ψήφιση και εφαρμογή.
Ποιοι είναι οι δικαιούχοι του νέου επιδόματος ασθενείας
Δικαιούχοι του επιδόματος ασθενείας θα είναι όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι που:
- είναι ασφαλισμένοι σε ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ ή ΟΓΑ, και
- έχουν ενεργή και ασφαλιστικά ενήμερη ιδιότητα, με καταβλημένες τις αντίστοιχες εισφορές.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δικηγόροι, γιατροί, μηχανικοί, έμποροι, επαγγελματίες, αγρότες και λοιποί αυτοαπασχολούμενοι θα μπορούν – υπό προϋποθέσεις – να λάβουν οικονομική ενίσχυση σε περίπτωση ασθένειας ή εργατικού ατυχήματος.
Ύψος επιδόματος: έως 23,4€ την ημέρα
Το ποσό του νέου επιδόματος ασθενείας δεν μπορεί να υπερβαίνει το:
70% του τεκμαρτού ημερομισθίου της 8ης ασφαλιστικής κλάσης των μισθωτών.
Με βάση το σημερινό δεδομένο (ημερομίσθιο 8ης κλάσης: 33,40€ για το 2025), το ανώτατο ποσό επιδότησης διαμορφώνεται σε:
23,4€ ημερησίως (μικτό ανώτατο πλαφόν).
Προσαύξηση για έμμεσα μέλη (οικογένεια)
Το επίδομα θα προσαυξάνεται κατά 10% για τα έμμεσα μέλη του ασφαλισμένου (σύζυγος, προστατευόμενα μέλη κ.λπ.), έως και τέσσερα (4) άτομα.
Ωστόσο, ακόμη και με την προσαύξηση, το τελικό ποσό δεν μπορεί να ξεπερνά το όριο του 70% του τεκμαρτού ημερομισθίου της 8ης κλάσης, δηλαδή τα 23,4€ ημερησίως.
Προϋποθέσεις για τη χορήγηση του επιδόματος
Για να λάβει κάποιος το νέο επίδομα ασθενείας, πρέπει να πληροί συγκεκριμένα ασφαλιστικά κριτήρια:
- Ελάχιστος χρόνος ασφάλισης:
Να έχουν συμπληρωθεί τουλάχιστον 5 μήνες ασφάλισης:- είτε στο προηγούμενο ημερολογιακό έτος,
- είτε μέσα στο προηγούμενο 15μηνο πριν από την αναγγελία της ασθένειας.
- Ενήμερες εισφορές:
Σε περίπτωση μη καταβολής εισφορών (οφειλές χωρίς ρύθμιση), δεν θα χορηγείται η παροχή.
Επιπλέον, όπως ισχύει και σήμερα για τα επιδόματα ασθενείας, βασική προϋπόθεση είναι η πραγματική ανικανότητα για εργασία για όσο διάστημα χορηγείται η παροχή.
Διάρκεια επιδότησης & χρόνος έναρξης καταβολής
Η διάρκεια και η έναρξη της καταβολής διαφοροποιούνται ανάλογα με το αν πρόκειται για κοινή ασθένεια ή εργατικό ατύχημα:
- Λόγω κοινής ασθένειας:
Η διάρκεια του επιδόματος ορίζεται σε έως 90 ημέρες. - Λόγω εργατικού ατυχήματος:
Η διάρκεια επεκτείνεται έως 120 ημέρες.
Σημαντική αλλαγή είναι και ο χρόνος έναρξης της επιδότησης:
- Προτείνεται η καταβολή να ξεκινά από την 31η ημέρα ασθένειας και μετά,
- αντί της 11ης ημέρας (ή της 4ης ημέρας σε περίπτωση νοσηλείας) που ισχύει σήμερα για τους δικηγόρους.
Αυτό σημαίνει ότι ο ελεύθερος επαγγελματίας αναλαμβάνει ο ίδιος το εισοδηματικό κενό των πρώτων 30 ημερών, και από εκεί και πέρα ενεργοποιείται η οικονομική ενίσχυση του e-ΕΦΚΑ.
Πώς θα υπολογίζεται το επίδομα ασθενείας – ο μαθηματικός τύπος σε απλά ελληνικά
Ο τρόπος υπολογισμού του επιδόματος βασίζεται σε έναν συγκεκριμένο μαθηματικό τύπο, που «μεταφράζει» τις εισφορές του ασφαλισμένου σε τεκμαρτό μισθό και από εκεί σε ημερήσιο επίδομα.
- Υπολογισμός βάσης:
Παίρνουμε το ποσό της μηνιαίας εισφοράς για παροχές σε χρήμα και το διαιρούμε με το ποσοστό εισφοράς που ισχύει για τους μισθωτούς για τις ίδιες παροχές. - Μετατροπή σε τεκμαρτό μηνιαίο μισθό:
Το αποτέλεσμα του πρώτου βήματος πολλαπλασιάζεται με τον συντελεστή 12/14 ώστε να προκύψει ο τεκμαρτός μηνιαίος μισθός. - Εύρεση τεκμαρτού ημερομισθίου:
Ο τεκμαρτός μηνιαίος μισθός διαιρείται δια 25, για να βρούμε το τεκμαρτό ημερομίσθιο. - Τελικό επίδομα:
Το ημερήσιο επίδομα ασθενείας είναι έως το 70% αυτού του ημερομισθίου, με ανώτατο πλαφόν τα 23,4€ την ημέρα.
Οι λεπτομέρειες και πρακτικά παραδείγματα υπολογισμού αναμένεται να δοθούν σε εγκύκλιο του e-ΕΦΚΑ, μετά τη ψήφιση και δημοσίευση του νέου κανονισμού.
Συχνές ερωτήσεις για το νέο επίδομα ασθενείας ελεύθερων επαγγελματιών
Πότε ξεκινά να ισχύει το νέο επίδομα ασθενείας;
Το επίδομα εντάσσεται στον νέο κανονισμό παροχών του e-ΕΦΚΑ, ο οποίος αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή μέσα στο 2026, εφόσον ψηφιστεί το σχετικό νομοσχέδιο και εκδοθούν οι απαιτούμενες εγκύκλιοι. Μέχρι τότε, συνεχίζουν να ισχύουν οι σημερινές διατάξεις.
Πρέπει να είμαι πλήρως ασφαλιστικά ενήμερος για να το λάβω;
Ναι. Μία βασική προϋπόθεση είναι η καταβολή των εισφορών.
Αν υπάρχουν σημαντικές οφειλές χωρίς ρύθμιση και δεν καταβάλλονται οι εισφορές για παροχές σε χρήμα, το επίδομα δεν θα χορηγείται.
Μπορώ να λάβω επίδομα και για εργατικό ατύχημα;
Ναι. Με τον νέο κανονισμό, το επίδομα εργατικού ατυχήματος, που μέχρι σήμερα αφορά μόνο ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ,
επεκτείνεται σε όλους τους κλάδους των μη μισθωτών (ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΟΓΑ). Η διάρκεια επιδότησης σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος θα φτάνει έως και τις 120 ημέρες.
Τι πρέπει να κάνω πρακτικά για να το διεκδικήσω όταν εφαρμοστεί;
Η ακριβής διαδικασία (ηλεκτρονική αίτηση, δικαιολογητικά, ιατρικές γνωματεύσεις) θα καθοριστεί σε εφαρμοστικές αποφάσεις και εγκυκλίους του e-ΕΦΚΑ.
Μέχρι τότε, συνιστάται:
- να παρακολουθείς τις επίσημες ανακοινώσεις του e-ΕΦΚΑ και του υπουργείου Εργασίας,
- να διατηρείς τις εισφορές σου σε καθεστώς συνέπειας ή ρύθμισης,
- να συμβουλευτείς τον λογιστή/σύμβουλό σου όταν πλησιάζει η έναρξη ισχύος των νέων διατάξεων.
Συμπέρασμα: Μία νέα «ομπρέλα» προστασίας για τους αυτοαπασχολούμενους
Το νέο επίδομα ασθενείας για ελεύθερους επαγγελματίες αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τη σύγκλιση των παροχών μεταξύ μισθωτών και μη μισθωτών.
Για πρώτη φορά, επαγγελματίες που μέχρι σήμερα έμεναν χωρίς καμία ενίσχυση σε περίπτωση ασθένειας ή εργατικού ατυχήματος αποκτούν ένα ελάχιστο δίχτυ ασφαλείας.
Μέχρι την οριστική ψήφιση και εφαρμογή του νέου κανονισμού, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει:
- να παραμένουν ενημερωμένοι για τις επίσημες ανακοινώσεις,
- να φροντίζουν για την ασφαλιστική τους ενημερότητα,
- να συζητήσουν με τον λογιστή ή τον σύμβουλό τους τις επιπτώσεις στις εισφορές και στις παροχές.
Αν εφαρμοστεί όπως σχεδιάζεται, το μέτρο από το 2026 και μετά αλλάζει ουσιαστικά τον χάρτη προστασίας για επαγγελματίες, επιστήμονες και αγρότες, που μέχρι σήμερα έμεναν «εκτός παιχνιδιού» σε ό,τι αφορά το επίδομα ασθενείας.
