Καλή Παναγιά: Ο Δεκαπενταύγουστος αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες γιορτές της Ορθοδοξίας, την οποία οι απανταχού Έλληνες τιμούν με μεγαλοπρέπεια, αλλά και ευλάβεια σε ολόκληρη τη χώρα.
Αμέτρητα τελετουργικά, ήθη, έθιμα και παραδόσεις αναβιώνουν σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, όπου περισσότερα από 500 «Θεοτοκωνύμια» δηλώνουν τη λατρεία στο πρόσωπο της Παναγίας.
Η γιορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου, γνωστή και ως «Πάσχα του καλοκαιριού» αποτελεί αναμφίβολα την κορύφωση του καλοκαιριού και παντού στην Ελλάδα οι εορτασμοί είναι λαμπροί, ιδίως στα νησιά του Αιγαίου.
Καλή Παναγιά: Η ευχή του Δεκαπενταύγουστου
Τα τελευταία χρόνια, πλησιάζοντας η ημέρα του Δεκαπενταύγουστου, μία είναι η ευχή που αντηχεί σε σπίτια, πλατείες, παραλίες και γραφεία, το Καλή Παναγιά.
Την πρώτη φορά που θα το ακούσει κάποιος μάλλον θα του προκαλέσει απορία ή γέλια. Πλέον όμως, κάθε Δεκαπενταύγουστο δεν ακούγεται τίποτα άλλο. Πρόκειται για φράση που έγινε λατρεία. Ή και όχι.
Καταρχάς, ας παραδεχθούμε πως το «καλή» είναι πλεονασμός, όμως ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία φορά είναι που ένα γλωσσικό «ατόπημα» κανονικοποιείται στη γλωσσική καθημερινότητα. Το ίδιο συμβαίνει, άλλωστε, και με το «καλή επιτυχία».
Η Παναγιά είναι ένα πρόσωπο και ως εκ τούτου το «καλή» δεν μπορεί να την χαρακτηρίζει –θεολογικά τουλάχιστον-, όπως δεν χαρακτηρίζουμε αντίστοιχα «καλό» τον Χριστό, σε αντίθεση με τις παραδοσιακές ευχές για Καλά Χριστούγεννα και Καλό Πάσχα.
Βέβαια, το Καλή Παναγιά δεν έχει να κάνει με το καλός-κακός, δηλαδή με την καλή ή την κακή Παναγία. Αναφέρεται στην εορτή της Κοιμήσεως: «της Παναγιάς».
Σημαίνει με το καλό να φτάσει η μέρα του Δεκαπενταύγουστου, η γιορτή της Παναγίας, το πανηγύρι, το κατακαλόκαιρο. Κατά συνέπεια είναι σαν να λέμε καλό Δεκαπενταύγουστο.
Δες ακόμα: Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024 με ένα κλικ
Δεκαπενταύγουστος 2024: Πόσο διαρκεί η νηστεία
Έχει καθιερωθεί να νηστεύουμε την περίοδο του Δεκαπενταύγουστου προς τιμήν της Παναγίας και συγκεκριμένα από την 1η Αυγούστου μέχρι και την 14η Αυγούστου.
Σύμφωνα με την παράδοση η νηστεία αυτή είναι αυστηρή. Επιτρέπεται μόνο η κατανάλωση ψαριού στη γιορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου.
Για τη γιορτή του Δεκαπενταύγουστου η νηστεία καθιερώθηκε τον 7ο αιώνα. Αρχικά ήταν χωρισμένη σε δύο περιόδους, εκείνη πριν την γιορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα και εκείνη πριν της γιορτής της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Τον δέκατο αιώνα, συνενώθηκαν σε μια νηστεία που περιλαμβάνει 14 ημέρες και ξεκινά την 1η Αυγούστου. Κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης νηστείας, νηστεύεται το λάδι εκτός του Σαββάτου και της Κυριακής, ενώ στη γιορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα καταλύεται το ψάρι.
Κατά τη γιορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου καταλύονται τα πάντα, εκτός κι αν η γιορτή πέσει σε ημέρα Τετάρτη ή Παρασκευή, οπότε καταλύεται μόνο το ψάρι. Όμως, φέτος, πέφτει Πέμπτη.
Δεκαπενταύγουστος 2024: Τι ισχύει για εργασία και αμοιβή
Η 15η Αυγούστου, ημέρα Πέμπτη, ανήκει στις υποχρεωτικές αργίες του έτους κατά τις οποίες απαγορεύεται η λειτουργία των επιχειρήσεων εκτός από εκείνες που νόμιμα λειτουργούν κατά τις Κυριακές και τις αργίες.
Σύμφωνα με το ΚΕΠΕΑ:
1) Δεκαπενταύγουστος 2024: Για μισθωτούς που δεν θα εργαστούν τη μέρα αυτή ισχύουν τα εξής
α) Στους μισθωτούς που αμείβονται με ημερομίσθιο και δεν θα απασχοληθούν κατά την 15η Αυγούστου για λόγους που δεν οφείλονται σ’ αυτούς, θα καταβληθεί το συνήθως καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους.
β) Στους μισθωτούς που αμείβονται με μηνιαίο μισθό και δεν θα απασχοληθούν την 15η Αυγούστου, δεν οφείλεται τίποτε πέραν του μηνιαίου μισθού τους.
2) Δεκαπενταύγουστος 2024: Για μισθωτούς που θα απασχοληθούν τη μέρα αυτή ισχύουν
α) Σε όσους μεν αμείβονται με ημερομίσθιο, το κανονικό τους ημερομίσθιο και προσαύξηση 75% που υπολογίζεται στο νόμιμο ημερομίσθιο τους, και
β) Σε όσους αμείβονται με μηνιαίο μισθό
-Αν μεν πρόκειται για επιχειρήσεις που λειτουργούν νόμιμα κατά τις Κυριακές και τις λοιπές απ’ το νόμο αργίες, οφείλεται μόνον προσαύξηση 75%, που υπολογίζεται στο 1/25 του νομίμου ημερήσιου μισθού τους, διότι η αμοιβή τους για την απασχόληση κατά την αργία της 15ης Αυγούστου θεωρείται ότι περιλαμβάνεται στο μηνιαίο μισθό τους.
-Αν πρόκειται για επιχειρήσεις που αργούν κατά τις Κυριακές και ημέρες αργίας και εκτάκτως θα λειτουργήσουν την 15η Αυγούστου, οφείλεται, εκτός από την προσαύξηση 75%,που υπολογίζεται στο νόμιμο ημερήσιο μισθό τους και το 1/25 του συνήθως καταβαλλομένου μισθού τους.
Δεκαπενταύγουστος 2024: Επιπλέον οι εργαζόμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι
– Εάν η απασχόληση τόσο των ημερομισθίων, όσο και των επί μηνιαίο μισθό κατά την 15η Αυγούστου είναι πέρα των 40 ωρών, οφείλεται εκτός από την προσαύξηση και πρόσθετη αμοιβή λόγω υπερεργασίας κλπ.
– Το ημερομίσθιο της 15ης Αυγούστου το δικαιούνται και οι μισθωτοί που βρίσκονται σε άδεια, χωρίς να προσμετρήσουν όμως τη μέρα αυτή στις εργάσιμες μέρες της άδειάς τους. Οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό δεν θα πάρουν πρόσθετο ημερομίσθιο για την αργία, αλλά και στην περίπτωση αυτή δεν θα προσμετρηθεί η ημέρα της αργίας στις εργάσιμες ημέρες της άδειάς τους.
– Δεν δικαιούνται το ημερομίσθιο οι μισθωτοί που θα απέχουν από την εργασία τους για τους δικούς τους λόγους, αν η επιχείρηση λειτουργεί νόμιμα κατά τις Κυριακές και τις αργίες.