Το εμβόλιο MMR, που προστατεύει από την ιλαρά (Measles), την παρωτίτιδα (Mumps) και την ερυθρά (Rubella), αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της σύγχρονης ιατρικής. Από την καθιέρωσή του, έχει σώσει εκατομμύρια ζωές και έχει μειώσει δραματικά την εμφάνιση αυτών των τριών επικίνδυνων ασθενειών.
Παρ’ όλα αυτά, γύρω από το εμβόλιο MMR έχουν διαδοθεί πολλοί μύθοι που δημιουργούν φόβο και δισταγμό στους γονείς. Στο άρθρο αυτό θα εξετάσουμε τους πιο διαδεδομένους μύθους και θα ξεκαθαρίσουμε ποιες είναι οι επιστημονικά τεκμηριωμένες αλήθειες.
Μύθος 1: Το MMR προκαλεί αυτισμό
Αυτός είναι ίσως ο πιο διαδεδομένος μύθος, που προήλθε από μια δημοσίευση το 1998, η οποία αργότερα αποδείχθηκε ψευδής και αποσύρθηκε. Από τότε, δεκάδες μεγάλες επιστημονικές μελέτες σε εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά έχουν δείξει ξεκάθαρα ότι δεν υπάρχει καμία σύνδεση ανάμεσα στο εμβόλιο MMR και τον αυτισμό. Οι επιστήμονες και οι παγκόσμιοι οργανισμοί υγείας, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και το CDC, το επιβεβαιώνουν σταθερά.
Δείτε εδώ πόσο κοντά στο εμβόλιο κατά του καρκίνου είμαστε
Μύθος 2: Η ιλαρά δεν είναι τόσο επικίνδυνη
Κάποιοι θεωρούν ότι η ιλαρά είναι μια «απλή παιδική ασθένεια». Στην πραγματικότητα, η ιλαρά μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, όπως πνευμονία, εγκεφαλίτιδα και ακόμα και θάνατο. Το ίδιο ισχύει και για την παρωτίτιδα (που μπορεί να προκαλέσει στειρότητα στους άνδρες) και την ερυθρά (που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές συγγενείς ανωμαλίες σε έγκυες γυναίκες). Το MMR προστατεύει από αυτές τις απειλητικές επιπλοκές.
Μύθος 3: Το ανοσοποιητικό «υπερφορτώνεται» με πολλά εμβόλια μαζί
Μερικοί γονείς ανησυχούν ότι το MMR, επειδή προστατεύει από τρεις ασθένειες ταυτόχρονα, μπορεί να «επιβαρύνει» το ανοσοποιητικό σύστημα. Στην πραγματικότητα, το ανοσοποιητικό σύστημα ενός παιδιού έρχεται καθημερινά σε επαφή με εκατοντάδες μικροοργανισμούς στο περιβάλλον. Η ποσότητα αντιγόνων που περιέχει το MMR είναι ελάχιστη σε σχέση με αυτά που το σώμα αντιμετωπίζει φυσιολογικά.
Μύθος 4: Είναι προτιμότερο να κολλήσει το παιδί φυσικά τις ασθένειες
Η λεγόμενη «φυσική ανοσία» μπορεί να επιτευχθεί αν κάποιος νοσήσει, όμως οι κίνδυνοι είναι πολλαπλάσιοι σε σχέση με τον εμβολιασμό. Ενώ η νόσηση από ιλαρά ή ερυθρά μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή, το εμβόλιο προσφέρει την ίδια προστασία χωρίς αυτούς τους κινδύνους.
Μύθος 5: Τα εμβόλια περιέχουν επικίνδυνα συστατικά
Ορισμένοι διστάζουν λόγω της παρουσίας συντηρητικών ή άλλων ουσιών. Στην πραγματικότητα, το εμβόλιο MMR δεν περιέχει υδράργυρο (θειομερσάλη) και όλα τα συστατικά του έχουν ελεγχθεί αυστηρά για ασφάλεια. Οι παρενέργειες είναι συνήθως ήπιες και παροδικές, όπως χαμηλός πυρετός ή ελαφρύ εξάνθημα.
Δείτε εδώ σε ποιους και πότε συνταγογραφείται το πανάκριβο εμβόλιο bexsero
Αλήθεια 1: Το MMR είναι ασφαλές και αποτελεσματικό
Χρησιμοποιείται για πάνω από 40 χρόνια και έχει χορηγηθεί σε δισεκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως. Η αποτελεσματικότητά του ξεπερνά το 95% και η ασφάλειά του έχει επιβεβαιωθεί επανειλημμένα από διεθνείς οργανισμούς.
Αλήθεια 2: Ο εμβολιασμός προστατεύει και την κοινότητα
Όταν εμβολιάζεται η πλειονότητα του πληθυσμού, δημιουργείται το λεγόμενο τείχος ανοσίας (herd immunity), που προστατεύει και τα πιο ευάλωτα άτομα, όπως βρέφη που δεν έχουν εμβολιαστεί ακόμα ή άτομα με χαμηλό ανοσοποιητικό.
Αλήθεια 3: Η καθυστέρηση στον εμβολιασμό αυξάνει τον κίνδυνο
Αναβολές στον εμβολιασμό εκθέτουν τα παιδιά σε ασθένειες που μπορούν να προληφθούν. Τα τελευταία χρόνια, λόγω μειωμένης εμβολιαστικής κάλυψης, έχουν εμφανιστεί ξανά εστίες ιλαράς στην Ευρώπη και σε άλλες περιοχές του κόσμου.
Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO), τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC), το ECDC, το NHS στη Μεγάλη Βρετανία και ο ΕΟΔΥ στην Ελλάδα, το εμβόλιο MMR είναι ασφαλές και αποτελεσματικό, ενώ πολυάριθμες επιστημονικές μελέτες (π.χ. Taylor et al., 2014 – Vaccine και DeStefano & Shimabukuro, 2019 – Annual Review of Virology) έχουν αποδείξει ότι δεν συνδέεται με τον αυτισμό ή άλλες σοβαρές παρενέργειες.
Το εμβόλιο MMR αποτελεί βασικό «όπλο» της δημόσιας υγείας. Οι μύθοι που το συνοδεύουν έχουν αποδειχθεί αβάσιμοι και συχνά προέρχονται από παραπληροφόρηση. Οι αλήθειες, όμως, είναι σαφείς: το εμβόλιο είναι ασφαλές, αποτελεσματικό και απαραίτητο για την προστασία των παιδιών και της κοινωνίας συνολικά. Η ενημέρωση από έγκυρες ιατρικές πηγές και η εμπιστοσύνη στον παιδίατρο είναι το καλύτερο βήμα προς μια υγιή και ασφαλή παιδική ηλικία.
