Δεν είστε μόνοι! Η δυσκοιλιότητα είναι ένα από τα πιο κοινά προβλήματα του πεπτικού.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το να ορίσει κάποιος τη δυσκοιλιότητα γενικά είναι δύσκολο, καθώς σχετίζεται με τη ρουτίνα του κάθε ατόμου ξεχωριστά.
Τι είναι η δυσκοιλιότητα;
Η δυσκοιλιότητα είναι ένα κοινό πρόβλημα που περιλαμβάνει ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω:
Σκληρά κόπρανα (κοπρόλιθοι)
Μικρή ποσότητα κοπράνων
Δυσκολία στην αφόδευση
Αφόδευση λιγότερο από 3 φορές την εβδομάδα
Πώς προκαλείται η δυσκοιλιότητα;
Δυσκοιλιότητα παρατηρείται σε νευρογενείς διαταραχές του παχέος εντέρου, όπου αφενός μεταβάλλονται οι νευροδιαβιβαστές και αφετέρου οι νευρογενείς οδοί απουσιάζουν ή έχουν εκφυλιστεί. Παράδειγμα αποτελεί η νόσος Hirschsprung’s (συγγενές μεγάκολον) που χαρακτηρίζεται από απουσία γαγγλιακών κυττάρων του μυεντερικού πλέγματος στο παχύ έντερο. Η δυσκοιλιότητα είναι συνήθως πρόδηλη από τη γέννηση επειδή το κόλον αδυνατεί να επάγει προωθητικές κινήσεις για μετακίνηση των κοπράνων εντός του ορθού. Άλλες σχετικές διαταραχές σχετιζόμενες με δυσκοιλιότητα περιλαμβάνουν επίκτητο μεγάκολον, κατά πλάκας σκλήρυνση, νόσο Parkinson’s, βλάβες σπονδυλικής στήλης και αγγειο-εγκεφαλική νόσο.
Ενδοκρινικές και μεταβολικές διαταραχές προκαλούν δυσκοιλιότητα. Στον υποθυρεοειδισμό, η δυσκοιλιότητα οφείλεται σε διαταραχή της κινητικότητας και την διήθηση των εντερικών μυϊκών στιβάδων από μυξοιδηματικό ιστό. Στον σακχαρώδη διαβήτη η δυσκοιλιότητα είναι συνέπεια της διαταραχής του αυτόνομου νευρικού συστήματος ή της νευροπάθειας του εντέρου. Ο υπερπαραθυρεοειδισμός, η σαρκοείδωση ή οι νεοπλασίες που προσβάλλουν τα οστά προκαλούν υπερασβαιστιαιμία εκδήλωση της οποίας είναι η δυσκοιλιότητα. Κατά τη διάρκεια της κυήσεως η δυσκοιλιότητα απαντάται συχνά, πιθανόν ως αποτέλεσμα διαταραχής των επιπέδων προγεστερόνης και οιστρογόνων που ελαττώνουν τη λειτουργία του εντέρου.
Νόσοι του συνδετικού ιστού όπως σκληροδερμία και αμυλοείδωση μεταβάλλουν την λειτουργία του παχέος εντέρου με δύο μηχανισμούς: Στα αρχικά στάδια της νόσου η νευρική προσβολή οδηγεί σε δυσκοιλιότητα. Αργότερα, αναπτύσσεται μυϊκή ίνωση. Οι δύο μηχανισμοί δυνατόν να προκαλέσουν μη αναστρέψιμη χρόνια ψευδο-απόφραξη.
Στα πλαίσια παρανεοπλασματικών συνδρόμων, η δυσκοιλιότητα είναι συχνό σύμπτωμα ασθενών με προχωρημένο καρκίνο, αποδίδεται δε σε μειωμένη πρόσληψη τροφής, ακινησία, μηχανική απόφραξη από τον όγκο, προσβολή των πυελικών νευρικών οδών ή της σπονδυλικής στήλης που ρυθμίζουν τη λειτουργία του παχέος εντέρου και λήψη ναρκωτικών αναλγητικών. Ασθενείς με μικρούς όγκους ή λανθάνοντα νεοπλάσματα δυνατόν να εκδηλώνουν δυσκοιλιότητα ή μεγάκολον ως παρανεοπλασματικές εκδηλώσεις. Με την πρόοδο της νόσου, δυνατόν να αναπτυχθεί διάχυτη ψευδο-απόφραξη. Αυτό το παρανεοπλασματικό σύνδρομο προκαλείται από βλάβες των νεύρων του εντέρου ή του αυτονόμου νευρικού συστήματος. Ενίοτε αναπτύσσονται αντι-νευρωνικά αντισώματα.
Η εντερική ψευδο-απόφραξη προκαλείται από:
Διαταραχές των λείων μυών πρωτοπαθείς (οικογενής και σποραδική σπλαχνική μυοπάθεια) ή δευτεροπαθείς (προοδευτική μυϊκή δυστροφία, αμυλοείδωση, ακτινική βλάβη, μιτοχονδριακή μυοπάθεια),
Διαταραχές του μυεντερικού πλέγματος (οικογενής ή σποραδική σπλαχνική νευροπάθεια, διαταραχές ανάπτυξης, μυοτονική δυστροφία),
Εκκολπωμάτωση λεπτού εντέρου (με μυοπάθεια)
Διαταραχές νευρολογικές (νόσος Parkinson’s, όγκοι εγκεφαλικού στελέχους)
Διαταραχές ενδοκρινικές ή μεταβολικές (υποθυρεοειδισμός, φαιοχρωμοκύττωμα, οξεία διαλείπουσα πορφυρία),
Φάρμακα (δες παρακάτω τη λίστα)
Ποικίλα αίτια: κοιλιοκάκη, σκληρυντική μεσεντερίτιδα, νηστιδοειλεϊκή παράκαμψη (bypass)
Πολλές λειτουργικές ή μηχανικές διαταραχές συνοδεύονται από επιβραδυνόμενη κίνηση του εντέρου οδηγούσα σε δυσκοιλιότητα. Ανωμαλίες της μυϊκής λειτουργίας του εντερικού τοιχώματος χαρακτηρίζουν τους ασθενείς με ευερέθιστο έντερο εκδηλώνοντας “λειτουργική” δυσκοιλιότητα. Μυϊκή αδυναμία ή άλγος προκαλούμενο από χειρουργική προσπέλαση της κοιλίας μειώνουν ή εμποδίζουν τις κενώσεις του εντέρου. Φυσιολογικά οι κοιλιακοί μύες χρησιμοποιούνται για την αύξηση ενδοκοιλιακής πιέσεως που απαιτείται για την κένωση του ορθού. Μυϊκή αδυναμία ή άλγος παρεμβαίνουν στη δημιουργία επαρκούς ενδοκοιλιακής πιέσεως. Λειτουργική χαρακτηρίζεται και η «απλή» δυσκοιλιότητα που αποκαθίσταται με σχετικές οδηγίες και δίαιτα.
Ειδικότερα, δίαιτα φτωχή σε φυτικές ίνες μειώνει τον όγκο και τον αριθμό των κενώσεων προκαλώντας δυσκοιλιότητα. Αντίθετα, η πρόσληψη δημητριακών, φρούτων και λαχανικών προσθέτει μη απορροφήσιμες ίνες στα κόπρανα οδηγώντας σε τακτικές κενώσεις. Η καθιστική ζωή και η έλλειψη τακτικής ημερήσιας ασκήσεως ή δραστηριότητας συχνά προκαλούν δυσκοιλιότητα.
Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν έλλειψη κατάλληλων χώρων καθαριότητας και συνειδητή αναβολή των κενώσεων. Η κατάθλιψη επιδεινώνει τις κενώσεις του εντέρου επειδή οι ασθενείς τείνουν να βιώνουν καθιστική ζωή και ελλείπει η παρώθηση για λήψη υγιεινού γεύματος. Το πρόβλημα επιδεινώνεται όταν αντικαταθλιπτικά φάρμακα (με αντιχολινεργική δράση) χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της κατάθλιψης.
Τέλος, βλάβες του δακτυλίου όπως φλεγμαίνουσες αιμορροΐδες, ραγάδες ή συρίγγια προκαλούν επώδυνη κένωση που οδηγεί σε υπερτονία του σφιγκτήρα αναστέλλοντας την έξοδο των κοπράνων.
Για άμεση ανακούφιση, δοκιμάστε τα παρακάτω 5 tips:
Πιείτε κάτι ζεστό
Ένα όσο το δυνατόν πιο ζεστό ρόφημα, μπορεί να διεγείρει τη λειτουργία του πεπτικού σας συστήματος. Τα ζεστά ροφήματα προκαλούν την περισταλτική κίνηση, δηλαδή συσπάσεις του εντερικού σωλήνα, με αποτέλεσμα την κίνηση του περιεχομένου του προς το ορθό.
Οποιοδήποτε ζεστό ρόφημα, συμπεριλαμβανομένου του νερού, μπορεί να προκαλέσει συσπάσεις του εντέρου, αλλά για ταχύτερο αποτέλεσμα, πιείτε καφέ.
Έρευνα έχει δείξει ότι ο καφές με καφεΐνη προκαλεί κατά 60% ισχυρότερες συσπάσεις του εντέρου από το ζεστό νερό και 23% πιο έντονες από τον καφέ χωρίς καφεΐνη.
Σχεδόν το 1/3 των ανθρώπων που πίνουν ζεστό καφέ, νιώθουν την ανάγκη να πάνε στην τουαλέτα μετά από 20 λεπτά.
Συνδυάστε τον καφέ σας με ένα πλούσιο σε φυτικές ίνες πρωινό όπως τα δημητριακά ολικής αλέσεως ή βρόμη με ξηρούς καρπούς για ταχύτερο αποτέλεσμα.
Αλλάξτε στάση στην τουαλέτα
Ο τρόπος που κάθονται οι περισσότεροι άνθρωποι στην τουαλέτα, μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα, από καρκίνο του παχέος εντέρου μέχρι αιμορροΐδες.
Οι ειδικοί λένε ότι καθόμαστε λάθος στην λεκάνη όλη μας την ζωή. Ο σωστός τρόπος καθίσματος στην τουαλέτα είναι το «κάθισμα».
Όταν καθόμαστε σε μια σύγχρονη τουαλέτα τα γόνατά μας βρίσκονται σε γωνία 90 μοιρών σε σχέση με την κοιλιά μας, εμποδίζοντας την αφόδευση. Όταν όμως τα γόνατα βρίσκονται πιο κοντά στον κορμό αλλάζουν οι χωρικές σχέσεις των εντέρων και χαλαρώνουν οι μύες, διευκολύνοντας τις κενώσεις.
Μελέτη έδειξε ότι το βαθύ κάθισμα βοηθάει στη γρηγορότερη και πληρέστερη εκκένωση του εντέρου, μειώνοντας τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου.
Για να το πετύχετε, χρησιμοποιήστε απλά ένα σκαμνάκι ή κάτι αντίστοιχο, προκειμένου να σηκώσετε τα πόδια σας ψηλότερα από το έδαφος και να τα φέρετε πιο κοντά στην κοιλιά σας.
Δυσκοιλιότητα – Ξυπνήστε νωρίτερα
Το πρωί είναι η καλύτερη ώρα της ημέρας για να πάτε στην τουαλέτα, επειδή το παχύ έντερο ενεργοποιείται πιο εύκολα.
Αν όμως πατάτε την αναβολή στο ξυπνητήρι, μεταθέτοντας την έγερση από το κρεβάτι, αναβάλετε και τη διαδικασία κένωσης του εντέρου.
Αν λοιπόν θέλετε να πάτε τουαλέτα πριν φύγετε από το σπίτι, σηκωθείτε νωρίτερα από το συνηθισμένο για να έχετε χρόνο να χαλαρώσετε.
Φανταστείτε την τέλεια διαδικασία
Ακούγεται τρελό αλλά αν φανταστείτε τον εαυτό σας να ολοκληρώνει με επιτυχία τη διαδικασία, μπορείτε να βοηθηθείτε.
Η συνεργασία μυαλού και σώματος μπορεί να χαλαρώσει την πυελική χώρα, που είναι πολύ σφιχτή σε άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκοιλιότητα. Οι μύες της πυέλου συγκρατούν τα όργανα, όπως το έντερο και η ουροδόχος κύστη.
Φανταστείτε αυτή την περιοχή σαν ένα φράγμα που συγκρατεί το νερό. Αν ανοίξετε απαλά μία οπή, θα έχετε την επιθυμητή ροή.
Καθίστε στην τουαλέτα, εισπνεύστε βαθιά και ανακαλέστε στη μνήμη σας το αίσθημα ανακούφισης που παίρνετε μετά από μία επιτυχημένη επίσκεψη στην τουαλέτα.
Μασάζ στο περίνεο
Έρευνα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες με τη συμμετοχή 100 πασχόντων από δυσκοιλιότητα, έδειξε ότι όσοι χρησιμοποίησαν την τεχνική ανέφεραν βελτίωση στη λειτουργία του εντέρου και μεγαλύτερο αίσθημα ανακούφισης σε σύγκριση με όσους δεν την εφάρμοσαν.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η άσκηση πίεσης στο περίνεο βοηθά στη διάσπαση των περιττωμάτων και στη χαλάρωση του πρωκτικού σωλήνα, καθιστώντας ευκολότερη την κένωση.
