Οι αχινοί είναι ένας εκλεκτός μεζές της ελληνικής θάλασσας, ιδιαίτερα αγαπητός στους λάτρεις των θαλασσινών. Ωστόσο, δεν είναι όλοι οι αχινοί βρώσιμοι, και απαιτούνται γνώση, προσοχή και σωστός καθαρισμός για να καταναλωθούν με ασφάλεια και απόλαυση.
Οι αχινοί (ή «αχινιοί») είναι θαλάσσιοι εχινόδερμοι με στρογγυλό σώμα καλυμμένο από αγκάθια. Στο εσωτερικό τους, οι βρώσιμοι αχινοί περιέχουν πορτοκαλί «γλωσσίτσες» — δηλαδή τους γονάδες, που έχουν χαρακτηριστική ιώδη, ιωδιούχα γεύση.
Ποιοι αχινοί τρώγονται;
Βρώσιμοι Αχινοί:
Μαύροι ή σκούροι μοβ/βιολετί
Με κοντά, σχετικά μαλακά αγκάθια
Που ζουν σε καθαρά, ανοιχτά νερά (βράχια, ύφαλοι, όχι κοντά σε λιμάνια/λύματα)
Όταν είναι ζωντανοί και κινούνται (σημάδι φρεσκάδας)
Είδος: Paracentrotus lividus – το πιο κοινό βρώσιμο είδος στη Μεσόγειο.
Ακατάλληλοι ή Επικίνδυνοι:
Αχινοί με πολύ μακριά και σκληρά αγκάθια
Με ανοιχτό/πράσινο χρώμα
Νεκροί ή ακίνητοι
Πιασμένοι κοντά σε μόλυνση, απόβλητα, λιμάνια ή εκβολές ποταμών
Από περιοχές απαγορευμένες για αλιεία (υπάρχουν και περιοχές NATURA ή προστατευόμενες)
Σημείωση: Απαγορεύεται από το νόμο η συλλογή πάνω από 20 αχινούς ανά άτομο ανά ημέρα, και η επαγγελματική αλιεία χωρίς άδεια.
Πώς να καθαρίσεις αχινούς
Τι θα χρειαστείς:
Χοντρό μαχαίρι ή ψαλίδι κουζίνας
Κουταλάκι του γλυκού
Μπολ με νερό και πάγο ή θαλασσινό νερό
Τρυπητό/σουρωτήρι
Προαιρετικά: γάντια (λόγω αγκαθιών)
Διαδικασία:
Πλύσιμο: Ξέπλυνε τους αχινούς με άφθονο καθαρό νερό.
Άνοιγμα:
Γύρισέ τον αχινό ανάποδα (με το στόμα προς τα πάνω).
Με ένα μαχαίρι ή ψαλίδι κάνε μια τρύπα στο κέντρο και άνοιξε κυκλικά σαν «καπάκι».
Αφαίρεση υγρών:
Στράγγιξε απαλά τα υγρά σε μπολ ή τρυπητό.
Μπορείς να κρατήσεις λίγα από τα υγρά για έξτρα γεύση.
Αφαίρεση γόνου:
Με κουταλάκι βγάλε τις πορτοκαλί/κιτρινωπές λωρίδες (είναι 5) — αυτές είναι ο γόνος.
Πρόσεξε να μην πάρεις μέσα εντόσθια ή μαύρα υπολείμματα.
Ξέπλυμα:
Μπορείς να ξεπλύνεις τον γόνο με λίγο θαλασσινό ή φιλτραρισμένο νερό.
Δες εδώ τι πρέπει να κάνεις αν πάτησες αχινό
Πώς τρώγονται οι αχινοί;
Ωμοί, με λίγο λεμόνι και φρέσκο ψωμί ή κριθαροκούλουρα
Με ζυμαρικά (π.χ. μακαρόνια με αχινό — delicacy!)
Σε καναπεδάκια με βούτυρο ή κρέμα
Σε σαλάτες ή σούσι
Προσοχή: Η γεύση είναι έντονη, ιωδιούχα και δεν αρέσει σε όλους. Ξεκίνα με μικρή ποσότητα.
Συμβουλές ασφαλείας
Απόφυγε τη συλλογή αν δεν γνωρίζεις τα είδη ή την περιοχή.
Αν έχεις αλλεργία σε θαλασσινά, συμβουλέψου γιατρό.
Προτίμησε νωπούς και ζωντανούς αχινούς, όχι αποξηραμένους.
Απόφυγε τους αχινούς που μυρίζουν άσχημα ή έχουν περίεργο χρώμα.
Οι αχινοί είναι μια μοναδική θαλασσινή λιχουδιά, αλλά χρειάζονται προσοχή τόσο στην επιλογή όσο και στην προετοιμασία. Αν ξέρεις να ξεχωρίζεις τους καλούς από τους επικίνδυνους και να τους καθαρίζεις σωστά, μπορείς να απολαύσεις τη γεύση της θάλασσας με ασφάλεια και απόλαυση.
Δες την διαδικασία και στο παρακάτω βίντεο: