Η ρύθμιση του χρόνου εργασίας και ιδίως των διαλειμμάτων αποτελεί κρίσιμο στοιχείο για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων, αλλά και για την εύρυθμη λειτουργία των επιχειρήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, η ελληνική έννομη τάξη, εναρμονιζόμενη με το ενωσιακό δίκαιο και ειδικότερα με την Οδηγία 93/104/ΕΚ, έχει θεσπίσει συγκεκριμένους κανόνες για τη χορήγηση διαλειμμάτων κατά την εργάσιμη ημέρα.
Η βασική πρόβλεψη περιλαμβάνεται στο άρθρο 4 του Π.Δ. 88/1999, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 56 του Ν. 4808/2021, και αποσκοπεί αφενός στην πρόληψη επαγγελματικής εξουθένωσης και αφετέρου στην ενίσχυση της αποδοτικότητας των εργαζομένων μέσω της ορθολογικής διαχείρισης του εργάσιμου χρόνου.
Παράλληλα, ειδικές διατάξεις εφαρμόζονται σε εργαζομένους με διακεκομμένο ωράριο ή σε όσους απασχολούνται με χρήση οθονών οπτικής απεικόνισης, ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες των συνθηκών εργασίας τους.
Στη συνέχεια, παρουσιάζονται αναλυτικά οι κανόνες που ισχύουν για τα διαλείμματα εργαζομένων, οι εξαιρέσεις τους, καθώς και οι υποχρεώσεις των εργοδοτών ως προς τη χορήγησή τους.
Δείτε ακόμα: Μία φιξ γονική άδεια για όλους τους γονείς – Πότε θα δίνεται
15 ή 30 λεπτά διάλειμμα; Μάθε τα δικαιώματά σου
Σύμφωνα με το άρθρο 4 τού ΠΔ 88/99, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 56 του Ν. 4808/2021, κατ’ εφαρμογή της Οδηγίας 93/104/ΕΚ, όταν ο χρόνος ημερήσιας εργασίας υπερβαίνει τις τέσσερις (4) ώρες, πρέπει να χορηγείται διάλειμμα κατ’ ελάχιστον 15 λεπτών και κατά μέγιστον 30 λεπτών, κατά τη διάρκεια τού οποίου οι εργαζόμενοι δικαιούνται να απομακρυνθούν από την εργασία τους.
Τα διαλείμματα αυτά δεν επιτρέπεται να χορηγούνται συνεχόμενα με την έναρξη ή τη λήξη της ημερήσιας εργασίας, προκειμένου να έχουν και στην ουσία τον χαρακτήρα τού διαλείμματος, ως ενδιάμεσου χρόνου παύσης της ημερήσιας κανονικής εργασίας.
Εργαζόμενοι που απασχολούνται κατά πλήρες ημερήσιο, αλλά διακεκομμένο ωράριο, για όλες ή μερικές ημέρες της εβδομάδας, δικαιούνται αναπαύσεως ενδιαμέσως μεταξύ των τμημάτων του ωραρίου τους, που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τρεις (3) ώρες.
Οι τεχνικές λεπτομέρειες του διαλείμματος και ιδίως, η διάρκεια και οι όροι χορήγησής του, εφόσον δεν ρυθμίζονται από συλλογικές συμβάσεις εργασίας ή από την κείμενη νομοθεσία, καθορίζονται στο επίπεδο της επιχείρησης στα πλαίσια της διαβούλευσης μεταξύ του εργοδότη και των εκπροσώπων των εργαζομένων ή των εκπροσώπων τους για θέματα υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων και σύμφωνα με την γραπτή εκτίμηση κινδύνου που εκπονεί ο τεχνικός ασφαλείας της επιχείρησης, στην οποία θα πρέπει να εκτιμώνται και οι κίνδυνοι που συνδέονται με την οργάνωση του χρόνου εργασίας (άρθρο 56 Ν. 4808/2021).
Το διάλειμμα, αν δεν ορισθεί διαφορετικά, με όρο ΣΣΕ ή ΔΑ ή διάταξη νόμου ή όρο ατομικής συμβάσεως εργασίας ή στο οικείο πρακτικό διαβούλευσης τών κοινωνικών εταίρων, δεν θεωρείται ως χρόνος εργασίας και συνεπώς ο χρόνος λήξεως της ημερήσιας εργασίας παρατείνεται ανάλογα με τη διάρκεια του διαλείμματος, προκειμένου να συμπληρωθεί το συμφωνημένο ωράριο.
Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε περίπτωση που για μεγάλο χρονικό διάστημα ο εργοδότης χορηγεί στο προσωπικό του το διάλειμμα χωρίς να παρατείνει αντίστοιχα και το ωράριο εργασίας, δηλαδή εάν το διάλειμμα συμπεριλαμβάνεται στον ημερήσιο εργάσιμο χρόνο, τότε δημιουργείται επιχειρησιακή συνήθεια και οποιαδήποτε διαφορετική περαιτέρω αντιμετώπιση από τον εργοδότη εμπίπτει στο πλαίσιο των διατάξεων της μονομερούς βλαπτικής μεταβολής των όρων εργασίας των εργαζομένων (βλ. και Εγκύκλιο Υπουργείου Εργασίας με αριθμό οικ.64597/3.09.2021).
Δείτε ακόμα: Επίδομα αδείας 2025: Πώς υπολογίζεται- Πότε πληρώνεται
Εργαζόμενοι με διακεκομμένο ωράριο: Οι εργαζόμενοι, που απασχολούνται κατά πλήρες ημερήσιο, αλλά διακεκομμένο ωράριο για όλες ή μερικές ημέρες της εβδομάδας, δικαιούνται αναπαύσεως, ενδιαμέσως μεταξύ των τμημάτων του ωραρίου τους, που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τρεις (3) ώρες.
Ειδικότερες ρυθμίσεις για τη χορήγηση διαλείμματος στους εργαζόμενους με χρήση οθόνης οπτικής απεικόνισης: Εφόσον είναι εφικτό να οργανώνεται η εργασία με τέτοιο τρόπο ώστε φυσιολογικά να μπορεί ο εργαζόμενος να την εναλλάσσει με άλλες μορφές εργασίας, είναι χρήσιμο να εξασφαλίζονται στον εργαζόμενο διαλείμματα εργασίας, ανά δίωρο (λειτουργικά διαλείμματα) ανάλογα με το είδος της εργασίας.
Σε καμία, όμως, περίπτωση, τα διαλείμματα αυτά δεν πρέπει να συσσωρεύονται. Ο χρόνος απομάκρυνσης τού εργαζόμενου από τη θέση εργασίας με οθόνη οπτικής απεικόνισης (είτε για διαλείμματα εργασίας, είτε για αλλαγή δραστηριότητας) μπορεί να είναι έως 15 λεπτά ανά δίωρο (παράρτημα 1 ΠΔ 398/94 – βλ. και την ΑΠ 1598/12).
Εργαζόμενοι με οθόνη: Πόσα διαλείμματα δικαιούστε και γιατί
Η εν λόγω διάταξη προβλέπει ως ελάχιστη προδιαγραφή ασφαλείας και υγείας κατά την εργασία με οθόνες οπτικής απεικόνισης, την διακοπή της εργασίας αυτής, είτε με αλλαγή δραστηριότητας του εργαζόμενου, είτε, εφόσον δεν είναι δυνατή η αλλαγή αυτή, με διαλείμματα, σε κάθε δε περίπτωση ο χρόνος απομάκρυνσης του εργαζόμενου από τη θέση εργασίας με οθόνες οπτικής απεικόνισης, μπορεί να είναι έως 15 λεπτά ανά δίωρο.
Δείτε ακόμα: Άδεια: Μάθε online πόσες μέρες δικαιούσαι
